อ.กัลยาณิวัฒนา จ.เชียงใหม่ มีสภาพพื้นที่ทั่วไปเป็นป่าและภูเขาสูงชัน มีจุดเด่นคือ “ป่าสนวัดจันทร์” หรือ “ป่าสนบ้านวัดจันทร์” ซึ่งเป็นป่าสนธรรมชาติอันกว้างใหญ่มีพื้นที่กว่าแสนไร่ นับเป็นป่าสนผืนใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ป่าสนวัดจันทร์มีความผูกพันมาช้านานกับชาว“ปกาเกอะญอ” กลุ่มชนผู้เป็นเจ้าของพื้นที่ดั้งเดิมของดินแดนแห่งนี้
ชาวปกาเกอะญอวัดจันทร์ นอกจากจะได้ชื่อว่าเป็นชนเผ่าที่อยู่กับป่าอย่างพอเพียงแล้ว พวกเขายังมีวิถีความเชื่อ มีประเพณีวัฒนธรรม ชีวิตความเป็นอยู่ และอาหารการกินที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว
โดยหนึ่งในอาหารที่น่าสนใจของชาวปกาเกอะญอก็คือ “เมตอซูย่าง” ซึ่งปัจจุบันชาวปกาเกอะญอบ้านห้วยฮ่อม ต.บ้านจันทร์ อ.กัลยาณิวัฒนา ยังคงอนุรักษ์อาหารประเภทนี้ไว้ พร้อมกับนำเผยแพร่ให้คนภายนอกรับรู้ผ่านในรูปแบบการทำกิจกรรมท่องเที่ยว-โฮมสเตย์ ผ่าน“กลุ่มการท่องเที่ยวโดยชุมชนเหล่อชอ” ที่เป็นการรวมตัวกันของ 3 กลุ่มบ้านแห่งตำบลบ้านจันทร์ คือ บ้านห้วยฮ่อม บ้านดอยตุง และบ้านห้วยครก
“เมตอซูย่าง” เป็นอาหารว่างจากภูมิปัญญาดั้งเดิมของชาวปกาเกอะญอ ที่ในสมัยก่อนชาวบ้านห้วยฮ่อม จะทำเป็นอาหารว่าง ขนม ของกินเล่น แต่ว่าเมตอซูย่างถือเป็นของกินหายาก เพราะเด็กสมัยใหม่หันมากินขนมถุง ของกินขบเคี้ยว ตามร้านค้ากันแทน
เมตอซูย่าง เป็นการนำต้น“เมตอซู”(เรียกชื่อตามภาษาถิ่นปกาเกอะญอ)กล้วยไม้ชนิดหนึ่งที่มีขึ้นอยู่มากในพื้นที่บ้านห้วยฮ่อม เป็นกล้วยไม้ไม่มีดอก แต่มีกระเปาะเป็นรูปทรงรีๆ ข้างในกลวง ซึ่งชาวบ้านจะนำกระเปาะต้นเมตอซูที่มีขนาดพอเหมาะ มาตัดหัว ล้างทำความสะอาด นำมดแมลงที่อยู่ในกระเปาะออกให้หมด
จากนั้นนำข้าวเหนียวที่ผสมเครื่องปรุงคล้ายกับการทำข้าวหลาม(แช่น้ำ ผสมกะทิ)หรือทำข้าวเหนียวในหม้อข้าวหม้อแกงลิง ส่วนบางคนอาจจะใช้ข้าวเหนียวผสมน้ำตาลหรือไม่ก็ข้าวเหนียวเปล่าๆ นำมาบรรจุไว้ในกระเปาะของเมตอซู แล้วนำไปย่าง ปิ้ง หรือจะนึ่งก็ได้
เมื่อนำข้าวเหนียวบรรจุกระเปาะขึ้นเตาไปย่างหรือนึ่ง สักพักสารในเปลือกในของกระเปาะเมื่อโดนความร้อนจะมาผสมกับเนื้อของข้าวเหนียวเป็นสีม่วงอ่อนจางๆ ช่วยเพิ่มสีสันชวนกินให้กับเมตอซูย่างน่ากินยิ่งขึ้น โดยสารจากเปลือกเมตอซูนี้ชาวปาเกอะญอบอกว่ามีสรรพคุณในการช่วยรักษาโรคม้ามโตที่คนสมัยก่อน ใครเป็นม้ามโตก็จะทำเมตอซูย่างให้กินเพื่อช่วยรักษา บรรเทาอาการ
หลังจากนั้นให้รอจนข้าวเหนียวสุกระอุได้ที่ก็เป็นอันเสร็จสิ้นกระบวนการ นำมาแกะรับประทานเป็นขนมหรือของว่างให้รสชาติที่อร่อยกลมกล่อม หรือจะกินแกล้มกับชาสมุนไพรต้มในกระบอกไม้ไผ่ของชาวปกาเกอะญอก็อร่อยไปอีกแบบ
***********************************************************
ปัจจุบันกลุ่มการท่องเที่ยวโดยชุมชนเหล่อชอและชาวบ้านห้วยฮ่อมได้พยายามที่จะทำการอนุรักษ์กล้วยไม้เมตอซูไว้ควบคู่ไปกับการอนุรักษ์ของกินพื้นบ้านอย่างเมตอซูย่าง นอกจากนี้ชาวบ้านยังได้พยายามทำการเพาะเลี้ยงกล้วยไม้ชนิดนี้ขึ้น เพื่อเป็นการรองรับนักท่องเที่ยวที่มาเยือนในชุมชนแล้วต้องการอยากลองลิ้มชิมรสเมตอซูย่าง
โดยเมตอซูย่างถือเป็นอีกหนึ่งอาหาร(ว่าง)พื้นบ้านของชาวปกาเกอะญอ และเป็นเอกลักษณ์ประจำถิ่นของชุมชน ที่กลุ่มการท่องเที่ยวโดยชุมชนเหล่อชอภูมิใจนำเสนอ สำหรับนักท่องเที่ยวที่ไปทำกิจกรรมหรือไปพักโฮมสเตย์ที่บ้านห้วยฮ่อม
ทั้งนี้ผู้สนใจพักค้างโฮมสเตย์ที่บ้านห้วยฮ่อม และท่องเที่ยวชุมชนในกลุ่มเหล่อชอ สอบถามข้อมูลได้ที่ คุณฤทธิศักดิ์(เช) ศรวันเพ็ญ โทร.080-859-2978
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว แฟกซ์ 0-2629-4467 อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com