สดชื่นคลายร้อนด้วย “ข้าวแช่”

อากาศเมืองไทยนั้นร้อนแสนจะร้อน เจอหน้าใครก็มีแต่จะพูดถึงความร้อนที่เกินจะทน แต่จะบ่นไปก็ไม่ช่วยทำให้อากาศเย็นขึ้น “108 เคล็ดกิน” ว่า เรามาหาของกินดับร้อนให้ชื่นใจกันเสียหน่อยจะดีกว่า

โบร่ำโบราณบ้านเรานั้นจะเลือก “ข้าวแช่” มาเป็นอาหารที่ช่วยดับร้อน โดยข้าวแช่แต่ดั้งเดิมนั้นไม่ใช่อาหารตำรับไทยแท้ๆ แต่เป็นอาหารพื้นบ้านของชาวมอญที่นิยมทำขึ้นเพื่อสังเวยเทวดาในพิธีตรุษสงกรานต์ ซึ่งตามประเพณีของคนมอญโบราณกล่าวไว้ว่า ในวันสงกรานต์จะต้องทำข้าวแช่ถวายพระสงฆ์ จะถือเป็นสิริมงคลแก่ผู้ที่ถวาย

สาเหตุที่ข้าวแช่ได้เข้ามาสู่สำรับอาหารไทย ก็เนื่องจากคนมอญและคนไทยได้มีการติดต่อแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมกันมาอย่างยาวนาน นอกเหนือจากที่ชาวบ้านจะทำข้าวแช่กินกันแล้ว ในรั้วในวังก็มีข้าวแช่ตำรับชาววังกินด้วยเหมือนกัน ซึ่งก็มาจากการที่สตรีชาวมอญได้เข้ารับราชการฝ่ายใน (เป็นเจ้าจอมหม่อมห้ามของเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน) และได้ปรุงข้าวแช่ขึ้นเป็นถวาย

ข้าวแช่ชาววังนั้นขึ้นชื่อเรื่องความพิถีพิถันของเครื่องเคียงที่หน้าตาสวยงาม และรสชาติกลมกล่อม ทั้งลูกกะปิทอด หัวหอมสอดไส้ ไชโป๊วผัดหวาน ปลาแห้งผัดหวาน พริกหยวกสอดไส้ เป็นต้น ซึ่งกรรมวิธีการทำนั้นก็ละเอียดลออและซับซ้อนหลายขั้นตอน และยังจะต้องมีผักสดแกะสลักไว้กินแนมด้วย

แต่นอกจากข้าวแช่ชาววังแล้ว ก็ยังมีข้าวแช่ตำรับเมืองเพชร (เพชรบุรี) ซึ่งได้รับการถ่ายทอดมาจากชาววังเมื่อครั้งที่รัชกาลที่ 4 เสด็จพระราชดำเนินแปรพระราชฐานมายังพระนครคีรี (เขาวัง) และได้แพร่หลายไปสู่สามัญชนชาวเพชรบุรี

ข้าวแช่ตำรับเมืองเพชรนั้นจะนิยมใส่ดอกกระดังงาในน้ำอบข้าวแช่ ต่างจากที่อื่นที่อาจจะมีเพียงดอกมะลิกับกลีบกุหลาบเท่านั้น และกับข้าวที่กินเคียงกับข้าวแช่เมืองเพชรจะต้องมีรสหวานนำเค็มตาม ซึ่งจะมีเพียงสามอย่างเท่านั้น คือ ลูกกะปิ ปลากระเบนผัดหวาน และผักกาดเค็มผัดหวาน

สิ่งสำคัญในการจะกินข้าวแช่ดับร้อนนั้น อยู่ที่กรรมวิธีการกินนั่นเอง เริ่มจากการนำข้าวสวยตักใส่ชาม ใส่น้ำลอยดอกไม้อบควันเทียนลงไป บางคนอาจจะใส่น้ำแข็งเพิ่มลงไปเพื่อความเย็นชื่นใจ และเมื่อจะกินคู่กับเครื่องเคียงของคาวต่างๆ จะต้องตักกับข้าวเข้าปากก่อน จากนั้นค่อยตักข้าวแช่เข้าปากตามไป จากนั้นก็เคี้ยวรวมกันให้ได้ลิ้มรสชาติและความหอมหวนของข้าวแช่และกับข้าว เท่านี้ก็จะได้สัมผัสความอร่อยสดชื่นใจมาช่วยดับร้อนได้แล้ว

 
 
 
* * * คลิก Like เพื่อมาเป็นแฟนเพจของผู้จัดการท่องเที่ยว Travel @ Manager on Facebook รับข่าวสารทั้งเรื่องกินเรื่องเที่ยวแบบรวดเร็วทันใจ และร่วมสนุกกับกิจกรรมลุ้นรับของรางวัลมากมายคลิกที่นี่เลย!!

สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว แฟกซ์ 0-2629-4467 อีเมล travel_astvmgr@hotmail.com