เหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่ในปีนี้ ทำให้หลายจังหวัดได้รับผลกระทบอย่างหนัก เรื่อยมาตั้งแต่จากภาคเหนือ ลงมายังภาคกลาง และมาถึงกรุงเทพมหานคร เมืองหลวงของประเทศไทย ซึ่งเป็นทั้งศูนย์กลางการทางการเมือง เศรษฐกิจ และการท่องเที่ยว
โดยเฉพาะในเรื่องการท่องเที่ยวตามแม่น้ำลำคลองของ กทม. นั้น นับว่ามีเสน่ห์ดึงดูดใจนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติมาเป็นอย่างมาก เพราะสถานที่ท่องเที่ยว และวิถีชีวิตของชาวบ้านริมสองฝั่งน้ำนั้นมีความเป็นเอกลักษณ์ของตัวเองอยู่ ซึ่งผลกระทบจากน้ำท่วมครั้งนี้ นอกจากจะส่งผลต่อการท่องเที่ยวอย่างรุนแรงแล้ว ยังส่งผลถึงวิถีชีวิตของชาวบ้านสองฝั่งน้ำอีกด้วย
สำหรับแม่น้ำสายหลักใน กทม. ซึ่งก็คือ แม่น้ำเจ้าพระยา ถือเป็นเส้นเลือดใหญ่มาอย่างช้านาน เป็นแม่น้ำที่หล่อเลี้ยงชีวิตของคนไทย และยังเป็นเส้นทางสัญจรที่สำคัญ โดยมีการพัฒนาเส้นทางให้สะดวกและรวดเร็วขึ้นโดยการขุดคลองลัดขึ้น ซึ่งจะช่วยย่นระยะเวลาการเดินทางได้มากจากการที่ลำน้ำเจ้าพระยามีลักษณะคดโค้งเป็นรูปเกือกม้า และในสมัยต่อมา เมื่อเส้นทางสัญจรเปลี่ยนมาเป็นทางบก แม่น้ำและคูคลองต่างๆ ก็กลับกลายเป็นเส้นทางท่องเที่ยวในเวลาต่อมา
และนอกจากการขุดคลองลัดแล้ว ก็ยังมีการขุดคลองเพื่อเชื่อมต่อเส้นทางระหว่างแม่น้ำเจ้าพระยากับแม่น้ำสายสำคัญในภาคกลางเข้าด้วยกันเพื่อให้เกิดการสัญจรอย่างเป็นเครือข่าย และเปิดพื้นที่เพาะปลูกใหม่ๆ ด้วยเหตุนี้เอง กทม. จึงได้รับการขนานนามว่า “เวนิสตะวันออก”
คลองบางกอกน้อย
คลองบางกอกน้อย เดิมนั้นเคยเป็นส่วนหนึ่งของแม่น้ำเจ้าพระยามาก่อน โดยในสมัยสมเด็จพระไชยราชาธิราช กรุงศรีอยุธยา ได้ทรงโปรดฯ ให้ขุดคลองลัดแม่น้ำขึ้นจากปากคลองบางกอกน้อยไปยังปากคลองบางกอกใหญ่ ซึ่งกระแสน้ำที่ไหลเข้าสู่คลองลัดทำให้คลองกว้างขึ้นเรื่อยๆ กลายเป็นแม่น้ำเจ้าพระยาสายใหม่ (บริเวณสถานีรถไฟบางกอกน้อย จนถึงวัดอรุณฯ ในปัจจุบัน)
ส่วนแม่น้ำสายเดิมแคบลงกลายเป็นคลองบางกอกน้อย คลองชักพระ และคลองบางกอกใหญ่แทน โดยคลองบางกอกน้อยนั้น จะไปเชื่อมต่อกับคลองลัดบางกรวยซึ่งมีความกว้างใกล้เคียงกันจนดูคล้ายเป็นคลองสายเดียวกัน รวมถึงคลองอ้อมน้อย หรือคลองบางอ้อม ที่ไหลต่อเชื่อมกับคลองลัดบางกรวย ก็รวมเรียกกันทั่วไปว่าคลองบางกอกน้อยเช่นกัน
ในปัจจุบัน คลองบางกอกน้อยนอกจากจะใช้ประโยชน์ในเรื่องการคมนาคมสัญจรแล้ว ก็ยังมีความสำคัญในเรื่องของการท่องเที่ยวอีกด้วย ดังจะเห็นได้จากโปรแกรมการท่องเที่ยวทางเรือ ล่องไปตามคลองบางกอกน้อย ซึ่งมีสถานที่น่าสนใจอยู่หลายแห่งด้วยกัน อาทิ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เรือพระราชพิธี ที่จัดแสดงเรือพระราชพิธีทั้งสิ้น 8 องค์ เช่น เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรงสุบรรณ ซึ่งแม้ว่าพระราชพิธีถวายผ้าพระกฐินโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารคในปีนี้จะถูกเลื่อนออกไปเป็นปีหน้า แต่ก็ยังสามารถมาชมความงดงามวิจิตรของเรือพระราชพิธีได้ที่นี่
บ้านบุ เป็นหมู่บ้านหัตถกรรมเก่าแก่ของฝั่งธนบุรี ที่ผลิตขันลงหินหรือขันน้ำสำริดขนาดต่างๆ นับว่าเป็นงานฝีมือที่เหลืออยู่เพียงแห่งเดียวของประเทศไทย วัดสุวรรณาราม ไปชมภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ ที่เป็นการประชันฝีมือระหว่างช่างหลวงระดับอาจารย์ วัดศรีสุดาราม ที่มีศาลาการเปรียญหลังใหญ่ สถาปัตยกรรมสมัยอยุธยา และตลาดน้ำตลิ่งชัน ที่เปิดขายกันทั้งบนบกและในน้ำ ยังคงกลิ่นอายของความเป็นเรือกสวนไร่นาแบบดั้งเดิมอยู่ นอกจากนี้ก็ยังสามารถล่องเรือเข้าไปชมเรือกสวนผลไม้ และบ้านเก่าของชาวบ้านริมสองฝั่งคลองได้อีกด้วย
คลองมหาสวัสดิ์
คลองมหาสวัสดิ์ หรือ คลองชัยพฤกษ์ เป็นคลองที่ขุดขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เริ่มต้นจากคลองลัดบางกรวย (คลองบางกอกน้อย) ไปสิ้นสุดที่ อ.นครชัยศรี จ. นครปฐม ซึ่งขุดขึ้นเพื่อร่นระยะเวลาในการเดินทางไปนมัสการองค์พระปฐมเจดีย์
สองฝั่งคลองมหาสวัสดิ์ยังเป็นมีชาวบ้านที่ใช้ชีวิตกันแบบวิถีของบ้านริมคลอง ใช้น้ำจากคลอง มีอาชีพเกษตรกรรม และใช้คลองเป็นเส้นทางสัญจร ส่วนด้านการท่องเที่ยวนั้นยังคงเป็นการท่องเที่ยวเชิงเกษตร ชมเรือกสวนไร่นาของชาวบ้าน การทำนาบัว เพลิดเพลินไปกับบ้านริมน้ำทั้งเก่าและใหม่ มีสวนกล้วยไม้ สวนเกษตรผสมผสาน ที่ยังคงความเป็นวิถีชาวสวนริมคลองไว้อย่างครบถ้วนให้ได้ไปสัมผัสกัน
คลองทวีวัฒนา
คลองทวีวัฒนา เป็นคลองที่ขุดขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้วยทรงเห็นว่า คลองที่ใช้เชื่อมแม่น้ำเจ้าพระยากับแม่น้ำท่าจีน ทั้งคลองภาษีเจริญ และคลองมหาสวัสดิ์ ที่ขุดขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น เริ่มตื้นเขินแล้ว จึงทรงให้ขุดคลองนี้ขึ้นในแนวทิศตะวันออกเฉียงใต้ไปทิศตะวันตกเฉียงเหนือ เพื่อชักแม่น้ำท่าจีนให้ไหลลงทิศใต้ อาณาเขตของคลองทวีวัฒนาเริ่มต้นจากคลองภาษีเจริญ ช่วงรอยต่อเขตบางแคและเขตหนองแขม ขุดเป็นเส้นตรงผ่านเขตทวีวัฒนา ออกจาก กทม. ไปสิ้นสุดที่แม่น้ำท่าจีน ใน อ.บางเลน จ.นครปฐม
บริเวณริมคลองทวีวัฒนา แม้ว่าบางส่วนจะอยู่ในเขต กทม. แต่ก็ยังคงเป็นคลองที่มีสภาพแวดล้อมอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร เป็นพื้นที่ทำนาทำสวน ที่เรียกว่ายังคงเป็นพื้นที่สีเขียวอยู่ ซึ่งแหล่งท่องเที่ยวริมคลองทวีวัฒนานั้นก็มีหลากหลาย อาทิ ตลาดนัดธนบุรี หรือ ตลาดนัดสนามหลวง 2 ที่มีจุดเด่นอยู่ตรงที่เป็นตลาดต้นไม้ที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของ กทม. และยังมีปลาสวยงามหลากหลายสายพันธุ์ให้เลือกซื้อกันได้ นอกจากนี้ก็ยังมีสัตว์เลี้ยงต่างๆ เสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย ของแต่งบ้าน และตลาดสด ซึ่งนับว่าเป็นศูนย์รวมของการช้อปปิ้งอีกแห่งหนึ่ง และพื้นที่ส่วนหนึ่งของตลาดนัดธนบุรี ได้ปรับปรุงให้เป็น สวนทวีวนารมย์ ซึ่งยังคงสวนมะพร้าวเก่าเอาไว้ให้ได้บรรยากาศเหมือนท้องร่องในสวน
แม้ว่าในช่วงนี้ ลำคลองต่างๆ จะได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์น้ำท่วม ทำให้การท่องเที่ยวมีอันต้องชะงักไป แต่เมื่อน้ำลดลงแล้ว เราคงต้องหันมาช่วยกันฟื้นฟูการท่องเที่ยวอีกครั้ง เพื่อช่วยให้แหล่งท่องเที่ยวต่างๆ และวิถีชีวิตริมน้ำที่งดงามยังคงดำเนินต่อไปได้ดังเดิม
