ใครที่ผ่านไปผ่านมาแถวถนนราชดำเนินกลาง ถัดจากลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์(ฝั่งเดียวกัน) อาจจะสังเกตเห็นและตั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับตึกเก่าที่ปรับปรุงใหม่ด้วยสีเหลืองนวลตาและป้ายข้อความขนาดใหญ่ที่มีใจความว่า “เตรียมพบกับปรากฏการณ์ใหม่ ที่จะเปลี่ยนมุมมองของคุณ บนถนนประวัติศาสตร์สายนี้” ซึ่ง ณ เวลานี้ อาคารดังกล่าวได้รับการเปลี่ยนรูปโฉมใหม่จนจวบจะแล้วเสร็จแล้ว ก่อนที่จะเผยโฉมใหม่ออกมาอีกครั้งในฐานะของ “นิทรรศน์รัตนโกสินทร์” อาคารการเรียนรู้รูปแบบใหม่ ที่มุ่งเป้าให้เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ และเป็นแหล่งรวบรวมข้อมูลความรู้ทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของเมืองไทย
อาคารดังกล่าวนั้นเป็นของสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ที่ได้บูรณะตกแต่งภายในตัวอาคารเก่าที่หมดสัญญาเช่าแล้วให้เป็นอาคารพิพิธภัณฑ์ ซึ่งอาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์แห่งนี้ เป็นส่วนหนึ่งของโครงการปรับปรุงถนนราชดำเนินเพื่อทำให้เป็นดัง “ฌองเอลิเซ่เมืองไทย”
ประตูสู่รัตนโกสินทร์
จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา ผู้อำนวยการสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ กล่าวถึงจุดเริ่มต้นความเป็นมาของอาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์แห่งนี้ว่า สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ มีนโยบายที่จะปรับปรุงอาคารบริเวณถนนราชดำเนินกลางที่หมดสัญญาเช่าให้เกิดการใช้ประโยชน์อย่างเหมาะสม
โดยเริ่มที่อาคาร 1 ใกล้กับลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์ และวัดราชนัดดาฯ เป็นอาคารแรก และด้วยเหตุที่อาคารหลังดังกล่าว เสมือนเป็นจุดเริ่มต้นที่จะเข้าสู่เขตพระราชธานีเมื่อครั้งในอดีต หรืออีกนัยหนึ่งคือ ประตูสู่กรุงรัตนโกสินทร์ ดังนั้น จึงกำหนดให้อาคารแห่งนี้เป็นแหล่งรวบรวมเกียรติยศแห่งแผ่นดินสยามตลอดยุครัตนโกสินทร์ อันเป็นข้อมูลที่ทรงคุณค่าของชาติมิให้สูญหายไปตามกาลเวลา อีกทั้งยังมีประโยชน์กับประชาชนทั่วไปที่จะได้ชื่นชมกับมรดกของแผ่นดิน และได้ศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับยุครัตนโกสินทร์อย่างถ่องแท้และถูกต้อง และให้ชื่ออาคารนี้ว่า “อาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์”
การบูรณะปรับปรุงอาคารดังกล่าว เริ่มลงมือตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 โดยยังคงรูปแบบสถาปัตยกรรมภายนอกไว้ตามรูปแบบเดิม และกำหนดแล้วเสร็จในเดือนกุมภาพันธ์ 2553 โดยกำหนดพิธีเปิดอาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์อย่างเป็นทางการ ในวันอาทิตย์ที่ 7 มีนาคมนี้
หลังจากนั้นก็จะเปิดให้ประชาชนได้เข้าชม เพื่อร่วมภาคภูมิใจไปกับ ศิลปวิทยาการ มรดกของแผ่นดินที่สืบทอดมายาวนาน และอารยธรรมของประเทศในยุคที่เรียกว่า รัตนโกสินทร์นี้ ตั้งแต่วันอังคารที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2553เป็นต้นไป
“ความแปลกใหม่ที่แตกต่างจากพิพิธภัณฑ์แห่งอื่น คือ ภายในอาคารแห่งนี้จัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับรัตนโกสินทร์ด้วยเทคโนโลยีทันสมัย ทั้งสื่อจัดแสดง หุ่นจำลอง สื่อผสมเสมือนจริง 4 มิติ สื่อมัลติทัช มัลติมีเดียแอนิเมชั่นในลักษณะอินเตอร์แอ็กทีฟ เซล์ฟ เลิร์นนิ่ง (Interactive Self-learning)
โดยแบ่งการจัดแสดงนิทรรศการออกเป็น 9 ห้องจัดแสดง (โดยระยะแรก จะเปิดให้ชมเพียง 7 ห้อง และจะเปิดให้ชมครบทั้ง 9 ห้อง ในปี พ.ศ. 2554) ซึ่งจัดแสดงเกี่ยวกับกำเนิดกรุงรัตนโกสินทร์ ความวิจิตรอลังการของพระบรมมหาราชวัง ความเป็นมาของมหรสพหลากหลายประเภท เกร็ดความรู้พระราชพิธีสำคัญๆ รูปแบบสถาปัตยกรรม เอกลักษณ์ชุมชน และรวบรวมสถานที่น่าสนใจบนเกาะรัตนโกสินทร์”จิรายุกล่าว
อาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์แห่งนี้มีความสูง 4 ชั้น นอกจากจะมีพื้นที่กิจกรรมดังกล่าวแล้วบริเวณชั้น 1-3 ด้านบนสุดจะเป็นจุดชมทิวทัศน์มุมสูงมองเห็นทิวทัศน์กว้างไกลที่มีชื่อว่า “ รัตนโกสินทร์ สกาย วิว” ซึ่งจะได้เห็นถนนราชดำเนินและอาคารสถาปัตยกรรมโดยรอบ อาทิ ภูเขาทอง โลหะปราสาท ในมุมมองอันสวยงามที่ไม่เคยเห็นที่ไหนมาก่อน สามารถถ่ายรูปโดยมีฉากหลังเป็นโลหะปราสาทในมุมที่สวยที่สุดในกรุงเทพมหานคร และนอกจากนี้ยังมี ห้องสมุดที่รวบรวมเรื่องราวเกี่ยวกับรัตนโกสินทร์ให้ศึกษาค้นคว้า
ทางด้าน ทยา ทีปสุวรรณ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ได้กล่าวเพิ่มเติมว่า นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ สะท้อนเจตนารมณ์และความตั้งใจในการสนับสนุนด้านการท่องเที่ยวของกรุงเทพมหานคร ในฐานะเมืองแห่งบันเทิงศึกษา หรือ Edutainment ให้มีความชัดเจน และน่าสนใจเพิ่มมากยิ่งขึ้นอีกด้วย รวมทั้งการได้เรียนรู้ถึงแหล่งที่มา ความสำคัญของประวัติศาสตร์รัตนโกสินทร์ ไม่เพียงแต่จะช่วยให้พวกเราคนไทยรู้จักตัวตนของตนเองมากขึ้น ยังช่วยให้พวกเราได้รับรู้ว่า เราควรจะดำเนินวิถีชีวิตเป็นอย่างไรต่อไปในอนาคต เพื่อธำรงและรักษาไว้ซึ่งขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม ศิลปะอันงดงามของชาติให้สืบไปอย่างยั่งยืนอีกด้วย
ส่วนทาง อุปถัมป์ นิสิตสุขเจริญ กรรมการผู้จัดการ บริษัท ไร้ท์แมน จำกัด และผู้อำนวยการอาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์ ในฐานะผู้รับผิดชอบงานด้านการออกแบบ บูรณะ และบริหารอาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์ กล่าวว่า อาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์ไม่ใช่พิพิธภัณฑ์ แต่เป็นอาคารนิทรรศการที่มีการเปลี่ยนแปลงและเคลื่อนไหวตลอดเวลาผ่านกิจกรรมและการนำเสนอในรูปแบบต่างๆ ซึ่งรวบรวมเรื่องราวทุกอย่างของรัตนโกสินทร์ ไม่ว่าจะเป็น ความยิ่งใหญ่ของพระบรมมหาราชวัง ซึ่งถือเป็นเกียรติยศแห่งแผ่นดินสยาม พระราชพิธีสำคัญต่างๆ สถาปัตยกรรม วัง วัด บ้านในแต่ละยุค สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจรอบๆ เกาะรัตนโกสินทร์ มหรสพอันทรงคุณค่ามากมาย สิ่งเหล่านี้จะจัดแสดงในลักษณะสื่อผสมเสมือนจริง
7ห้อง เลอค่า
สำหรับห้องต่างในอาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์แห่งนี้ ขณะนี้เปิดให้เข้าชมทั้งหมด 7 ห้องด้วยกัน โดยแบ่งเป็นห้องต่างๆที่มีชื่อคล้องจองกัน ดังนี้
รัตนโกสินทร์เรืองโรจน์ ห้องที่จัดแสดงย้อนสู่เมื่อครั้งแรกเริ่มสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ นำเสนอด้วยสื่อผสมสี่มิติชัดเจนทั้งภาพ เสียง กลิ่น และการสัมผัส แบบสื่อผสม 4มิติ ห้องนี้จำกัดจำนวนคนให้การเข้าชมไว้ที่ไม่เกิน25คนต่อหนึ่งรอบ
เกียรติยศแผ่นดินสยาม ตื่นตาไปกับแบบจำลองพระบรมมหาราชวังที่สมบูรณ์แบบที่สุดในประเทศไทย ครั้งแรกที่จะได้ชมพระแก้วมรกตในเครื่องทรงครบทั้ง 3 ฤดูในคราวเดียว ลัดเลาะประตูย่ำค่ำเข้าสู่เขตพระราชฐานชั้นใน ซึ่งถือเป็นโอกาสเดียวที่ผู้ชายมีสิทธิ์เข้าชมเขตพระราชฐานชั้นในได้อย่างใกล้ชิดที่นี่
เรืองนามมหรสพศิลป์ ย้อนยุคไปชมบรรยากาศมหรสพสมโภช เสมือนได้อยู่ท่ามกลางบรรยากาศการเฉลิมฉลองเมื่อ 200 กว่าปีก่อนในมุมมอง 360 องศา เรียนรู้ภาษาท่าทางโขน และทดลองเชิดหุ่นกระบอก
ลือระบิลพระราชพิธี ร่วมซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ทรงห่วงใยพสกนิกรโปรดเกล้าฯ ให้ฟื้นฟูพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเพื่อชุบชูขวัญกำลังใจให้กับเกษตรกรไทยผู้เป็นกระดูกสันหลังของชาติ ชื่นชมความยิ่งใหญ่ตระการตาของพระราชพิธีเสด็จราชดำเนินโดยกระบวนพยุหยาตราทางชลมารคในรูปแบบ 3 มิติ ฯลฯ
สง่าศรีสถาปัตยกรรม ชื่นชมรูปแบบสถาปัตยกรรมของไทย ทั้ง วัง วัด บ้าน และร่วมสนุกกับการขี่ม้าชมเมือง พายเรือชมสวน ขับรถชมบ้านเรือนกรุงเก่า ในแบบนิทรรศน์รัตนโกสินทร์
ดื่มด่ำย่านชุมชน ห้องที่จัดแสดงเอกลักษณ์ของชุมชนบนเกาะรัตนโกสินทร์และ เยี่ยมยลถิ่นกรุง ห้องที่รวบรวมสถานที่น่าสนใจบนเกาะรัตนโกสินทร์โดยจะพูดถึงเอกลักษณ์ของชุมชนรอบเกาะรัตนโกสินทร์นำเสนอให้นักท่องเที่ยวทราบว่าชุมชนที่อยู่โดยรอบมีเอกลักษณ์ความโดดเด่นทางด้านอาชีพหรือความสามารถทางด้านศิลปะ กว่า12ชุมชน อาทิ ชุมชนบ้านบาตร บ้านดอกไม้ ผ่านเทคโนโลยีอินเตอร์แอคทีฟ อันทันสมัย
เยี่ยมยลถิ่นกรุง แนะนำให้ถ่ายรูปก่อนเข้าชมที่มีบริการหน้าห้องเยี่ยมยลถิ่นกรุง แล้วจะพบประสบการณ์ใหม่ที่คุณจะได้เข้าไปเป็นตัวละครหลัก ในภาพยนตร์แอนนิเมชั่น โลดแล่นท่องเที่ยวไปทั่วกรุง
7งานนิทรรศการหมุนเวียน
นอกเหนือจากนิทรรศการภายในอาคารแล้ว ยังมีกิจกรรมต่างๆ ที่น่าสนใจทั้งภายในอาคารบริเวณโถงกิจกรรมอเนกประสงค์ และบริเวณโดยรอบอาคาร ที่ลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์ วัดราชนัดดารามวรวิหาร โดยจัดกิจกรรมที่มีความหลากหลายอันสะท้อนคุณค่าความงามของศิลปะ วัฒนธรรม และความรื่นรมย์แห่งรัตนโกสินทร์สมัย
อันประกอบไปด้วยงานวัฒนธรรม 7 งาน เช่น งานสมโภชโลหะปราสาท ราชนัดดา ซึ่งจะจัดขึ้นเป็นงานแรกในเดือนมีนาคมที่จะถึงนี้ ส่วนงานต่อๆมาที่จะจัดภายในปีนี้เช่นกันได้แก่ งานเทศกาลหนังกลางแปลง, ตามรอยพระบาท 64 ปี ครองราชย์ ด้วยความรัก ด้วยภักดี ด้วยจิตใจ, งานเฉลิมพระชนมพรรษาสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ 12 สิงหา “พระคู่พระบารมี”, งาน 100 ปี ปิยมหาราชา เนื่องในโอกาสครบ 100 ปี แห่งการสวรรคตพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, เทศกาลดนตรีแห่งรัชกาลที่ 9, งานเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว5ธันวามหาราช “มหาจักรี นฤบดินทร์”
ซึ่งภายในโถงกิจกรรมอเนกประสงค์ ก็มีการจัดนิทรรศการหมุนเวียน ที่มีเรื่องราวสอดคล้องกับงานวัฒนธรรมทั้ง 7 งาน โดยการนำเสนอด้วยเทคนิคมัลติมีเดียและรูปแบบของการจัดนิทรรศการ Installation Art Exhibition โดยการจัดงานจะเกิดขึ้น ภายใต้ความตั้งใจที่จะอนุรักษ์ สืบสาน และสร้างสรรค์ ความงามแห่งรัตนโกสินทร์จะเป็นกิจกรรม วัฒนธรรมที่สมบูรณ์ที่สุด ทั้งเรื่องราวของการแสดงที่อิงมาจากประวัติศาสตร์สมัยรัตนโกสินทร์ การแสดง แสง เสียง และ มรหสพ ที่อลังการ เพื่อให้ชาวต่างชาติได้รู้ถึงความมหัศจรรย์ของวัฒนธรรมไทย ให้เยาวชนไทยและชาวไทยได้ภาคภูมิใจในความเป็นไทย.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
“อาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์” ตั้งอยู่ที่ ถนนราชดำเนินกลาง แขวงบวรนิเวศ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร เปิดให้บริการทุกวัน ยกเว้นวันจันทร์ โดยในวันอังคารถึงวันศุกร์ เปิดตั้งแต่เวลา 11.00-20.00น. ส่วนวันเสาร์ วันอาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ ให้บริการตั้งแต่เวลา 10.00-20.00น.
อัตราค่าบริการ ผู้ใหญ่ ทั้งคนไทยและต่างชาติ คนละ 200บาท เด็กคนละ50 บาท (ฉลองเปิดให้บริการช่วงแรก ทั้งคนไทยและต่างชาติ คนละ 100บาท เด็กคนละ30บาท ประมาณ6-7เดือนแรกของการเปิดให้บริการ) ส่วนนักเรียนและนักศึกษาในเครื่องแบบหรือแสดงบัตรนักเรียน นักศึกษา รวมทั้งพระภิกษุสงฆ์และสามเณรเข้าชมฟรี! ติดต่อสอบถามโทร.0-2621-0044
