เวลา "108 เคล็ดกิน" ไปเดินเล่นซื้อของที่ตลาดนัดจตุจักร พอเจออากาศร้อนๆ แดดจัดๆ ผู้คนเยอะๆน่าเวียนหัวขึ้นมาก็ชักอยากจะเป็นลม แต่ถ้าได้นั่งพักกิน "เฉาก๊วย" ใส่น้ำแข็งหวานๆเย็นๆ ที่มีขายอยู่หลายเจ้าในบริเวณนั้น แป๊บเดียวก็กลับสดชื่นมีแรงเดินได้ใหม่ กินบ่อยๆเข้าก็ชักสงสัยว่า เฉาก๊วยแสนอร่อยเคี้ยวสนุกปากนี้ทำมาจากอะไร วุ้นใส่สี? เยลลี่? หรืออะไรกันแน่?
เมื่อลองค้นหาข้อมูลดูก็พบว่า เฉาก๊วยที่เรากินกันบ่อยๆ นั้น ทำมาจากพืชชนิดหนึ่งในวงศ์ Lamiaceae (วงศ์มิ้นท์) วงศ์เดียวกับ สะระแหน่ กะเพรา โหระพา แมงลัก และ ยี่หร่า มีแหล่งปลูกอยู่ในประเทศจีนมากที่สุด รวมถึงประเทศไทย มาเลเซีย และอินโดนีเซียด้วย วิธีการทำเฉาก๊วยนั้นก็ไม่ยาก เพียงเอาต้นเฉาก๊วยแห้งมาต้มกับน้ำ จนน้ำที่ต้มกลายเป็นสีน้ำตาลดำเนื่องจากยางของต้นเฉาก๊วยและแพคตินละลายออกมา จากนั้นจึงกรองเอาแต่น้ำมาผสมกับแป้งมันสำปะหลัง เพื่อให้เนื้อเฉาก๊วยคงรูปและเคี้ยวเหนียวหนึบหนับ เวลากินมักกินกับน้ำตาลทรายแดงหรือน้ำเชื่อม หรือกินกับของหวานอื่นๆ เป็นน้ำแข็งใสก็ได้
สรรพคุณของเฉาก๊วยตามตำราจีนนั้นสามารถช่วยลดอาการร้อนในกระหายน้ำได้ ช่วยแก้อาการปากเปื่อยสำหรับคนธาตุไฟ หากนำใบแห้งมาต้มกับน้ำ ดื่มเป็นประจำก็จะช่วยแก้โรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน ตับอักเสบ และแก้อักเสบได้อีกด้วย และสำหรับในเมืองไทยนั้น เฉาก๊วยที่มีชื่อเสียงในเรื่องความอร่อย เคี้ยวหนึบหนับกว่าที่อื่นก็คือ "เฉาก๊วยชากังราว" หรือที่จังหวัดกำแพงเพชรนั่นเอง แต่จะอร่อยสมคำเล่าลือจริงหรือไม่ คงต้องลองไปชิมเองแล้วล่ะ
