ชาวไร่ยาสูบประสานเสียงขอบคุณกระทรวงการคลัง ไม่ทอดทิ้งชาวไร่ยาสูบเรื่องความคลุมเครือของร่างกฎกระทรวง ส่วนประกอบยาสูบใหม่ที่ ครม. เห็นชอบในหลักการพร้อมรับคำท้วงติงจากกระทรวงการคลังถึงความไม่ชัดเจนของร่าง ย้ำ! การต่อสู้ยังไม่จบ กฤษฎีกาต้องไม่กลับหลักการที่เห็นชอบโดยคณะรัฐมนตรี
เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2567 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติหลักการร่างกฎกระทรวงกำหนดส่วนประกอบผลิตภัณฑ์ยาสูบ และสารที่เกิดจากการเผาไหม้ของส่วนประกอบผลิตภัณฑ์ยาสูบที่เสนอโดยกระทรวงสาธารณสุข แต่กระทรวงการคลังที่เป็นหน่วยงานรับผิดชอบด้านยาสูบโดยตรง ได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับร่างนี้ใน 2 ประเด็น ได้แก่ การอนุญาตให้ใช้เมนทอล แต่ไม่อนุญาตพืชตระกูลมินต์อื่นๆ ยังมีความขัดแย้ง ไม่สอดคล้อง ควรพิจารณาสารอื่นใดที่ทำให้เกิดรสชาติหรือกลิ่นของเมนทอล และชะเอมด้วย นอกจากนี้ ยังชี้ถึงประเด็นถ้อยคำที่คลุมเครือเกี่ยวกับรสชาติ และกลิ่นที่อาจดึงดูดให้เกิดการบริโภคมากขึ้น ว่าอาจเกิดปัญหาด้านการตีความ สร้างความลำบากแก่เจ้าหน้าที่ในการบังคับใช้กฎหมาย และควรให้เวลาปรับตัวที่เหมาะสมกับทุกฝ่ายด้วย อย่างไรก็ตาม สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกากลับมีความเห็นว่า การยกเว้นเมนทอล และชะเอม อาจไม่ตอบจุดประสงค์ด้านสุขภาพของร่างกฎกระทรวงนี้
นายประเสริฐ สงวนทรัพย์ นายกสมาคมชาวไร่ยาสูบจังหวัดสุโขทัย กล่าวว่า ชาวไร่ขอขอบคุณรัฐบาล โดยเฉพาะกระทรวงการคลังที่คำนึงถึงชีวิตความเป็นอยู่ของชาวไร่ยาสูบเพราะการใช้พืชตระกูลมินต์เป็นส่วนหนึ่งของบุหรี่เมนทอล จึงจำเป็นต้องเขียนกฎหมายให้ชัดเจนก่อนบังคับใช้จริง โดยหวังว่ากฤษฎีกาจะรับฟังและเห็นใจชาวไร่ยาสูบ ซึ่งกระทรวงสาธารณะสุข เห็นชอบให้ยกเว้นการใช้เมนทอลในร่างที่เสนอ ครม. ชาวไร่ยาสูบพร้อมจะไปต่อสู้ในชั้นกฤษฎีกาจนถึงที่สุดเพื่อรักษาอาชีพ
นายกิตติทัศน์ ผาทอง ตัวแทนภาคีเครือข่ายชาวไร่ยาสูบแห่งประเทศไทย ให้ความเห็นเสริมว่า ขณะนี้การยาสูบฯ ขายบุหรี่ได้น้อยลงเรื่อยๆ จนกำไรหดหายเหลือเพียงกว่า 200 ล้าน ก็ชัดเจนแล้วว่าบุหรี่ไทยไม่สามารถแข่งขันกับบุหรี่เถื่อนที่กินส่วนแบ่งตลาดไปถึง 1 ใน 4 ได้ ทำให้รัฐบาล อุตสาหกรรมยาสูบ รวมทั้งชาวไร่สูบที่มีกว่า 20,000 คน สูญรายได้รวมกว่าประมาณ 30,000 ล้านบาท นี่ยังไม่รวมความสูญเสียจากบุหรี่ไฟฟ้าที่โตขึ้นทุกวัน ชาวไร่ยาสูบเองต้องทนทุกข์มานานกับเรื่องการลดโควตาและต้นทุนการผลิต พร้อมๆ กับต่อสู้กับความคลุมเครือของการกำหนดส่วนประกอบยาสูบตั้งแต่วันแรก กว่าจะได้ความชัดเจนเกี่ยวกับหลักการโดยรวมของร่างปัจจุบันที่ยกเว้นเมนทอลก็กินนานเวลาหลายปีผ่านการพูดคุยหลายรอบทั้งในสภา และนอกสภา แต่กฤษฎีกากลับมาเห็นแย้งกับหลักการที่เห็นชอบโดย ครม. แล้วจึงน่าสงสัยว่ามีกระบวนการอะไรที่ไม่ปกติหรือไม่
ชาวไร่ยาสูบเห็นพ้องตรงกันว่าร่างกฎกระทรวง ส่วนประกอบยาสูบใหม่ ได้รับอนุมัติในหลักการจาก ครม. แล้ว จึงไม่ควรเปลี่ยนแปลงหลักการอีก ในทางกลับกันสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาควรทบทวนเกี่ยวกับถ้อยคำที่ใช้และยังมีความคลุมเครือ เสี่ยงต่อการตีความอย่างไม่มีมาตรฐานอีกครั้ง โดยเชิญเกษตรกรชาวไร่ยาสูบ การยาสูบแห่งประเทศไทย กรมสรรพสามิต และกระทรวงสาธารณสุขที่เสนอร่างดังกล่าวมาชี้แจงเพื่อรับฟังความให้รอบด้านเพื่อหาแนวทางที่เป็นธรรมและสมดุลสำหรับทุกฝ่าย และเพื่อให้เกิดความชัดเจนในร่างกฎกระทรวงก่อนบังคับใช้จริง เพราะผลของการตัดสินใจในครั้งนี้ไม่เพียงแค่กระทบกับความเป็นอยู่ของชาวบ้าน แต่ยังส่งผลต่ออนาคตของการยาสูบแห่งประเทศไทย และรายได้ของกรมสรรพสามิตด้วย
