พลังงานเป็นสิ่งจำเป็น ผมเชื่อว่าไม่มีใครสามารถแย้งข้อความนี้ได้ ยิ่งมนุษย์เรามีความต้องการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีมากขึ้นเท่าไหร่ เรายิ่งมีความต้องการใช้พลังงานมากขึ้นเท่านั้น คนที่อาศัยในเมืองคุ้ยเคยกับการใช้น้ำ ใช้ไฟฟ้าโดยไม่ต้องลำบากคิดถึงว่าของพวกนี้มาได้ยังไง เพียงแค่กดสวิตช์ ไฟก็สว่าง เปิดก๊อกน้ำก็ไหล ด้วยความสะดวกสบายแบบนี้ เราก็มีความเป็นไปได้ที่จะใช้พลังงานมากขึ้นเรื่อยๆ
ที่กล่าวไปก็เป็นการคาดเดาตามการสังเกต แต่ข้อมูลจากเว็บไซต์ของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย บอกว่า การเติบโตของการใช้ไฟฟ้าในประเทศไทยมีแนวโน้มไปในทางเดียวกันกับการเพิ่มขึ้นของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) ถ้าให้แปลง่ายๆ ก็คือ เมื่อประเทศเรามีการเติบโต เราก็มีแนวโน้มที่จะใช้ไฟฟ้ามากขึ้น โดยกลุ่มที่ใช้ไฟฟ้าในสัดส่วนที่มากที่สุดก็คือ กลุ่มอุตสาหกรรมการผลิต รองลงมาก็คือ กลุ่มธุรกิจอย่างเช่น ห้างสรรพสินค้า ร้านค้า โรงแรม โรงพยาบาล เป็นต้น และถัดมาในสัดส่วนที่ใกล้เคียงกับกลุ่มธุรกิจก็คือ ครัวเรือน
เมื่อมีการใช้มากขึ้นก็ต้องมีการเตรียมการเพื่อให้มีพลังงานใช้อย่างเพียงพอ ตามตัวเลขแล้วประเทศไทยมีความต้องการใช้ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นปีละ 1,200 เมกะวัตต์ ซึ่งการจัดหาแหล่งพลังงานเพิ่มก็มี 2-3 แนวทาง แต่ทางหนึ่งก็คือ การรับซื้อไฟฟ้าจากประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่ง 1 ในประเทศที่เรามีการตกลงซื้อขายไฟฟ้ากันก็คือ สปป.ลาว ด้วยความที่อยู่ใกล้กับไทย และมีทรัพยากรมากโดยเฉพาะน้ำ จึงได้มีโรงไฟฟ้าพลังน้ำเกิดขึ้นหลายแห่ง โดยที่ลาวเองก็ตั้งเป้าจะเป็นผู้ส่งออกพลังงานไฟฟ้าให้แก่ภูมิภาคนี้ด้วย
ปัจจุบัน ลาวมีเป้าที่จะสร้างโรงไฟฟ้าพลังน้ำให้ได้ถึงประมาณ 100 แห่ง และมี 53 แห่งที่ก่อสร้างเสร็จเรียบร้อยแล้ว ในจำนวนนี้มีโรงไฟฟ้าที่เกิดจากการร่วมทุนระหว่างรัฐวิสาหกิจลาว กับบริษัทจดทะเบียนของไทยด้วย เช่น โรงไฟฟ้าพลังน้ำ-น้ำงึม 2 ของบริษัทผลิตไฟฟ้าราชบุรีโฮลดิ้ง และบริษัทซีเค พาวเวอร์ ได้เริ่มดำเนินการส่งมอบไฟฟ้าให้แก่การไฟฟ้าแล้ว โรงไฟฟ้าไซยะบุรี ของ บริษัทซีเค พาวเวอร์ มีกำหนดการเริ่มส่งมอบไฟฟ้าในปี 2562 รวมถึงโรงไฟฟ้าเซเปียน-เซน้ำน้อย ที่กำลังเกิดปัญหาอยู่ในขณะนี้ ก็เป็นโรงไฟฟ้าพลังน้ำที่เกิดภายใต้การร่วมทุนระหว่างฝ่ายลาว และบริษัทผลิตไฟฟ้าราชบุรีโฮลดิ้ง
การร่วมลงทุนในลักษณะนี้ถือว่าเป็นความร่วมมือที่ได้ประโยชน์ร่วมกันทุกฝ่าย ทางลาวมีรายได้เข้าประเทศจากการใช้ทรัพยากรของตัวเอง ทางไทยได้พลังงานไฟฟ้ามาใช้ ซึ่งก็มีส่วนช่วยลดปัญหาเรื่องความมั่นคงทางพลังงานภายในประเทศของเรา การจัดหาพลังงานจากภายนอกเป็นหนทางหนึ่งที่ช่วยบรรเทาปัญหา แต่การดำเนินการพัฒนาโรงไฟฟ้าภายในประเทศเราเองก็เป็นสิ่งที่ควรคำนึงถึงเช่นกัน
พลังงานไฟฟ้าที่ได้จากน้ำนั้นมีต้นทุนที่ต่ำเพราะไม่ต้องซื้อเชื้อเพลิงการผลิต แต่ก็อาจมีข้อจำกัดเกี่ยวกับปริมาณน้ำที่ต้องมีเพียงพอต่อการเดินเครื่องผลิตไฟฟ้า การจัดเตรียมพลังงานสำรองจึงต้องคำนึงถึงสมดุลในหลายๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นปริมาณการใช้งาน ต้นทุนการผลิต แหล่งพลังงานที่ใช้ ผลกระทบต่อผู้ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งเป็นเรื่องที่ลำบากสำหรับผู้มีอำนาจตัดสินใจ และหน่วยงานที่รับผิดชอบ เพราะในความเป็นจริงไม่มีแหล่งพลังงานไหนที่สมบูรณ์ไร้ที่ติ ก็ขอเอาใจช่วยในฐานะประชาชนผู้ใช้พลังงาน หวังจะเห็นการมีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์ รับฟัง ติเพื่อก่อ บนข้อเท็จจริงและความเป็นไปได้ เพื่อประเทศเราจะมีพลังงานใช้อย่างเพียงพอต่อการพัฒนาในอนาคต
บทความโดย Omega Man
