กระแสของการใช้พลังงานทดแทนอย่างพลังงานแสงอาทิตย์นั้น เป็นเทรนด์ที่เกิดมานานแล้ว ไม่ใช่เรื่องใหม่อะไรในบ้านเราค่ะ แต่สิ่งที่เห็นได้ชัด คือ ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา การรับรู้ และทัศนคติของผู้บริโภคที่มีต่อการติดตั้งแผงโซลาร์ และความเข้าใจเกี่ยวกับพลังงานแสงอาทิตย์นั้น เปลี่ยนไปอย่างชัดเจนค่ะ
ดิฉันเคยทำการสัมภาษณ์กลุ่ม หรือโฟกัสกรุ๊ปกับผู้บริโภคเมื่อ 5 ปีที่แล้ว เกี่ยวกับเรื่องการใช้พลังงานแสงอาทิตย์ ผลที่ได้ คือ แม้ว่าทุกคนจะรู้จักพลังงานแสงอาทิตย์ แต่ว่าการับรู้ของผู้บริโภคในตอนนั้น รู้สึกว่า การติดแผงโซลาร์เป็นเรื่องที่สิ้นเปลืองค่ะ และยังไม่เห็นประโยชน์ที่ชัดเจนมากนัก เหตุผลสำคัญที่คำตอบของผู้บริโภคเมื่อ 5 ปีที่แล้วออกมาเช่นนี้ก็เพราะว่า ในตอนนั้น ราคาบ้านโดยส่วนมากยังอยู่ในระดับไม่เกิน 2-3 ล้านบาทค่ะ ขณะที่ต้นทุนการแผงโซลาร์เฉียด 1 ล้านบาท ซึ่งนั่นไม่ต่างจากการที่เราเสียเงินซื้อบ้านเพิ่มอีกเกือบครึ่งหลังเลยค่ะ ณ จุดนี้ผู้บริโภคเลยยังไม่เห็นความจำเป็น และประโยชน์ที่ชัดเจนในการนำเอาพลังงานแสงอาทิตย์มาใช้ในบ้านค่ะ
ปัจจุบัน สถานการณ์เปลี่ยนไปมากค่ะ ดิฉันกลับมาทำโฟกัสกรุ๊ปอีกรอบ คราวนี้ได้ผลลัพธ์ที่แตกต่างจาก 5 ปีที่แล้วอย่างชัดเจนค่ะ ทุกคนที่เข้าโฟกัสกรุ๊ปในครั้งนี้รู้จักพลังงานแสงอาทิตย์กันทุกคนค่ะ ปัจจุบัน ความรู้ความเข้าใจของคนเกี่ยวกับพลังงานแสงอาทิตย์ดีขึ้นกว่าแต่ก่อนมากค่ะ ทั้งจากข้อมูลที่มีมากขึ้น และกระแสเรื่องการรักษ์โลกที่มาแรงมากในยุคนี้ค่ะ
นอกจากความรู้ความเข้าใจที่มากขึ้นแล้ว สถานการณ์ในอุตสาหกรรมเรื่องของพลังงานแสงอาทิตย์ก็มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากเหมือนกันค่ะ ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ต้นทุนการผลิตแผง และหลังคาโซลาร์ถูกลงกว่าแต่ก่อนมากค่ะ
ข้อมูลจาก Bloomberg New Energy Finance ระบุว่า ต้นทุนในการผลิตแผงโซลาร์เมื่อคิดเป็นดอลลาร์สหรัฐต่อวัตต์นั้น ลดลงต่อเนื่องในช่วง 40 ปีที่ผ่านมา และเฉพาะช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ต้นทุนก็ลดลงกว่า 50% เลย เช่นเดียวกับประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นในอัตราส่วนเดียวกัน สวนทางกับราคาบ้านที่พุ่งขึ้นอย่างมากค่ะ ดังนั้น หากเปรียบเทียบกับสมัยก่อนแล้วนั้น ต้นทุนในแง่ของปริมาณเงินที่ต้องจ่ายในการติดตั้ง และในแง่ของสัดส่วนราคาการติดตั้งแผง หรือหลังคาโซลาร์ต่อราคาบ้านนั้น ถือว่าลดลงไปมากค่ะ อีกทั้งยิ่งมีโครงการรับซื้อไฟจากภาครัฐแล้วก็ทำให้ความคุ้มค่าในการลงทุนนำพลังงานโซลาร์มาใช้ในบ้านก็ยิ่งส่งผลให้ผู้บริโภคสนใจที่จะติดแผง หรือหลังคาโซลาร์ไว้ใช้ในบ้านมากขึ้นค่ะ
ดังนั้น หากเทียบกับเมื่อก่อนแล้ว ต้องถือว่ายุคนี้คนไทยมีความพร้อมที่จะใช้พลังงานแสงอาทิตย์มากขึ้นอย่างชัดเจน แต่อย่างไรก็ตาม แม้ว่าเราจะมีความสนใจที่จะใช้พลังงานแสงอาทิตย์มากแค่ไหน เรื่องนี้ไม่ควรเลยไปถึงขั้น DIY หรือทำด้วยตัวเอง (DIY ย่อมาจาก Do It Yourself) เพราะแม้ว่าเดี๋ยวนี้เราจะสามารถหาซื้อแผง หรือหลังคาโซลาร์ได้ง่ายขึ้นตามร้านค้าวัสดุ แต่การติดตั้งนั้น เป็นเรื่องที่ต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับตัวบ้าน และแผงโซลาร์เป็นอย่างดีค่ะ ฉะนั้นแล้ว ตลาดในเรื่องของพลังงานแสงอาทิตยาสำหรับใช้ในบ้านนั้น ควรให้เป็นเรื่องของผู้ประกอบการที่มีความเข้าใจเกี่ยวกับบ้านเป็นผู้จัดการให้เราจะดีที่สุดค่ะ ทั้งนี้ ก็เพื่อประโยชน์สูงสุดที่ผู้บริโภคจะได้รับจากการมีไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ใช้ในบ้านอย่างยั่งยืน และปลอดภัยต่อตัวบ้าน และผู้อยู่อาศัยเองด้วยค่ะ
By ดร.ยุ้ย
ผศ.ดร.เกษรา ธัญลักษณ์ภาคย์
รองประธาน บมจ.เสนาดีเวลอปเม้นท์
