คอลัมน์ EYE ON SPORTS โดย กษิติ กมลนาวิน
ในสมัยที่ ชาร์ล็อต คูเพอร์ ( Charlotte Cooper ) สาวอังกฤษวัย 20 ปี คว้าแชมป์เทนนิส โอลิมปิค เกมส์ ทั้งหญิงเดี่ยวและคู่ผสมมาครองในปี 1900 นั้น ถือว่าเธอเป็นผู้หญิงคนแรกที่ได้เหรียญทองโอลิมปิค เพราะก่อนหน้านั้นในปี 1896 โอลิมปิค เกมส์ สมัยใหม่ครั้งแรกที่จัดขึ้นที่กรุงเอเธนส์ ประเทศกรีซ เขาไม่ได้ให้ผู้หญิงร่วมลงแข่งด้วย และในยุคนั้น เทนนิส แกรนด์ สแลม วิมเบิลดัน เธอเองก็คว้าแชมป์ชุ่ยเลย ได้มาก่อนโอลิมปิค 3 หน และอีก 2 หนในปี 1901 และ 1908 รวมเป็น 5 สมัย ผมสังเกตในรูปเก่าๆ นักเทนนิสยุคนั้น ต่างก็ใช้แร็คเก็ททำด้วยไม้ทั้งนั้น ถ้าใครลองนำมาใช้ลงแข่งขันในสมัยนี้คงจะคว้าแชมป์ได้ลำบากทีเดียว เพราะในเรื่องอุปกรณ์กีฬา ไม่ว่าชนิดใด ล้วนพัฒนาแปรเปลี่ยนไปตามกาลเวลาทั้งสิ้น อาวุธสมัยนี้จึงมีส่วนช่วยนักกีฬาอย่างหนักในการแข่งขัน ซึ่งนอกเหนือจากเงินทองที่นักกีฬาจะได้รับเมื่อตกลงเซ็นสัญญาเป็น พรีเซนเทอร์ ให้แล้ว คุณสมบัติพิเศษของอุปกรณ์ดังกล่าวก็ต้องเหมาะเจาะกับนักกีฬา เอื้ออำนวยประโยชน์ให้พวกเขาทำผลงานได้ดีด้วย
เมื่อเข้าสู่ยุคปี 60 เราเริ่มเห็นบริษัทผลิตอุปกรณ์กีฬาบางค่ายเริ่มใช้ เหล็ก เข้ามาแทนที่ ต่อมาก็มีการใช้ อลูมิเนียม เข้ามาผลิตแร็คเก็ท เพราะมีความแข็งแรง แต่น้ำหนักเบากว่า นั่นทำให้ผู้ผลิตสามารถออกแบบสร้างให้ ขนาดหัวไม้ ( Head size ) มีขนาดใหญ่ขึ้น แล้วมันจะดีอย่างไรถ้ามีขนาดหัวไม้ใหญ่เหลือเกิน โดยในยุคก่อนที่เขาทำขนาดหัวไม้ 65 ตารางนิ้วนั้น บัดนี้มันเป็นประวัติศาสตร์ไปแล้ว แร็คเก็ทในยุคปัจจุบัน มักทำขนาดหัวไม้ให้มีพื้นที่ 85 ตารางนิ้ว ซึ่งรุ่นนี้ก็เลิกผลิตกันเป็นปีแล้วด้วย เดี๋ยวนี้ขนาดหัวไม้จะอยู่ระหว่าง 90-137 ตารางนิ้ว หลายคนคงเดาออกครับว่า มันช่วยให้การตีไปแต่ละช็อต ทรงพลัง ยิ่งขึ้น นอกจากนั้น ถึงแม้ใครหวดลูกเทนนิสไม่โดนตรงกลางไม้ ก็ยังไม่เป็นไรนัก เพราะตามธรรมดา การตีลูกเทนนิส ต้องตีให้ลูกกระทบตรงกลางจริงๆ ซึ่งบริเวณตรงกลางของหน้าไม้นี้ เรียกว่า สวีท สป็อท ( Sweet spot ) แร็คเก็ทที่มีขนาดหัวไม้เล็ก บริเวณ สวีท สป็อท ก็จะมีพื้นที่น้อย ถ้าตีลูกเทนนิสไม่โดนตรงกลาง ผิดเพี้ยนไปนิด เคลื่อนจุดไปหน่อย ( off-center hits ) บอลจะพุ่งไปไม่ได้น้ำหนัก แถมยังผิดทิศผิดทางอีกด้วย แต่ถ้าแร็คเก็ทมีขนาดหัวไม้ใหญ่เหลือเกิน พื้นที่ของ สวีท สป็อท ก็กว้างขึ้นตามไปด้วย ให้โอกาสนักเทนนิสในการตีไม่ต้องโดนตรงกลางเป๊ะก็ได้ อย่างไรก็ตาม แร็คเก็ทที่มีขนาดหัวไม้เล็กก็ยังมีข้อดีตรงที่สามารถควบคุมทิศทางส่งลูกบอลไปยังจุดหมายได้แม่นยำกว่า
ความยาวของแร็คเก็ทที่พวกเด็กๆใช้กันจะอยู่ที่ 21-26 นิ้ว สำหรับคนที่มีเรี่ยวแรงหรือผู้ใหญ่ก็จะใช้แร็คเก็ทที่มีความยาว 27-29 นิ้ว นี่ก็ให้ข้อได้เปรียบดีกว่าแร็คเก็ทสั้นๆอีกครับ เพราะเขาบอกว่า ยาวๆอย่างนี้ย่อมให้พลังได้มากกว่า และที่สำคัญคนที่ตัวไม่สูงนักมักจะเสียเปรียบเวลาเสริฟหรือวอลเลย์ ดังนั้น การใช้แร็คเก็ทที่มีความยาวเป็นพิเศษอย่างที่นิยมในปัจจุบันจะช่วยให้นักเทนนิสเอื้อมถึงบอลได้ไกลขึ้น ตัดข้อเสียเปรียบของนักเทนนิสพันธุ์เตี้ยไปได้เลย จากเรื่องขนาดหัวไม้และความยาวก็เป็นเรื่องของน้ำหนักและขนาดด้ามจับ ( Grip ) ในปัจจุบัน แร็คเก็ทส่วนใหญ่จะมีน้ำหนักระหว่าง 8-12.5 อาวน์ซ และขนาดด้ามจับ 4?, 4?, 4? และ 4? โดยเฉพาะนักเทนนิสหญิงมักใช้ขนาด 4? ส่วนนักเทนนิสชายก็เป็นขนาด 4?
นอกจากนั้นยังมีเรื่องความยืดหยุ่นหรือการบิดตัว ( Flex ) ถ้ามีการบิดตัวน้อย ก็ได้พลังในการตีมาก แต่สามารถควบคุมลูกบอลได้น้อยกว่า ในขณะที่ถ้ามีการบิดตัวของแร็คเก็ทมาก มันจะดูดซับพลังไปมากด้วย ใครที่สวิงสั้นๆอาจต้องใช้แร็คเก็ทที่มี Flex น้อยหน่อยเพื่อช่วยให้การตีมีพลัง ส่วนคนที่เงื้อได้กว้างอยู่แล้วไม่ต้องห่วงเรื่องพละกำลังก็ควรเลือกแร็คเก็ทที่มีการบิดตัวมากหน่อยเพื่อไปเน้นที่ทิศทาง แถมยังหลีกเลี่ยงปัญหาบาดเจ็บข้อศอกที่บรรดานักเทนนิสรู้จักกันดีคือ Tennis elbow ด้วยครับ
เรื่องการขึ้นเอ็น ( String pattern ) ก็มีส่วนช่วยให้การตีแต่ละช็อตไปตามใจปรารถนา ถ้าอยากให้บอลมีสปินหรือหมุนติ้วเลยก็ซัดซะห่างๆหน่อย เป็นการขึ้นเอ็นแบบ 16X18 ( Open string pattern ) เขาบอกว่าการขึ้นเอ็นแบบนี้ ตอนที่ลูกบอลกระทบหน้าไม้ เพราะความที่เอ็นห่าง มีพื้นที่ที่เรียกว่า สตริงเบด ( Stringbed ) กว้างกว่าแบบถี่ มันกินจะเข้าไปลึก กัดบอลได้ดีกว่า บอลก็ย่อมหมุนมากกว่านั่นเอง แต่การขึ้นเอ็นแบบนี้ทำให้เอ็นแต่ละเส้นรับแรงกระแทกมากกว่า อายุการใช้งานจึงน้อย ส่วนการขึ้นเอ็นแบบ 18X20 นั้นเป็นแบบถี่ ( Closed string pattern ) อย่างไรก็ตาม เมื่อเร็วๆนี้มีการวิจัยทางวิทยาศาสตร์พบว่า การขึ้นเอ็นห่างไม่ได้ช่วยให้ลูกบอลมีสปินโดยตรงหรอก แต่มันทำให้เกิดมุมหักเหได้มากกว่าต่างหาก จึงส่งผลให้ลูกบอลพุ่งไปตามวิถีโค้งง่ายกว่า
ผมนึกถึงเรื่องแร็คเก็ทก็เพราะเห็นว่า โนวัค จอโควิช เปลี่ยนยี่ห้อแร็คเก็ท แล้วยังไม่ค่อยชิน ผลงานยังไม่ค่อยดี กลัวว่าจะไม่สามารถรักษาแชมป์ ออสตราเลียน โอเพน ที่หมอนี่เป็นแชมป์ชายเดี่ยวปีที่แล้วเอาไว้ได้ครับ
ในสมัยที่ ชาร์ล็อต คูเพอร์ ( Charlotte Cooper ) สาวอังกฤษวัย 20 ปี คว้าแชมป์เทนนิส โอลิมปิค เกมส์ ทั้งหญิงเดี่ยวและคู่ผสมมาครองในปี 1900 นั้น ถือว่าเธอเป็นผู้หญิงคนแรกที่ได้เหรียญทองโอลิมปิค เพราะก่อนหน้านั้นในปี 1896 โอลิมปิค เกมส์ สมัยใหม่ครั้งแรกที่จัดขึ้นที่กรุงเอเธนส์ ประเทศกรีซ เขาไม่ได้ให้ผู้หญิงร่วมลงแข่งด้วย และในยุคนั้น เทนนิส แกรนด์ สแลม วิมเบิลดัน เธอเองก็คว้าแชมป์ชุ่ยเลย ได้มาก่อนโอลิมปิค 3 หน และอีก 2 หนในปี 1901 และ 1908 รวมเป็น 5 สมัย ผมสังเกตในรูปเก่าๆ นักเทนนิสยุคนั้น ต่างก็ใช้แร็คเก็ททำด้วยไม้ทั้งนั้น ถ้าใครลองนำมาใช้ลงแข่งขันในสมัยนี้คงจะคว้าแชมป์ได้ลำบากทีเดียว เพราะในเรื่องอุปกรณ์กีฬา ไม่ว่าชนิดใด ล้วนพัฒนาแปรเปลี่ยนไปตามกาลเวลาทั้งสิ้น อาวุธสมัยนี้จึงมีส่วนช่วยนักกีฬาอย่างหนักในการแข่งขัน ซึ่งนอกเหนือจากเงินทองที่นักกีฬาจะได้รับเมื่อตกลงเซ็นสัญญาเป็น พรีเซนเทอร์ ให้แล้ว คุณสมบัติพิเศษของอุปกรณ์ดังกล่าวก็ต้องเหมาะเจาะกับนักกีฬา เอื้ออำนวยประโยชน์ให้พวกเขาทำผลงานได้ดีด้วย
เมื่อเข้าสู่ยุคปี 60 เราเริ่มเห็นบริษัทผลิตอุปกรณ์กีฬาบางค่ายเริ่มใช้ เหล็ก เข้ามาแทนที่ ต่อมาก็มีการใช้ อลูมิเนียม เข้ามาผลิตแร็คเก็ท เพราะมีความแข็งแรง แต่น้ำหนักเบากว่า นั่นทำให้ผู้ผลิตสามารถออกแบบสร้างให้ ขนาดหัวไม้ ( Head size ) มีขนาดใหญ่ขึ้น แล้วมันจะดีอย่างไรถ้ามีขนาดหัวไม้ใหญ่เหลือเกิน โดยในยุคก่อนที่เขาทำขนาดหัวไม้ 65 ตารางนิ้วนั้น บัดนี้มันเป็นประวัติศาสตร์ไปแล้ว แร็คเก็ทในยุคปัจจุบัน มักทำขนาดหัวไม้ให้มีพื้นที่ 85 ตารางนิ้ว ซึ่งรุ่นนี้ก็เลิกผลิตกันเป็นปีแล้วด้วย เดี๋ยวนี้ขนาดหัวไม้จะอยู่ระหว่าง 90-137 ตารางนิ้ว หลายคนคงเดาออกครับว่า มันช่วยให้การตีไปแต่ละช็อต ทรงพลัง ยิ่งขึ้น นอกจากนั้น ถึงแม้ใครหวดลูกเทนนิสไม่โดนตรงกลางไม้ ก็ยังไม่เป็นไรนัก เพราะตามธรรมดา การตีลูกเทนนิส ต้องตีให้ลูกกระทบตรงกลางจริงๆ ซึ่งบริเวณตรงกลางของหน้าไม้นี้ เรียกว่า สวีท สป็อท ( Sweet spot ) แร็คเก็ทที่มีขนาดหัวไม้เล็ก บริเวณ สวีท สป็อท ก็จะมีพื้นที่น้อย ถ้าตีลูกเทนนิสไม่โดนตรงกลาง ผิดเพี้ยนไปนิด เคลื่อนจุดไปหน่อย ( off-center hits ) บอลจะพุ่งไปไม่ได้น้ำหนัก แถมยังผิดทิศผิดทางอีกด้วย แต่ถ้าแร็คเก็ทมีขนาดหัวไม้ใหญ่เหลือเกิน พื้นที่ของ สวีท สป็อท ก็กว้างขึ้นตามไปด้วย ให้โอกาสนักเทนนิสในการตีไม่ต้องโดนตรงกลางเป๊ะก็ได้ อย่างไรก็ตาม แร็คเก็ทที่มีขนาดหัวไม้เล็กก็ยังมีข้อดีตรงที่สามารถควบคุมทิศทางส่งลูกบอลไปยังจุดหมายได้แม่นยำกว่า
ความยาวของแร็คเก็ทที่พวกเด็กๆใช้กันจะอยู่ที่ 21-26 นิ้ว สำหรับคนที่มีเรี่ยวแรงหรือผู้ใหญ่ก็จะใช้แร็คเก็ทที่มีความยาว 27-29 นิ้ว นี่ก็ให้ข้อได้เปรียบดีกว่าแร็คเก็ทสั้นๆอีกครับ เพราะเขาบอกว่า ยาวๆอย่างนี้ย่อมให้พลังได้มากกว่า และที่สำคัญคนที่ตัวไม่สูงนักมักจะเสียเปรียบเวลาเสริฟหรือวอลเลย์ ดังนั้น การใช้แร็คเก็ทที่มีความยาวเป็นพิเศษอย่างที่นิยมในปัจจุบันจะช่วยให้นักเทนนิสเอื้อมถึงบอลได้ไกลขึ้น ตัดข้อเสียเปรียบของนักเทนนิสพันธุ์เตี้ยไปได้เลย จากเรื่องขนาดหัวไม้และความยาวก็เป็นเรื่องของน้ำหนักและขนาดด้ามจับ ( Grip ) ในปัจจุบัน แร็คเก็ทส่วนใหญ่จะมีน้ำหนักระหว่าง 8-12.5 อาวน์ซ และขนาดด้ามจับ 4?, 4?, 4? และ 4? โดยเฉพาะนักเทนนิสหญิงมักใช้ขนาด 4? ส่วนนักเทนนิสชายก็เป็นขนาด 4?
นอกจากนั้นยังมีเรื่องความยืดหยุ่นหรือการบิดตัว ( Flex ) ถ้ามีการบิดตัวน้อย ก็ได้พลังในการตีมาก แต่สามารถควบคุมลูกบอลได้น้อยกว่า ในขณะที่ถ้ามีการบิดตัวของแร็คเก็ทมาก มันจะดูดซับพลังไปมากด้วย ใครที่สวิงสั้นๆอาจต้องใช้แร็คเก็ทที่มี Flex น้อยหน่อยเพื่อช่วยให้การตีมีพลัง ส่วนคนที่เงื้อได้กว้างอยู่แล้วไม่ต้องห่วงเรื่องพละกำลังก็ควรเลือกแร็คเก็ทที่มีการบิดตัวมากหน่อยเพื่อไปเน้นที่ทิศทาง แถมยังหลีกเลี่ยงปัญหาบาดเจ็บข้อศอกที่บรรดานักเทนนิสรู้จักกันดีคือ Tennis elbow ด้วยครับ
เรื่องการขึ้นเอ็น ( String pattern ) ก็มีส่วนช่วยให้การตีแต่ละช็อตไปตามใจปรารถนา ถ้าอยากให้บอลมีสปินหรือหมุนติ้วเลยก็ซัดซะห่างๆหน่อย เป็นการขึ้นเอ็นแบบ 16X18 ( Open string pattern ) เขาบอกว่าการขึ้นเอ็นแบบนี้ ตอนที่ลูกบอลกระทบหน้าไม้ เพราะความที่เอ็นห่าง มีพื้นที่ที่เรียกว่า สตริงเบด ( Stringbed ) กว้างกว่าแบบถี่ มันกินจะเข้าไปลึก กัดบอลได้ดีกว่า บอลก็ย่อมหมุนมากกว่านั่นเอง แต่การขึ้นเอ็นแบบนี้ทำให้เอ็นแต่ละเส้นรับแรงกระแทกมากกว่า อายุการใช้งานจึงน้อย ส่วนการขึ้นเอ็นแบบ 18X20 นั้นเป็นแบบถี่ ( Closed string pattern ) อย่างไรก็ตาม เมื่อเร็วๆนี้มีการวิจัยทางวิทยาศาสตร์พบว่า การขึ้นเอ็นห่างไม่ได้ช่วยให้ลูกบอลมีสปินโดยตรงหรอก แต่มันทำให้เกิดมุมหักเหได้มากกว่าต่างหาก จึงส่งผลให้ลูกบอลพุ่งไปตามวิถีโค้งง่ายกว่า
ผมนึกถึงเรื่องแร็คเก็ทก็เพราะเห็นว่า โนวัค จอโควิช เปลี่ยนยี่ห้อแร็คเก็ท แล้วยังไม่ค่อยชิน ผลงานยังไม่ค่อยดี กลัวว่าจะไม่สามารถรักษาแชมป์ ออสตราเลียน โอเพน ที่หมอนี่เป็นแชมป์ชายเดี่ยวปีที่แล้วเอาไว้ได้ครับ
