โดย...นักข่าวชายขอบ
โครงการขนาดใหญ่ที่กำลังจะเกิดขึ้นในจังหวัดนครศรีธรรมราช อย่างน้อย 2 โครงการคือ โครงการแรก โรงไฟฟ้าพลังงานถ่านหินขนาด 800 เมกะวัตถ์ จำนวนถึง 2 โรง จะเกิดขึ้นในอำเภอหัวไทร จังหวัดนครศรีธรรมราช
เป็นโครงการที่เกิดขึ้นท่ามกลางแรงเสียดทาน และต่อต้านอย่างหนักของประชาชนในพื้นที่ ซึ่งต่างแสดงถึงภาวะของการเลือกทางเดินของชุมชน ซึ่งไม่ได้ปฏิเสธโรงไฟฟ้า แต่ปฏิเสธพลังงานที่นำมาใช้ผลิตไฟฟ้าอันจะก่อเกิดมลพิษตามมาที่ภาครัฐเอง หรือแม้กระทั่งการไฟฟ้าฝ่ายผลิตเจ้าของโปรเจกต์เองยังไม่กล้าที่จะรับประกันว่า จะไร้ซึ่งมลพิษได้ 100%
วิธีคิดแบบก้าวหน้าของชาวหัวไทรจำนวนไม่น้อย จึงเลือกที่จะนำเสนอให้ภาครัฐจัดการให้ตรงต่อความต้องการของประชาชน ด้วยการสนับสนุนโรงไฟฟ้าพลังงานทางเลือก ซึ่งพื้นที่หัวไทร เป็นที่เหมาะสมที่สุดในการก่อสร้างฟาร์มกังหันลม และปัจจุบัน มีบริษัทเอกชนอย่างน้อย 6 บริษัทเข้ามาลงทุนก่อสร้างกังหันลมขนาด 1.5 หรือ 1.8 เมกะวัตถ์ โดยอย่างน้อยมีกังหันถึงกว่า 200 ตัวทีเดียว
อีกโครงการคือ ท่าเรือสนับสนุนการขุดเจาะปิโตรเลียมที่อยู่กลางอ่าวไทย ของ บริษัท เชฟรอน ประเทศไทย สำรวจและผลิต จำกัด ที่เลือกเอาพื้นที่บ้านบางสาร ต.สระแก้ว อ.ท่าศาลา จ.นครศรีธรรมราช เป็นสถานที่ก่อสร้าง
แม้ว่าโครงการนี้จะถูกประกาศยกเลิกไปอย่างเป็นทางการจากผู้บริหารระดับสูงของบริษัทแล้วก็ตาม รวมถึงการยืนยันด้วยการยื่นหนังสืออย่างเป็นทางการถึง สผ.ให้แจ้งไปยัง กอ.สส.ให้ยุติกระบวนการในการพิจารณารายงาน EHIA ซึ่งเป็นสิ่งยืนยันว่าโครงการนี้ไปต่อไม่ได้แล้วอย่างแน่นอน
ส่วนพื้นที่ที่เตรียมการเวลานี้ได้มีการแจ้งคืนพื้นที่โครงการที่ได้ทำการเช่าไว้ในช่วงของการศึกษาให้แก่เจ้าของที่ดินไปแล้วด้วย นั่นหมายถึงว่าในทางธุรกิจการค้าการลงทุน โครงการนี้จบแล้วแน่นอน คงไม่ต้องต่อความยาวสาวความยืด สายป่านขาดไปแล้ว
อีกทั้งเมื่อตามร่องตามรอยไปต่อในสภาพการเปลี่ยนแปลงทางนิเวศวิทยาทางทะเล การทับถมของตะกอนที่เกิดขึ้นอย่างรุนแรงที่เห็นได้ชัด ตั้งแต่บ้านบางไม้ บ้านในถุ้ง จนแทบจะตลอดชายฝั่งของนครศรีธรรมราช บางจุดหาดหาย บางจุดกลายเป็นแผ่นดินงอก ทะเลตื้นเขิน ทางเศรษฐศาสตร์การลงทุนปัญหาเช่นนี้ยากที่ควบคุม และถ้าควบคุมนั่นหมายถึงการใช้งบประมาณมหาศาล นักลงทุนที่คำนึงถึงผลได้ผลเสียย่อมคิดออกว่าจะตัดสินใจอย่างไร การยุติเป็นวิธีที่จบการลงทุนที่บานปลายลงได้ ไม่ได้หมายถึงปัญหาสุขภาพชุมชน สุขภาวะพื้นที่ ที่กำลังเจิดจรัสเป็นประกายในขณะนี้
แม้ว่าการลงทุนที่หลายฝ่ายหมายมั่นปั้นมือถึงความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจครั้งสำคัญของพื้นที่ของนักลงทุนทั้งในจังหวัด และนอกจังหวัดนครศรีธรรมราช หรือแม้แต่ชาวท่าศาลาเองที่มีทั้งฝ่ายที่ต่อต้าน เห็นดีด้วยกับการยกเลิก และอีกไม่น้อยที่สนับสนุนให้โครงการนี้เกิดขึ้น เพราะนั่นหมายถึงหมายถึงการก้าวกระโดดของการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจครั้งสำคัญ และเต็มไปด้วยความคาดหวังจะมลายไปพร้อมกับราคาที่ดินย่านที่ตั้งโครงการจะลดวูบลงทันทีที่โครงการยุติ
ผลกระทบทางเศรษฐกิจที่ตามมาเป็นลูกโซ่ การคาดหวังในการขยายตัวครั้งสำคัญของ GPP นครศรีธรรมราช ที่จากเดิมพึ่งพาจากภาคการเกษตรเป็นหลักโดยเฉพาะจากยางพารากลับต้องยืนอยู่ในที่เดิม และดูเหมือนว่ากำลังดิ่งลงทุกวันราคายางพาราดิ่งลงๆ ส่งผลกระทบไปถึงภาคการท่องเที่ยว ภาคการค้า การลงทุนที่ชะลอตัวลง หรือภาคการค้าปลีกค้าส่ง สินค้าอุปโภคบริโภค มีการหดตัวลงอย่างมีนัยสำคัญ การลงทุนอีกหลายอย่างจะได้รับอานิสงส์ต้องจบลงก็ตาม
แต่นี่เป็นเพียงมิติหนึ่ง แต่ไม่ได้หมายความว่าการยกเลิกโครงการนี้ทุกอย่างจะจบลง อีกฉากหน้าของการแสวงหากลับเริ่มขึ้น แม้ว่าท่าเรือแห่งนี้จะไม่เกิดขึ้นแล้วก็ตาม
กระบวนการเคลื่อนไหวของภาคประชาชน ภาคประชาสังคม นักวิชาการ หรือองค์กรต่างๆ ที่เรียกตัวเองว่า NGOs แสดงออกถึงการต่อต้านคัดค้าน หรือเคลื่อนไหวในเชิงมวลชน เพื่อรักษาความเป็นวิถีพื้นถิ่น วิถีทางทางสังคม หรือวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวเลแถบนี้ พวกเขาหากินอยู่กับท้องทะเลเลี้ยงชีพมาตั้งแต่บรรพบุรุษ เขาเหล่านี้ควรได้รับการยกย่องในอุดมการณ์
แต่มีคนอีกจำนวนหนึ่ง และดูเหมือนว่าจะยินดีไม่น้อยที่จะเดินหน้าบนร่องรอยของการยุติโครงการท่าเทียบเรือดังกล่าว ผูกโยงเรื่องราวให้เข้าสู่กระแสธารสุขภาวะที่ถูกเชื่อมต่อผูกโยงกับบริบทพื้นที่ที่เปลี่ยนไปได้อย่างหนา และเนียนนุ่ม งบประมาณจากภาษีบาปจำนวนมากผ่านองค์กรสามเสือเข้ามาสนับสนุนในเรื่องนี้ นั่นหมายถึงบริบทของยุทธศาสตร์ แผนงาน โครงการต่างๆ ที่จะสามารถจัดทำได้อย่างราบรื่น สิ่งที่ตามมาคือ ผลประโยชน์ที่ไปตกอยู่ตรงไหน
การยุติโครงการของบริษัทเชฟรอนฯ จึงดูเหมือนว่าจะกลายเป็นเรื่องที่จะต้องตามต่อไป ใครบางคนกำลังฉกฉวยชิ้นปลามัน และสำรองจองที่นั่งไว้ต่อเนื่อง นักเคลื่อนไหว นักอุดมการณ์ นักวิชาการ ภาคประชาสังคมชาวท่าศาลาเนื้อแท้ต้องติดตามดูให้ดี เรื่องแบบนี้เป็นเรื่องแบบไทยๆ ฝรั่งเขาไม่รู้เรื่อง เขาแบมือส่ายหัว Say No ไปตั้งนานแล้ว
