พัทลุง - จังหวัดพัทลุง เตรียมงานจัดย้อนรำลึกถึงประวัติศาสตร์ การเสด็จฯภาคใต้ ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 หรือ พระพุทธเจ้าหลวง แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 หรือ พระพุทธเจ้าหลวง แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ได้ทรงอุทิศให้กับภารกิจของบ้านเมือง ทั้งด้านการเมือง การปกครอง การพัฒนาประเทศอย่างอเนกประการ พระองค์ได้ทรงสอดส่องดูแลทุกข์สุขของอาณาประชาราษฎร์อย่างใกล้ชิด ดังเห็นได้จากการเสด็จประพาสต้น และการเสด็จประพาสหัวเมืองอย่างทั่วถึง โดยเฉพาะหัวเมืองปักษ์ใต้ตลอดแหลมมลายู
ในปีพุทธศักราช 2432 อันเป็นปีที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้เสด็จประพาสหัวเมืองภาคใต้ตลอดแหลมมลายู ครั้งนั้นได้เสด็จฯเกาะสี่เกาะห้า ดังข้อความที่ปรากฏในพระหัตถเลขา จดหมายเหตุเสด็จประพาสแหลมมลายู ร.ศ.108 ดังนี้
วันที่ 22 กรกฎาคม ออกจากเมืองสงขลา ผ่านปากจ่า เกาะญวน ปากพะยูน เกาะปราบ ถึงเกาะรังนก (เกาะสี่เกาะห้า) ประทับแรมพลับพลาที่ประทับบนเกาะมวย
วันที่ 23 กรกฎาคม ประพาสหน้าพลับพลา ถ้ำใหญ่ ถ้ำพระ ถ้ำยูหลี ถ้ำแรงวัว ถ้ำลูซิม บนเกาะดำ แล้วไปถ้ำเสือ ถ้ำแรด ท้ายเกาะมวย ทอดพระเนตรเกาะเข็ม
วันที่ 24 กรกฎาคม จารึกอักษร จ.ป.ร.และศักราช 108 ไว้ที่หน้าผาเทวดาแล้วเสด็จขึ้น เขาชันซึ่งเป็นเกาะใหญ่อยู่หลังเกาะสี่เกาะห้า มีการไล่จง รุ่งขึ้นเสด็จไปพัทลุง
วันที่ 25-26 กรกฎาคม เสด็จเมืองพัทลุง
วันที่ 27 กรกฎาคม จากเมืองพัทลุงถึงเกาะสี่เกาะห้า ประทับแรม
วันที่ 28 กรกฎาคม ออกจากเกาะสี่เกาะห้าถึงเมืองสงขลา
จากการเสด็จประพาสครั้งนั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 หรือ พระพุทธเจ้าหลวง แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้เสด็จประทับแรมอยู่ในจังหวัดพัทลุง เป็นเวลา 6 วัน ยาวนานที่สุดในภาคใต้ จึงถือเป็นปีสำคัญสำหรับเมืองพัทลุง ถือเป็นเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่ควรค่าแก่การจดจำไว้อย่างยิ่ง
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ไทยพระองค์แรกที่ได้ทรงเสด็จเยี่ยมพสกนิกรไพร่ฟ้าของแผ่นดินถึงถิ่นเมืองพัทลุง ที่ตั้งอยู่ห่างไกลจากเมืองหลวงมาก และการเสด็จประพาสหัวเมืองภาคใต้เต็มไปด้วยความยากลำบากอย่างยิ่ง เพราะการคมนาคมไม่สะดวกเช่นทุกวันนี้
ทั้งนี้ เพื่อเป็นการย้อนรำลึกถึงประวัติศาสตร์อันสำคัญ จังหวัดพัทลุง โดยเทศบาลเมืองพัทลุง เทศบาลตำบลปากพะยูน องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะหมาก อ.ปากพะยูน ได้พร้อมใจกันจัดงาน “ย้อนรอยประวัติศาสตร์ตามรอยเสด็จพระพุทธเจ้าหลวง” ตั้งแต่วันที่ 22- 26 กรกฎาคม 2554 โดยในช่วงวันที่ 22-24 กรกฎาคม 2554 จัดงานที่บริเวณ หน่วยพิทักษ์ป่าอ่าวท่ายาง ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยูน และในช่วงระหว่างวันที่ 24-26 กรกฎาคม จัดงานบริเวณหาดแสนสุขลำปำ เทศบาลเมืองพัทลุง อ.เมือง จ.พัทลุง
สำหรับกิจกรรมภายในงานมีมากมายหลากหลายทั้งกิจกรรมเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พิธีบวงสรวง พิธีทำบุญตักบาตรทางน้ำ การประกวดวาดภาพ ลานเสวนาเรื่องเก่าเล่าอดีต การแสดงแสงสีเสียง และสื่อผสม การแสดงของนักเรียนจากโรงเรียนต่างๆ ขบวนแห่เทิดพระเกียรติ การแต่งกายย้อนยุค การแข่งเรือพาย การแข่งขันกีฬาพื้นบ้าน และกิจกรรมอื่นๆ
นอกจากกิจกรรมที่จัดขึ้นดังกล่าว ผู้มาเที่ยวงานยังสามารถไปเที่ยวชมสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญที่พระพุทธเจ้าหลวงได้เคยเสด็จประพาสอันได้แก่ เขาชัน เกาะสี่-เกาะห้า ที่ได้ชื่อว่าเป็นดินแดนแห่งขุมทรัพย์ของจังหวัดพัทลุง เพราะบนเกาะแห่งนี้เป็นเกาะรังนกที่มีมูลค่ามหาศาล และธรรมชาติของเกาะก็มีความงดงามมาก อีกแห่งหนึ่งคือที่หาดแสนสุขลำปำ อำเภอเมืองพัทลุง ที่ซึ่งเคยเสด็จประทับแรมใกล้ๆ กันก็มีวังเจ้าเมืองพัทลุง พิพิธภัณฑ์แห่งประวัติศาสตร์วัดวัง เขาอกทะลุ ถ้ำมาลัยเทพนิมิต วัดคูหาสวรรค์ ล้วนแล้วแต่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ที่น่าศึกษาและน่าเที่ยวชมเป็นอย่างยิ่ง