นักวิจัย วิทยาศาสตร์ฯ มธ.โชว์ 10 นวัตกรรมสำหรับผลไม้เพื่อการส่งออก แจงนวัตกรรมทั้งหมดมีผู้สนใจรับการสานต่อดันโกอินเตอร์ ระบุเพิ่มมูลค่าผลไม้ไทยหลายเท่า แถมยกระดับเกษตรกรไทย แย้มต่างชาติแจมขอซื้อผลงานวิจัย
รองศาสตราจารย์ ปกรณ์ เสริมสุข คณบดีคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (มธ.) เปิดเผยว่า คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มธ.ได้มีการพัฒนาหลักสูตรการเรียนการสอนด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในมิติผสมผสานอย่างต่อเนื่อง ภายใต้แนวคิด “SCI+BUSINESS” หรือ “นักวิทย์คิดประกอบการ” โดยมุ่งเน้นการสร้างบัณฑิตศตวรรษใหม่ที่สามารถพัฒนาผลิตภัณฑ์และผลักดันผลงานเข้าสู่วงการธุรกิจได้จริง ไม่ใช่นักวิจัยที่อยู่เพียงแต่ในห้องทดลองเท่านั้น ผ่านการผนวกรวมองค์ความรูด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และการบริหารธุรกิจเข้าด้วยกัน โดยที่ผ่านมา คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สามารถผลิตบัณฑิตวิทยาศาสตร์ได้เป็นจำนวนกว่า 8 พันคน
ทั้งนี้ ที่ผ่านมาคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีการพัฒนานวัตกรรมและต่อยอดสู่เชิงพาณิชย์จำนวนมาก อาทิ “ปลาส้มอบแผ่นปรุงรสสำเร็จรูป” ผลิตภัณฑ์ขนมขบเคี้ยวจากปลาส้ม อุดมไปด้วยโปรตีนสูงแต่ไขมันต่ำ “วัสดุกักเก็บน้ำมัน นวัตกรรมจากน้ำยางพารา” เพื่อช่วยแก้ปัญหาเมื่อเกิดสถานการณ์น้ำมันรั่วไหลได้อย่างมีประสิทธิภาพ “ข้าวหอมมะลิธรรมศาสตร์” ข้าวสายพันธุ์ใหม่คุณภาพดี ที่มีอายุการเก็บเกี่ยวสั้น ทนแล้ง และต้านทานโรค รวมไปถึงงานวิจัยที่พร้อมพัฒนาเป็น Start Up อาทิ จมูกอิเล็กทรอนิกส์สำหรับควบคุมคุณภาพอาหาร เครื่องพยากรณ์โรคต้นข้าวในนาข้าว สารย่อยสลายเศษพืชและฟางข้าว ระบบเพาะเลี้ยงสาหร่ายขนาดเล็กเพื่อผลิตปุ๋ยชีวภาพ ฯลฯ
รองศาสตราจารย์ วรภัทร ลัคนทินวงศ์ ผู้อำนวยการศูนย์เครื่องมือวิทยาศาสตร์เพื่อการวิจัยขั้นสูง อาจารย์ประจำภาควิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มธ. และเป็นเจ้าของผลงานวิจัย กล่าวต่อว่า ที่ผ่านมา เห็นปัญหา ของการส่งออกผลไม้ไทยไม่สามารถขายได้ในราคาที่ดี ทั้งที่เรามีผลไม้ที่มีคุณภาพที่ประเทศอื่นๆ ไม่มี เช่น มะพร้าวน้ำหอม และมีผลไม้อื่นๆ เช่น ลำไย ทุเรียน มะพร้าว ชมพู่ ฯลฯ พืชเศรษฐกิจสร้างรายได้ให้แก่ประเทศ โดยในปี 2559 นี้ มีการส่งออกผลไม้สดไทยเป็นมูลค่ารวมกว่า 3 หมื่นล้านบาท (ข้อมูลจาก กระทรวงพาณิชย์) โดยส่วนใหญ่ส่งออกไปยังตลาดเป้าหมายหลักอย่าง ประเทศจีน ฮ่องกง และเวียดนาม แต่ในขณะเดียวกัน เกษตรกรเจ้าของสวนผลไม้ไทย กลับสูญเสียเวลาและค่าใช้จ่ายไปกับการดูแลบำรุงดิน และปรับคุณภาพผลไม้ให้มีรสชาติอร่อยและสีผิวเรียบสวย ทั้งนี้ เพื่อเป็นลดความสูญเสียของเวลาและค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้น ตลอดจนสามารถส่งออกผลไม้แข่งขันเทียบกับตลาดต่างประเทศได้
จากปัญหาดังกล่าว ภาควิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มธ. จึงได้คิดค้นและพัฒนานวัตกรรมต่างๆ ทั้งนวัตกรรมช่วยยืดอายุและเก็บรักษาความสดใหม่ของผลไม้ ฯลฯ เพื่อยกระดับรายได้แก่เกษตรกรไทย โดยการบูรณาการองค์ความรู้ด้านเทคโนโลยีการเกษตรมาปรับใช้ ก่อนต่อยอดสู่งานวิจัยและนวัตกรรมที่ใช้ได้จริงในหลากรูปแบบที่เอื้อประโยชน์ต่อภาคการเกษตรอย่างแท้จริง โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
นวัตกรรม Active Packaging สำหรับลำไย ไม่รมซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) เพื่อการส่งออก บรรจุภัณฑ์สำหรับลำไยสด ที่ใช้เทคโนโลยีการบรรจุแบบดัดแปลงบรรยากาศ (Modified Atmosphere Packaging: MAP) และเทคโนโลยี Active and Intelligent Packing ที่ออกแบบขึ้นจำเพาะสำหรับลำไยสด และไม่ต้องรมซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) แต่สามารถเก็บรักษาได้นานถึง 4 เดือน โดยได้รับการรับรองมาตรฐาน GMP และ HACCPs ซึ่งปลอดภัยต่อผู้บริโภค
ทั้งนี้ บรรจุภัณฑ์ชนิดนี้ทางคณะวิจัยได้ถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่บริษัทเอกชนอย่าง บริษัท สยามเมอริท พลัส จำกัด เป็นที่เรียบร้อยแล้ว อย่างไรก็ดี นวัตกรรมดังกล่าวได้รับรางวัลประกาศเกียรติคุณ ด้านผลงานประดิษฐ์คิดค้น จากสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ในเวทีงานวันนักประดิษฐ์ ประจำปี 2559 และล่าสุดกับรางวัลสูงสุด เหรียญทองเกียรติยศ จากเวทีประกวดนวัตกรรมนานาชาติครั้งที่ 44 ณ กรุงเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส เมื่อเดือนเมษายน 2559 ที่ผ่านมา
นวัตกรรม Active Packaging สำหรับทุเรียนสดพร้อมบริโภค เพื่อการส่งออก (The Active and Intelligent Packaging of Durian) บรรจุภัณฑ์สำหรับเก็บรักษาคุณภาพทุเรียนปอกเปลือกพร้อมบริโภคสด ผ่านการใช้เทคโนโลยี Active ที่สามารถดูดซับกลิ่นทุเรียนได้ 100% โดยที่ตัวดูดซับจะทำการดูดซับกลิ่นของทุเรียนตลอดเวลา โดยพัฒนาให้เป็น Active carbon ที่จะไม่ปล่อยกลิ่นทุเรียนออกมา เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิการเก็บรักษาและการจัดจำหน่าย
พร้อมกันนี้ยังมีเทคโนโลยี Intelligent ที่สามารถตอบโต้กับผู้บริโภคได้ผ่านฉลากบ่งชี้ความสด (Freshness Indicator) โดยได้พัฒนาบรรจุภัณฑ์ให้เหมาะสมกับทุเรียนแต่ละสายพันธุ์ ตามขนาดบรรจุ และฟิล์มที่เหมาะสมกับการเก็บรักษาและการจัดจำหน่าย ซึ่งสามารถเก็บรักษาความสดใหม่ของทุเรียนได้นานถึง 2 เดือน โดยได้รับการรับรองมาตรฐาน GMP และ HACCPs ซึ่งปลอดภัยต่อผู้บริโภค ทั้งนี้ นวัตกรรมดังกล่าวได้รับรางวัลเหรียญทอง จากเวทีประกวดนวัตกรรมนานาชาติ ครั้งที่ 42 ณ กรุงเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส เมื่อปี 2557 ที่ผ่านมา
นวัตกรรมสภาพบรรยากาศและฟิล์มที่เหมาะสมต่อการเก็บรักษามะพร้าวน้ำหอมควั่น ที่ผ่านกรรมวิธี Blanching เพื่อการส่งออก เทคโนโลยีการเก็บรักษามะพร้าวน้ำหอมควั่น ด้วยการนำไปลวกด้วยไอน้ำร้อน (Blanching) ก่อนนำไปแช่ด้วยสารละลายโซเดียม เมตาไบซัลไฟต์ (Sodium Metabisulfite : SMS) ในปริมาณความเข้มข้นเพียง 0.9% และบรรจุลงในถุงฟิล์มที่ออกแบบขึ้นเฉพาะสำหรับมะพร้าวน้ำหอมควั่น ซึ่งจะช่วยยืดอายุและคงคุณภาพมะพร้าวน้ำหอมควั่นได้นานถึง 60 วัน นอกจากนี้ ยังมีผิวที่ขาวสะอาดและสวยสดกว่ามะพร้าวที่หุ้มด้วยฟิล์ม PVC ที่สามารถเก็บรักษาและวางจำหน่ายได้เพียง 30-45 วัน
นวัตกรรมการผลิตมะพร้าวน้ำหอมติดผลดกทั้งปี เทคโนโลยีการเพิ่มผลิตผลของมะพร้าวให้ออกผลตลอดปี ด้วยเทคนิคการผสมเกสรสด เป็นการนำเกสรตัวผู้มาล้างน้ำเกลือและบดให้เมล็ดแตก ผสมกับน้ำ 10 ลิตร เพื่อให้ละอองเกสรลอยผสมกัน จากนั้นจึงใส่ตะแกรงกรองน้ำใส่ถังฉีดพ่นที่มีสารละลายเกสรมะพร้าวก่อนนำไปฉีดพ่นที่ช่อดอก โดยเลือกช่อดอกเกสรตัวเมียที่มีในอายุประมาณ 2 ปีเนื่องจากมีความสมบูรณ์และพร้อมแก่การผสมเกสร จากนั้นจึงทำการฉีดสารละลายเพื่อล้างทำความสะอาดช่อดอกก่อน 1 ครั้ง แล้วตามด้วยการฉีดสารละลายเกสรมะพร้าวที่ผสมเกสรที่ช่อเกสรตัวเมียบนต้นมะพร้าว เพียงเท่านี้ มะพร้าวที่เคยติดผลเพียง 5-10% จะติดผลเพิ่มสูงขึ้นเป็น 80% โดยไม่ทิ้งสารตกค้าง และส่งผลกระทบต่อรสชาติหรือตัวลำต้น โดยที่ผ่านมานวัตกรรมดังกล่าวได้ถ่ายทอดเทคโนโลยีและนำร่องใช้จริง ณ พื้นที่เกษตรในหลายจังหวัด เช่น ราชบุรี สมุทรสาคร สมุทรสงคราม นครปฐม เพชรบุรี และสุราษฎร์ธานี ซึ่งช่วยเพิ่มผลผลิตจากเดิมหางละ 10 ลูกเป็น 15-17 ลูก
นวัตกรรม Active Bagging สำหรับห่อชมพู่ทับทิมจันท์ เพื่อการส่งออก ถุงห่อกันร้อนสำหรับผลชมพู่ที่จะช่วยเร่งสีชมพู่ให้สวยสดและหวานกรอบ ก่อนการส่งออกหรือวางขายในท้องตลาด ด้วยการนำฉนวนกันร้อนชนิดโฟมที่มีความหนา 2 มิลลิเมตร มาตัดเย็บเป็นถุงในขนาดที่สามารถห่อผลชมพู่ โดยที่ด้านบนเย็บผ้าตีนตุ๊กแก เพื่อให้สามารถพับติดได้ง่าย ส่วนก้นถุงใช้เชือกด้ายดิบร้อยไว้ด้านใน โดยปล่อยให้ปลายเชือกออกมาด้านนอกในความยาวด้านละ 5 นิ้ว เพื่อทำหน้าที่ดูดซับและระบายน้ำออกจากถุง ซึ่งจากผลการทดลองพบว่า ชมพู่ที่ห่อด้วยถุงกันร้อน จะมีผิวมันวาว สีแดงสด และมีรสชาติหวานกรอบกว่าชมพู่ที่ห่อด้วยถุงปกติ
นอกจากนี้ นวัตกรรมดังกล่าวยังสามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้นานถึง 10 ปี เพียงนำมาล้างและผึ่งให้แห้งหลังการใช้ ขณะเดียวกัน ก่อนนำไปใช้ก็ควรฉีดพ่นสารกันเชื้อราเคลือบด้านในถุง เพื่อล่นระยะเวลาของเกษตรกรในการฉีดพ่นยากันเชื้อรา เพลี้ยแป้ง และแมลงที่มาตอมชมพู่
รองศาสตราจารย์ วรภัทรกล่าวเสริมว่า ทางคณะวิจัยยังมีนวัตกรรมสำหรับผลไม้เพื่อการส่งออก ที่จะช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับผลผลิตของเกษตรกร ตลอดจนขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศได้ในอนาคต อาทิ นวัตกรรมปอกเปลือกมะพร้าว เครื่องปอกเปลือกมะพร้าวแบบเร็วด่วน ถึง 6 ผลภายใน 1 นาที โดยไม่ต้องใช้แรงงานคน นวัตกรรมลดกลิ่นและลดการแตกของผลทุเรียน เทคนิคการเคลือบผลทุเรียนด้วยเส้นใยจากพืช ช่วยลดการแพร่กระจายกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์และป้องกันการแตกของผลได้ดี โดยที่คุณภาพของเนื้อทุเรียนยังคงความอร่อย นวัตกรรม Active Packaging สำหรับลองกองสด เทคโนโลยีการเก็บรักษาคุณภาพลองกองสดด้วย active packaging ที่ช่วยยืดอายุได้นานถึง 30 วัน โดยที่ผลลองกองไม่ร่วงออกจากขั้ว นวัตกรรม Active Packaging เงาะสด เทคโนโลยีการเก็บรักษาคุณภาพเงาะสดด้วย active packaging ที่ช่วยยืดอายุได้นานถึง 25 วัน โดยที่คุณภาพทั้งภายนอกและภายในยังเป็นที่พอใจของผู้บริโภค และนวัตกรรมแถบบ่งชี้ความสดของมะพร้าวน้ำหอม เทคโนโลยีฉลาด ที่ช่วยติดตามคุณภาพ ความสด และการเน่าเสียของมะพร้าวน้ำหอมควั่นได้โดยไม่ต้องเปิดผลก่อน
สำหรับเกษตรกร ชาวสวน และผู้ประกอบการที่สนใจ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ภาควิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มธ. ศูนย์รังสิต หมายเลขโทรศัพท์ 0-2564-4491 หรือเข้าไปที่เว็บไซต์ http://www.sci.tu.ac.th
* * * คลิก Like เพื่อมาเป็นแฟนเพจของหน้า “SMEs ผู้จัดการ” รับข่าวสารในแวดวงธุรกิจเอสเอ็มอีที่สมบูรณ์แบบที่สุด และร่วมสนุกกับกิจกรรมลุ้นรับของรางวัลมากมาย คลิกที่นี่เลย!! * * *
