“โคมไฟไม้ไผ่” ประยุกต์จักสานดั้งเดิม สร้างชิ้นงานร่วมสมัยโกอินเตอร์

จักสานไม้ไผ่เป็นงานฝีมือที่อยู่คู่คนไทยมาช้านาน ภาพที่เห็นเครื่องใช้ไม้สอยภายในบ้านล้วนแล้วแต่ทำมาจากการสานไม้ไผ่ด้วยกันทั้งนั้น และด้วยเหตุนี้เองจึงเป็นแรงบันดาลใจให้ “อาจารย์วาสนา สายมา” มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ได้คิดนำงานจักสานไม้ไผ่ภูมิปัญญาดั้งเดิมของคนไทยมาต่อยอด อวดสายตาชาวโลก ผ่านงานศิลปะโคมไฟจักสานไม้ไผ่

ถ้าเอ่ยถึง โคมไฟไม้ไผ่ หลายคนมองว่าไม่เห็นจะมีอะไรน่าสนใจ ซึ่งเหมือนกับงานจักสานทั่วไป แต่โคมไฟของอาจารย์วาสนา เชื่อว่าใครได้เห็นก็คงจะต้องทึ่งในฝีมือ และความวิริยอุตสาหะ อดทนในการทำงานชิ้นนี้ออกมาได้อย่างสวยงาม เพราะแต่ละชิ้นต้องใช้ความละเอียดลออแต่ละขั้นตอนเพื่อให้จักสานแต่ละพวงที่นำมาร้อยต่อกันออกมาเป็นโคมไฟจะต้องมีขนาดเท่ากัน ซึ่งแน่นอนไม่ใช่แค่หลักสิบพวง แต่เป็นหลักร้อยพวง หลักพันดอกที่นำมาต่อกันเป็นโคมไฟห้อยลงมาจากเพดาน และเมื่อจักสานไม้ไผ่กระทบแสงไฟจากหลอดไฟภายใน ยิ่งทำให้งานโคมไฟจักสานไม้ไผ่ของอาจารย์วาสนามันช่างเป็นงานฝีมือที่มีความงดงามจริงๆ

อาจารย์วาสนาเล่าถึงแรงบันดาลใจของการทำโคมไฟจักสานไม้ไผ่ แบรนด์ VASSANA ในครั้งนี้ว่า ได้แรงบันดาลใจมาจากความชื่นชอบงานจักสานไม้ไผ่เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว และลวดลายที่เลือกมาทำในครั้งนี้ก็เห็นและทำตั้งแต่เด็ก โดยการถ่ายทอดจากคนในครอบครัว ซึ่งในอดีตภาชนะใส่ของต่างๆ จะทำมาจากการจักสานไม้ไผ่ลวดลายดังกล่าว และเกรงว่าลวดลายดั้งเดิมแบบนี้จะหายไป จึงได้หยิบขึ้นมาสร้างเป็นชิ้นงานรูปแบบใหม่ที่มีความร่วมสมัย และสามารถใช้กับการแต่งบ้าน หรือใช้ในยุคปัจจุบันได้

ทั้งนี้ กว่าจะมาเป็นโคมไฟอย่างที่ “อาจารย์วาสนา” ต้องการ เธอได้ใช้เวลาในการศึกษาว่าจะประยุกต์ลวดลายแบบดั้งเดิมให้ออกมาเป็นของใช้ที่ร่วมสมัยได้อย่างไร สุดท้ายก็มองเห็นสิ่งที่อยู่ใกล้ตัว นั่นก็คือ กล้วยไม้ไอยเรศ และมองเห็นถึงความสวยงามของกล้วยไม้สายพันธุ์นี้ จึงได้จำลองรูปแบบงานจักสานโคมไฟไม้ไผ่ออกมาในแบบของกล้วยไม้ไอยเรศ

และหลังจากได้โคมไฟแบบกล้วยไม้ไอยเรศแล้ว ยังได้มีการออกแบบในรูปของโคมไฟรังนก ซึ่งจะเห็นว่าการออกแบบของอาจารย์วาสนาจะศึกษาจากสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบๆ ตัว และนำมาประยุกต์ สร้างเป็นชิ้นงานในรูปแบบต่างๆ ผ่านการจักสานไม้ไผ่ในลวดลายดั้งเดิมตามที่อาจารย์ถนัด และเนื่องจากเป็นงานดีไซน์ ดังนั้น อาจารย์จำเป็นที่จะต้องสร้างรูปแบบใหม่ออกมาเพื่อสร้างจุดขายให้แก่แบรนด์ VASSANA

อาจารย์วาสนาเล่าว่า จุดเริ่มต้นของการพัฒนาชิ้นงานออกขายเชิงพาณิชย์ ส่วนหนึ่งมาจากงานที่ทำ โดยทางมหาวิทยาลัยฯ มอบหมายให้ทางอาจารย์ได้ลงพื้นที่พัฒนาชิ้นงานร่วมกับชาวบ้านในชุมชนตามแนวคิดการพัฒนาส่งเสริมชุมชนให้สร้างรายได้อย่างยั่งยืน ดังนั้น อาจารย์จึงมีหน้าที่ที่จะต้องเข้าไปอบรมส่งเสริมให้ชาวบ้านได้ทำผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่สามารถหาวัตถุดิบได้ในชุมชน และงานจักสานไม้ไผ่เป็นสิ่งที่ชาวบ้านหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ถนัดอยู่แล้ว เพียงแค่เราเข้าไปสร้างรูปแบบใหม่ ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาดให้ชาวบ้านทดลองทำขาย แต่เนื่องจากชาวบ้านเองทำการตลาดไม่เป็น ทำให้เราต้องลงมาทำการตลาด โดยการสร้างแบรนด์ของตัวเองขึ้นมา และชาวบ้านรับจ้างผลิตตามแบบที่เรากำหนดให้

ทั้งนี้ ในส่วนของการทำตลาดผลิตภัณฑ์แบรนด์ VASSANA ที่ผ่านมา จุดเริ่มต้นมาจาก การส่งผลงานเข้าประกวด และล่าสุดได้รับรางวัลชนะเลิศการประกวด Innovative Cup Award 2012 ทำให้ได้มีโอกาสนำสินค้าไปโรดโชว์ตามจุดต่างๆ และทางศูนย์ศิลปาชีพ คัดเลือกสินค้าเราร่วมออกงานในเวทีระดับนานานชาติ ทำให้สินค้าของเราเป็นที่รู้จักมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม การตลาดไม่ได้เป็นปัญหาของการทำงานโคมไฟจักสานไม้ไผ่ในครั้งนี้ เพราะจากการไปร่วมออกงานโชว์สินค้าตามที่ต่างๆ ได้ผลตอบรับในระดับดีจากลูกค้าชาวต่างชาติ แต่ปัญหาในขณะนี้คือเรื่องของการผลิต เนื่องจากเป็นงานฝีมือที่ละเอียด ต้องใช้คนที่มีความละเอียดในการทำงานแต่ละชิ้น และกว่างานแต่ละชิ้นจะสำเร็จต้องใช้เวลาเป็นเดือน ทำให้การรับออเดอร์แต่ละครั้งใช้ค่อนข้างนาน ในขณะที่ลูกค้ามีระยะเวลาจำกัด และจำนวนมาก ทำให้พลาดการรับออเดอร์จากลูกค้าต่างชาติหลายครั้ง อย่างล่าสุดมีออเดอร์จากลูกค้าต่างประเทศ 100 ชิ้น แต่เขาขอภายในระยะเวลา 3 เดือน ซึ่งเราเองก็อยากได้ออเดอร์ครั้งนี้แต่ก็ไม่กล้ารับเพราะกลัวว่าจะทำไม่ทัน หรือถ้ารับไปแล้วทำทันเกรงว่างานจะออกมาไม่ดีเท่าที่ควร

อย่างไรก็ตาม อาจารย์วาสนาบอกว่ายังคงมุ่งมั่นที่จะทำงานจักสานไม้ไผ่ลายดั้งเดิมแบบประยุกต์ร่วมสมัยต่อไป เพราะหวังว่าจะสร้างแบรนด์ VASSANA ให้เป็นที่รู้จัก และยอมรับในสายตาของชาวต่างชาติ และคนไทย ที่ต้องการงานจักสานไม้ไผ่ เพราะส่วนหนึ่งต้องการสร้างอาชีพให้ลูกชายได้สืบทอดกิจการหลังจากเรียนจบด้านประยุกต์ศิลป์ และได้สืบทอดงานฝีมือที่เป็นภูมิปัญญาของคนไทยโบราณให้ยังคงอยู่ต่อไป

โทร. 08-1764-8433

* * * คลิก Like เพื่อมาเป็นแฟนเพจของหน้า “SME ผู้จัดการออนไลน์” รับข่าวสารในแวดวงธุรกิจเอสเอ็มอีที่สมบูรณ์แบบที่สุด และร่วมสนุกกับกิจกรรมลุ้นรับของรางวัลมากมาย คลิกที่นี่เลย!! * * *