iTAP - มจพ.จัดอบรม “จิ๊กและฟิกซ์เจอร์สำหรับอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ไม้และเครื่องเรือน” หวังเพิ่มขีดความสามารถด้านการผลิตและแข่งขัน ผู้เชี่ยวชาญระบุช่างไทยเกิดอุบัติเหตุสูญเสียอวัยวะระหว่างปฏิบัติงานบ่อยครั้ง เหตุขาดทักษะการใช้เครื่องจักรและอุปกรณ์ที่ถูกต้อง เร่งระดมสมองทีมคณาจารย์อัดฉีดความรู้หวังให้นำไปประยุกต์ใช้ลดความเสี่ยง ลดต้นทุน
ผศ.สมศักดิ์ ร่มสนธิ์ อาจารย์ประจำสาขาวิชาเทคโนโลยีวิศวกรรมไม้ ภาควิชาเทคโนโลยีวิศวกรรมอุตสาหการ มจพ. ผู้เชี่ยวชาญโครงการฯ เปิดเผยว่า โครงการการจัดอบรมในหัวข้อ “จิ๊กและฟิกเจอร์ในอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ไม้และเครื่องเรือน” เป็นโครงการความร่วมมือกันระหว่าง iTAP และ มจพ. ในฐานะเป็นตัวแทนภาครัฐมีหน้าที่นำองค์ความรู้ด้านการออกแบบสร้างจิ๊กและฟิกซ์เจอร์ที่เหมาะสมกับเครื่องจักรกลเพื่อเพิ่มช่องทางการแข่งขันกับตลาดภายนอก ลดค่าใช้จ่ายที่เกิดจากความเสียหายระหว่างการผลิต ตลอดจนการเพิ่มความปลอดภัยในการทำงานและการพัฒนาบุคคลากรภายในองค์กรให้เกิดความเข้มแข็ง
“สำหรับโครงการนี้คณะทำงานได้เรียบเรียงเขียนตำราขึ้นมาใหม่พร้อมกับภาพประกอบเพื่อให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจได้ง่ายขึ้น เพราะทราบว่าโรงงานบางแห่งไม่รู้จักจิ๊กฯ ในขณะที่บางโรงงานมีการออกแบบและสร้างจิ๊กฯ เพื่อใช้เองแต่มีใช้กันอย่างขาดหลักการที่ถูกต้อง ทำให้เกิดความเสียหายในขณะปฏิบัติงาน อาทิ ค่าไฟ ค่าแรงงาน ค่าวัตถุดิบ และค่าเสียเวลา รวมถึงการเกิดอุบัติเหตุด้วย จึงจำเป็นต้องเพิ่มประสิทธิภาพให้กับบุคลลากรเพื่อสามารถใช้จิ๊กฯ ให้เหมาะสมกับเครื่องจักรที่โรงงานมีอยู่ และสามารถประยุกต์ใช้เครื่องซีเอ็นซี เป็นตัวสร้างจิ๊กฯ ต้นแบบเพื่อผลิตชิ้นงานต่างๆ”ผศ.สมศักดิ์ กล่าว
ทั้งนี้ที่ผ่านมาผู้ปฏิบัติงานไม้มักจะพบกับอุบัติเหตุขณะป้อนชิ้นงานเข้าเครื่องจักรอยู่เสมอ ทำให้เกิดการสูญเสียอวัยวะ เช่น มือ นิ้ว เป็นต้น ทั้งนี้มีสาเหตุมาจากการทำงานเป็นเวลานานๆ พนักงานจะเกิดความเมื่อยล้า ประกอบกับชิ้นงานมีขนาดเล็ก การใช้จิ๊กและฟิกซ์เจอร์อย่างถูกวิธีจึงสามารถลดอุบัติเหตุและการสูญเสียอวัยวะ การทำงานต่างๆจึงสมบูรณ์ งานไม้ที่ออกมาก็จะตรงตามมาตรฐานเพราะจิ๊กฯ เป็นตัวต้นแบบที่สามารถผลิตชิ้นงานได้รวดเร็ว โดยไม่จำเป็นต้องใช้ช่างที่มีความชำนาญสูงมากนัก แต่งานก็จะสามารถออกมาอย่างมีคุณภาพและมีขนาดชิ้นงานที่เท่าๆ กัน รวมทั้งเป็นการลดปริมาณของเสียให้กับโรงงาน
นายอรรณพ ขัดหย่อม หัวหน้าแผนกสนับสนุนการผลิตและหัวหน้าแผนกต้นแบบและตัวอย่าง บริษัทสยามวู๊ดเด้น โพรดักส์ จำกัด ผลิตของเล่นไม้ยางพาราส่งออกต่างประเทศ เปิดเผยว่า งานที่รับผิดชอบดูแลอยู่นั้นเกี่ยวข้องกับจิ๊กและฟิกซ์เจอร์โดยตรง เนื่องจากบริษัทของเล่นจะมีชิ้นงานเล็กมาก ฉะนั้นงานทุกชิ้นที่ผลิตขึ้นมาจะต้องผ่านการใช้จิ๊กเป็นแม่แบบ และใช้ฟิกซ์เจอร์เป็นตัวจับยึดชิ้นงานให้มีความมั่นคงก่อนป้อนเข้าเครื่องจักร เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุและเพื่อลดความเสียหายจากขบวนการผลิต
พนักงานบริษัทสยามวู๊ดเด้น ฯ กล่าวต่ออีกว่า การผลิตชิ้นงานของเล่นต้องอาศัยความละเอียดอ่อน ฉะนั้นขั้นตอนการออกแบบสร้างจิ๊กฯ จึงมีความสำคัญมาก เพราะถือเป็นงานตั้งต้น หากออกแบบไม่ดีการสร้างจิ๊กก็จะขาดความสมบูรณ์ชิ้นงานที่ได้ก็จะมีขนาดไม่เท่ากันและไม่สามารถนำไปประกอบขึ้นรูปเฟอร์นิเจอร์ได้ อย่างไรก็ดี การอบรมครั้งนี้ทางผู้เชี่ยวชาญได้สอนการใช้เครื่องซีเอ็นซี สร้างจิ๊กฯ ให้ด้วยซึ่งถือเป็นเรื่องดีเนื่องจากเครื่องซีเอ็นซี ใช้คอมพิวเตอร์ควบคุมการทำงานทำให้จิ๊กฯได้มาตรฐานมากยิ่งขึ้น เพราะสามารถสร้างจิ๊กฯ ได้ซ้ำๆ และมีขนาดเท่ากัน สินค้าที่ได้ก็จะตรงตามออร์เดอร์ที่ลูกค้าต้องการ
ด้าน นายตฤน โตธนะโภคา ผู้จัดการทั่วไป บริษัทควอลิตี้ ลามิเนเตอร์ จำกัด ( Quality laminator) เปิดเผยว่า บริษัทฯ เป็นโรงงานผลิตไม้แผ่นเรียบ และรับผลิตชิ้นงานเฟอร์นิเจอร์ตามออร์เดอร์ จึงไม่ค่อยได้ใช้จิ๊กฯ ในการผลิตชิ้นงานมากนัก ดังนั้นการทำงานของบริษัทจึงเป็นการพึ่งพาเครื่องจักรเป็นหลัก โดยเฉพาะเครื่องซีเอ็นซีที่มีระบบคอมพิวเตอร์ควบคุมชิ้นงานที่ออกมาจึงมีละเอียดได้มาตรฐาน แต่ขณะเดียวกันเครื่องซีเอ็นซีก็มีข้อจำกัดในการใช้งาน กล่าวคือ ผลิตชิ้นงานก็มีต้นทุนการผลิตสูง และไม่สามารถผลิตงานได้ครั้งละมากๆ ทางบริษัทจึงได้ส่งพนักงานและผู้บริหารเข้ามารับการฝึกอบรมการออกแบบและการสร้างจิ๊กและฟิกซ์เจอร์ เพื่อนำมาลดต้นทุนการผลิตลง เพิ่มกำลังการผลิตโดยการสร้างจิ๊กฯ ต้นแบบขึ้นมาช่วยงานออร์เดอร์ที่มีปริมาณมาก
“ในอนาคตมีความเป็นไปได้ว่า บริษัทจะใช้เครื่องซีเอ็นซีสร้างจิ๊กฯ ต้นแบบเพื่อนำไปประยุกต์ใช้กับเครื่องจักรตัวอื่นที่มีความเหมาะสม ” นายตฤน กล่าว
******ข้อมูลจำเฉพาะ:จิ๊กและฟิกซ์เจอร์******
จิ๊ก (Jig) เป็นเครื่องมือหรืออุปกรณ์ที่สร้างขึ้นมาเพื่อช่วยในการกำหนดตำแหน่งของชิ้นงานในการนำไปขึ้นรูป เรียกว่าตัวนำทางของเครื่องมือตัด หรือ ตัวนำทางในการประกอบ โดยมี ฟิกซ์เจอร์ (Fixture) ทำหน้าที่จับยึดชิ้นงานไม่ให้เคลื่อนหรือขยับขณะเครื่องจักรกำลังทำงาน การสร้างหรือการออกแบบจิ๊กและฟิกซ์เจอร์จึงมีความสำคัญต่อผู้ประกอบการไม้และผู้ปฏิบัติงานที่ต้องเรียนรู้หลักการออกแบบเพื่อให้เกิดความถูกต้อง แม่นยำ ได้มาตรฐาน และเพื่อความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงานในขณะป้อนชิ้นงานเข้าเครื่องจักรกล ลดของเสียที่เกิดขั้นตอนการผลิต เพิ่มปริมาณชิ้นงาน ผู้ปฏิบัติสามารถทำงานได้รวดเร็วขึ้น
