สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เดินหน้ายุทธศาสตร์การนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่การใช้ประโยชน์ในระดับชุมชน โดยบูรณาการ 2 นวัตกรรมสำคัญ ได้แก่ “คลินิกน้ำ" และ "Traffy Fondue" ร่วมกับองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย เพื่อยกระดับการแก้ปัญหาคุณภาพน้ำเชิงพื้นที่ นำร่องเปิดช่องทางสำหรับรายงานปัญหาคุณภาพน้ำและแก้ไขปัญหาน้ำสำหรับประชาชน ให้ผู้ใช้น้ำและผู้ดูแลระบบบริหารจัดการน้ำในท้องถิ่น ตั้งเป้าเปิดให้บริการเต็มรูปแบบในพื้นที่เชียงรายภายในปี 2569 ก่อนขยายสู่พื้นที่อื่นๆ ต่อไป
นางศันสนีย์ ฮวบสมบูรณ์ รองผู้อำนวยการศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า จังหวัดเชียงรายเป็นพื้นที่เป้าหมายในการบูรณาการความร่วมมือกับหน่วยงานในพื้นที่เพื่อการจัดการน้ำอุปโภคบริโภคสำหรับชุมชนในภาวะที่ประสบปัญหาคุณภาพน้ำ ล่าสุดเมื่อวันที่ 16 กันยายน 2568 ที่ผ่านมา ดร. ภญ.อุรชา รักษ์ตานนท์ชัย ผู้อำนวยการนาโนเทค สวทช. ร่วมลงนามความร่วมมือ “การเสริมสร้างศักยภาพการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำด้วยวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อพัฒนามาตรฐานคุณภาพการผลิตน้ำประปาหมู่บ้านขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น” กับองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย และสำนักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นจังหวัดเชียงราย เพื่อบูรณาการการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำและแก้ไขปัญหาสำคัญในเชิงพื้นที่ โดยเฉพาะบริเวณลุ่มน้ำกกจังหวัดเชียงราย ภายใต้แผนงานบูรณาการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ปี 2569 และได้รับทุนอุดหนุนกิจกรรมส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัยและนวัตกรรม (แผนงานเป้าหมายสำคัญตามยุทธศาสตร์ วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม) จากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ปีงบประมาณ 2568
"นาโนเทค สวทช. ส่งเสริมและสนับสนุนองค์ความรู้และนวัตกรรมจากการวิจัยและพัฒนา เพื่อสนับสนุนพันธกิจการบริหารจัดการน้ำผ่านโครงการคลินิกน้ำ เพื่อพัฒนามาตรฐานคุณภาพการผลิตน้ำประปาหมู่บ้าน หรือระบบประปาที่ดูแลโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อเพิ่มการเข้าถึงน้ำดื่มน้ำสะอาดที่ได้มาตรฐานน้ำประปาดื่มได้สำหรับชุมชน พร้อมทั้งสร้างความตระหนักรู้ให้ชุมชนหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการตรวจวัดและพัฒนาคุณภาพน้ำ และในวันนี้ สวทช. ได้บูรณาการอีก 1 เทคโนโลยี เพื่อปรับใช้ร่วมกับการบริหารจัดการน้ำในพื้นที่จังหวัดเชียงราย คือ คลินิกน้ำ-Traffy Fondue ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มสำหรับสื่อสารปัญหาคุณภาพน้ำระหว่างประชาชนและหน่วยงานที่รับผิดชอบ โดยประชาชนสามารถแจ้งปัญหาที่พบยังหน่วยงานที่รับผิดชอบโดยตรง ผู้รับผิดชอบทราบแนวทางแก้ปัญหาผ่านคลินิกน้ำ ทำให้สามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างรวดเร็วผ่านทางแอปพลิเคชันบนมือถือ โดยเชียงรายจะเป็นพื้นที่แรกสำหรับการนำร่องใช้ คลินิกน้ำ-Traffy Fondue ในการรายงานปัญหาและแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำ สำหรับประชาชนผู้ใช้น้ำและผู้ดูแลระบบบริหารจัดการน้ำในท้องถิ่น" ....... นางศันสนีย์ เผย
ดร.วสันต์ ภัทรอธิคม ผู้ช่วยผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า สวทช. เป็นขุมพลังหลักของประเทศในการใช้ประโยชน์จากวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เพื่อพัฒนาระบบนิเวศวิจัยและนวัตกรรมให้ตอบโจทย์ความต้องการและปัญหาสำคัญของประเทศ โดยดำเนินงานภายใต้แนวคิด "S&T Implementation for Sustainable Thailand" หรือการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อประเทศไทยยั่งยืน ซึ่งหนึ่งในเป้าหมายหลักคือ การสร้างความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
“Traffy Fondue เป็นแพลตฟอร์มสำหรับสื่อสารปัญหาของชุมชนและเมืองระหว่างประชาชนและหน่วยงานที่รับผิดชอบ เพื่อทำให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาเมืองที่น่าอยู่ และมีส่วนช่วยในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ของระบบสาธารณูปโภคของเมืองได้อย่างครบวงจร ครอบคลุมหลายด้าน ได้แก่ ไฟฟ้า ถนนและทางเท้า จราจร การสื่อสาร ปัญหากลิ่นและเสียง ความสะอาด ความปลอดภัย ต้นไม้สาธารณะ อาคารและวัสดุชำรุด รวมถึงปัญหาเกี่ยวกับสัตว์ ปัจจุบันมีการขยายผลการใช้งานแล้ว 77 จังหวัดครอบคลุม 753 อำเภอ 1,916 เทศบาล 2,186 องค์การบริหารส่วนตำบล โดยมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกว่า 15,401 แห่งทั่วประเทศ และ มีผู้เข้าถึงบริการแล้วกว่า 37 ล้านคนทั่วประเทศ (ข้อมูล ณ ปี 2567) ในวันนี้ สวทช. ได้นำแพลตฟอร์มมาใช้สำหรับการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำและการจัดการน้ำ เช่น น้ำไม่ไหล น้ำไหลอ่อน ท่อแตก น้ำรั่ว สีขุ่น หรือกลิ่นผิดปกติ เราหวังว่า Traffy Fondue จะช่วยเพิ่มขีดความสามารถให้หน่วยงานหรือองค์กรต่างๆ ในการจัดการปัญหาในพื้นที่อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมทั้งเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนองค์กรด้วยข้อมูลดิจิทัลอีกทางหนึ่ง” ....... ดร.วสันต์ ชี้
ดร. ณัฏฐพร พิมพะ หัวหน้าโครงการและผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยการเร่งปฏิกิริยา การดูดซับ และการคำนวณระดับนาโน (NCAS) นาโนเทค กล่าวว่า คลินิกน้ำ - Traffy Fondue ทีมวิจัย สวทช. จะทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการรับเรื่อง ให้ข้อมูล และส่งต่อไปยังหน่วยงานที่รับผิดชอบ โดยมีคลินิกน้ำให้คำแนะนำแนวทางแก้ไขปัญหาร่วมกับหน่วยงานที่รับผิดชอบ สามารถดูผลการตอบรับ และรูปแบบการทำงานที่ประสานกับหน่วยงานท้องถิ่นต่าง ๆ เพื่อพัฒนาต่อยอด นำร่องในพื้นที่เชียงรายภายในปี 2569 จากนั้น ในระยะต่อไปเป็นการวางแผนโครงสร้างให้ส่งต่อเรื่องตรงไปยังหน่วยงานที่รับผิดชอบ รวมถึงมีแผนการขยายผลไปยังพื้นที่อื่นๆ เพื่อสร้างมาตรฐานใหม่ในการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
นางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย กล่าวว่า จังหวัดเชียงรายเป็นจังหวัดที่สำคัญของภาคเหนือตอนบนด้านตะวันออก เพื่อขับเคลื่อนให้จังหวัดเชียงรายเป็น “เมืองสุขภาพดี วิถีน่ายล ประชาชนมีความสุขอย่างยั่งยืน” และ Chiang Rai Wellness City องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย เตรียมความพร้อมอย่างต่อเนื่อง รวมถึงร่วมมือกับหน่วยงานพันธมิตรอย่าง สวทช. เพื่อยกระดับระบบบริหารจัดการน้ำ รวมถึงระบบประปาหมู่บ้านที่ได้มาตรฐาน เหมาะสำหรับการอุปโภคบริโภค โดยเฉพาะในพื้นที่ลุ่มน้ำกก และจัดการปัญหาด้านคุณภาพน้ำและการบริหารจัดการน้ำอย่างจริงจัง โดยการบูรณาการองค์ความรู้ เทคโนโลยี บุคลากร และทรัพยากรที่มีเพื่อเชียงรายของเรา
