“ไข่ปลาคาเวียร์จากพืช” ฝีมือนักศึกษา มจธ. คว้าเหรียญทองระดับชาติ นวัตกรรมอาหารเพื่อสุขภาพรักษ์สิ่งแวดล้อม

ผลงาน “สไปรูลักซ์คาเวียร์” (Spirulux Caviar) ไข่ปลาคาเวียร์จากพืช นวัตกรรมโปรตีนทางเลือกใหม่ ที่สามารถตอบรับกระแสความต้องการอาหารแห่งอนาคตที่ใส่ใจทั้งสุขภาพและสิ่งแวดล้อม โดยผลิตจากกากสาหร่ายวัสดุผลพลอยได้จากอุตสาหกรรมการสกัดสารสำคัญจากสาหร่ายสไปรูลินา (Spirulina) ที่มีโปรตีนสูง

ผลิตภัณฑ์เลียนแบบไข่ปลาคาเวียร์จากโปรตีนสกัดของสไปรูลินา เกิดจากการร่วมมือของนักศึกษา 3 คน ได้แก่ นางสาวกุลวดี หิรัญ นักศึกษาปริญญาโท ภาควิชาวิศวกรรมอาหาร ร่วมกับ นางสาวปภัสรา ดาวัลย์ และ นายกันตพัฒน์ ทองดี นักศึกษาปริญญาตรี ชั้นปีที่ 4 สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการอาหาร ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ ภายใต้การดูแลของอาจารย์ที่ปรึกษา รศ. ดร.พรรณจิรา วงศ์สวัสดิ์ ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ และ รศ. ดร.เสาวคนธ์ วงศาสุลักษณ์ ภาควิชาวิศวกรรมอาหาร และสถาบันพัฒนาและฝึกอบรมโรงงานต้นแบบ โดยทั้งหมดมีเป้าหมายร่วมกันในการสร้างโปรตีนทางเลือกที่ตอบโจทย์ทั้งสุขภาพ รสชาติอร่อย แปลกใหม่ และมีความยั่งยืน ด้วยแนวคิดที่เรียบง่ายแต่ชัดเจนว่าจะสามารถทำให้โปรตีนจากพืชกลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่ “ดีต่อทั้งคนและโลก”


“สไปรูลักซ์ คาเวียร์ ถูกพัฒนาด้วยเทคนิคทางวิทยาศาสตร์ที่ซับซ้อนแต่น่าสนใจ เริ่มจากการสกัดโปรตีนจากสาหร่ายด้วยเทคนิคการสกัดด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (Ultrasound-Assisted Alkaline Extraction) ก่อนจะใช้เทคนิคสเฟียริฟิเคชันย้อนกลับ (Reverse spherification) ในการขึ้นรูปทรงกลมจากของเหลว เกิดเป็นเม็ดเจลาตินที่มีลักษณะคล้ายไข่ปลาคาเวียร์ ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีเนื้อสัมผัสเด้งหนึบเหมือนไข่ปลา สีเขียวอมน้ำตาล และให้ประสบการณ์ใหม่ในการบริโภคโปรตีนจากพืช โดยไม่ต้องผ่านการปรุงแต่งด้วยสารเคมี นอกจากนี้รสชาติยังถูกปรับให้กลมกล่อม เข้ากับลิ้นของคนไทย ผ่านการทดลองซ้ำแล้วซ้ำเล่าจนได้สูตรที่ลงตัว”   


.....  นางสาวกุลวดี เล่าถึงการสร้างนวัตกรรมนี้


ด้าน นางสาวปภัสรา เล่าถึงผลลัพธ์ที่ได้จากกระบวนการวิจัยว่า สไปรูลักซ์ คาเวียร์ โปรตีนทางเลือกที่มีรูปลักษณ์สวยงาม แปลกใหม่ และน่าสนใจสำหรับผู้บริโภค เป็นแหล่งโปรตีนคุณภาพสูงที่อุดมด้วยกรดอะมิโนจำเป็น และสารไฟโคไซยานินที่มีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระที่ดีต่อสุขภาพ โดยเฉพาะในด้านการชะลอความเสื่อมของเซลล์ อีกทั้งกระบวนการผลิตจากสาหร่ายยังเป็นทางเลือกที่ยั่งยืนและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่าการผลิตโปรตีนจากสัตว์ ทั้งในแง่ของการใช้ทรัพยากรและการลดการปล่อยคาร์บอน

นายกันตพัฒน์  กล่าวถึงความมุ่งมั่นในการทำงานว่า ....  


"ตลอดกระบวนการพัฒนา พวกเราต้องเผชิญกับอุปสรรคมากมาย เพราะสิ่งที่เราทำเป็นสิ่งใหม่ มีหลายเรื่องที่ต้องก้าวผ่านให้ได้ทั้งเรื่องรสชาติที่ไม่คุ้นเคยของโปรตีนจากสาหร่าย และการปรับเนื้อสัมผัสให้ใกล้เคียงกับไข่ปลาจริงๆ แต่ด้วยความตั้งใจและความช่วยเหลือจากอาจารย์ที่ปรึกษา พวกเราก็สามารถก้าวข้ามทุกอุปสรรคมาได้"


โดยผลงานนี้ได้รับ รางวัลเหรียญทองจาก Thailand New Gen Inventors Award 2025ซึ่งเป็นเครื่องยืนยันถึงศักยภาพของ "สไปรูลักซ์ คาเวียร์" ในการเป็นโปรตีนทางเลือกที่น่าสนใจและมีคุณภาพ ซึ่งสอดคล้องกับแนวโน้มความต้องการอาหาร Plant Based ที่กำลังเติบโตอย่างต่อเนื่องทั่วโลก ด้วยคุณค่าทางโภชนาการ รสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ และกระบวนการผลิตที่ยั่งยืน "สไปรูลักซ์ คาเวียร์" จึงมีโอกาสอันสดใสในการก้าวเข้าสู่ตลาดโลกและตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่ใส่ใจสุขภาพและสิ่งแวดล้อม



"ผลิตภัณฑ์ของเรามีความโดดเด่นทั้งในด้านแนวคิดและคุณภาพ ซึ่งเป็นสิ่งที่ตลาดอาหารนานาชาติให้ความสำคัญ เราเชื่อมั่นว่าสไปรูลักซ์ คาเวียร์ สามารถสร้างความแตกต่างและได้รับการยอมรับในระดับสากลได้" ด้าน รศ. ดร.เสาวคนธ์ วงศาสุลักษณ์ กล่าวถึงก้าวต่อไปของโครงการว่า “ขณะนี้ ทีมงานกำลังศึกษาความเป็นไปได้ในการขยายการผลิตในระดับอุตสาหกรรม และมองหาโอกาสในการร่วมมือกับภาคเอกชน เพื่อนำสไปรูลักซ์ คาเวียร์ ออกสู่ตลาดให้ผู้บริโภคได้เข้าถึงอย่างกว้างขวาง”


..... รศ. ดร.พรรณจิรา อาจารย์ผู้ดูแล กล่าว 


สไปรูลักซ์ คาเวียร์ไม่ได้เป็นเพียงผลิตภัณฑ์ที่แปลกใหม่ หรือได้รับรางวัลระดับประเทศเท่านั้น แต่คือต้นแบบของ "อาหารแห่งอนาคต" ที่อาจกลายเป็นโปรตีนทางเลือกสำคัญในระดับโลก ด้วยคุณค่าทางโภชนาการ ความยั่งยืน และศักยภาพในการต่อยอดพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ได้อีกหลากหลาย ทั้งอาหารเด็ก อาหารผู้สูงอายุ หรืออาหารเฉพาะทาง และที่สำคัญกว่านั้น นี่อาจเป็นจุดเริ่มต้นของธุรกิจไทยที่ใช้ภูมิปัญญา วิทยาศาสตร์ และความตั้งใจของคนรุ่นใหม่ สร้างผลิตภัณฑ์ระดับโลกจากวัตถุดิบเหลือใช้ในประเทศ


ผลไข่ปลาคาเวียร์จากพืช ได้รับ รางวัลเหรียญทองจากการประกวด Thailand New Gen Inventors Award 2025 (I-New Gen Award 2025) ที่จัดโดยสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ภายในงาน “วันนักประดิษฐ์” ประจำปี 2568 จากแนวความคิดสร้างสรรค์และศักยภาพของเยาวชน ที่ได้รับการยอมรับในเวทีระดับประเทศ และ ผู้ประกอบการที่สนใจสามารถติดต่อได้ที่ งานทรัพย์สินทางปัญญาและการถ่ายทอดเทคโนโลยี โทร. 02 470 9626