การกำเนิดดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ นับเป็นอีกหนึ่งเรื่องที่เหล่านักวิทยาศาสตร์ให้ความสนใจในการค้นหาคำตอบ หนึ่งดาวเคราะห์ที่ได้รับความสนใจเป็นลำต้นๆ ก็คงจะไม่พ้น “ดาวพฤหัสบดี” ดาวเคราะห์ดวงใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะของเรา โดยนักวิทยาศาสตร์ได้เผยข้อมูลการศึกษาครั้งล่าสุดว่า ดาวเคราะห์แก๊สดวงนี้เคยมีขนาดใหญ่กว่าเดิมถึง 2 เท่า และมีสนามแม่เหล็กที่รุนแรงกว่าปัจจุบันถึง 50 เท่า ในยุคก่อเกิดเป็นดาวเคราะห์
ดร. Konstantin Batygin ศาสตราจารย์ด้านวิทยาศาสตร์ดาวเคราะห์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย แคลิฟอร์เนีย และ ดร. Fred C. Adams ศาสตราจารย์ด้านฟิสิกส์และดาราศาสตร์จากมหาวิทยาลัยมิชิแกน ได้ให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับสถานะดั้งเดิมของดาวพฤหัสบดี ในการศึกษาวิจัยใหม่ที่ตีพิมพ์ใน วารสาร Nature Astronomy (20 พ.ค. 2025) ว่า การวิเคราะห์การก่อตัวและวิวัฒนาการในช่วงแรกของดาวพฤหัสบดี พบว่าเมื่อประมาณ 4,600 ล้านปีก่อน หลังจากการก่อตัวของวัตถุแข็งชิ้นแรกในระบบสุริยะ ดาวพฤหัสบดีมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางถึง 139,822 กิโลเมตร โดยขนาดปัจจุบันดาวพฤหัสบดีมีเส้นผ่านศูนย์กลางอยู่ที่ 69,911 กิโลเมตร นับเป็นขนาดเกือบสองเท่าของขนาดปัจจุบัน
ข้อมูลการศึกษาในครั้งนี้ มาจากการวิเคราะห์แบบจำลองการเกิดระบบสุริยะของเรา โดยดาวพฤหัสบดีก่อตัวขึ้นประมาณ 4,600 ล้านปีก่อน ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สสารรอบดวงอาทิตย์ที่เพิ่งเกิดใหม่มีจานก๊าซมหึมาที่ล้อมรอบ หลังจากความรุนแรงของดาวฤกษ์ลดลงและเริ่มเสถียร ดาวเคราะห์จึงเริ่มกำเนิดขึ้นในจานก๊าซนั้น ดาวเคราะห์ที่ใกล้ดาวฤกษ์จะเป็นดาวเคราะห์หิน ส่วนห่างออกมาก็จะเป็นดาวเคราะห์ก๊าซ
นักวิทยาศาสตร์ยังได้ศึกษาดวงจันทร์ขนาดเล็กสองดวงของดาวพฤหัสบดี คือ แอมัลเธียและ ธีบส์ซึ่งโคจรใกล้กับดาวพฤหัสบดีในเส้นทางที่มีความเอียงเพียงเล็กน้อย เชื่อกันว่าเส้นทางโคจรเหล่านี้ไม่ได้เปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญนับตั้งแต่ยุคแรกของระบบสุริยะ การวิเคราะห์วงโคจรข้อมูลนี้ นักวิทยาศาสตร์สามารถย้อนกลับไปประเมินขนาดของดาวพฤหัสบดีในอดีตได้ และพบว่า ในยุคก่อเกิดเป็นดาวเคราะห์ดาวพฤหัสบดีมีขนาดใหญ่เกือบสองเท่าของขนาดปัจจุบัน พร้อมกับมีสนามแม่เหล็กที่รุนแรงกว่าปัจจุบันถึง 50 เท่า ดั่งที่ข้อมูลในวารสารระบุไว้
ข้อมูลการศึกษานี้สามารถใช้เป็นจุดเริ่มต้นในการสร้างแบบจำลองวิวัฒนาการของระบบสุริยะให้มีข้อมูลที่น่าเชื่อถือยิ่งขึ้น โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่กลุ่มก๊าซและฝุ่นจากการก่อตัวของดวงอาทิตย์เริ่มจางหายไป และระบบสุริยะเข้าสู่โครงสร้างพื้นฐานที่เรารู้จักในปัจจุบัน
ข้อมูลอ้างอิง
________________________
- nature.com (Determination of Jupiter’s primordial physical state)
- space.com (Jupiter used to be twice as big as it is now — it could have held 2,000 Earths)
