สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ NARIT ร่วมประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีและวิศวกรรมขั้นสูง ครั้งที่ 6 ได้รับเกียรติจาก สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) เป็นเจ้าภาพในครั้งนี้ ดึงผู้เชี่ยวชาญจาก 10 หน่วยงานรัฐด้านวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และวิจัยชั้นนำของไทย ร่วมนำเสนอผลงานการพัฒนาเทคโนโลยีและวิศวกรรมขั้นสูง ชูเป้าหมายผลงานความร่วมมือระหว่างหน่วยงาน เร่งเดินหน้าพัฒนากล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราดโดยคนไทย
ดร. ศรัณย์ โปษยะจินดา ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวว่า การประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีและวิศวกรรมขั้นสูง หรือ Advanced Engineering Workshop เริ่มขึ้นครั้งแรก ในปี 2563 จากการผนึกกำลังของ 3 หน่วยงานวิทยาศาสตร์ขั้นแนวหน้าของประเทศ และผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันเป็นเจ้าภาพ ได้แก่ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) (สซ.) และสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สทน.) และจัดขึ้นอย่างต่อเนื่องมาถึงปัจจุบัน ก่อให้เกิดความร่วมมือด้านการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมขั้นสูงฝีมือคนไทยที่เป็นรูปธรรมหลากหลายชิ้นงาน อาทิ กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด (Scanning Electron Microscope : SEM) การพัฒนาเทคโนโลยีฟิล์มบาง การพัฒนาอุปกรณ์วิทยาศาสตร์รองรับเทคโนโลยีอวกาศ อุปกรณ์ทางการแพทย์หลากหลายประเภท และการพัฒนาเครื่อง Accelerator Mass Spectrometer (AMS) สำหรับการตรวจวัดอายุวัตถุโบราณด้วยคาร์บอน-1 ฯลฯ นวัตกรรมที่เกิดขึ้นเหล่านี้ไม่เพียงเกิดจากความร่วมมือของ 3 หน่วยงานหลักเท่านั้น ยังขยายผลไปยังหน่วยงานวิทยาศาสตร์ และสถาบันอุดมศึกษาอีกหลายแห่ง เป้าหมายหลักสำคัญคือการยกระดับขีดความสามารถของบุคลากรให้มีความเชี่ยวชาญในระดับโลก ให้เป็นต้นแบบนวัตกรรมและเทคโนโลยีขั้นสูง เพื่อต่อยอดสู่ภาคอุตสาหกรรมเชิงพาณิชย์ในอนาคต “Advanced Engineering จะเป็นจิ๊กซอว์ตัวสุดท้าย ที่จะนำประเทศไทยไปสู่การเป็นประเทศที่พัฒนาแล้ว” ดร. ศรัณย์ กล่าวปิดท้าย
ติเป็นเจ้าภาพ
นายสำเริง ด้วงนิล รองผู้อำนวยการสนับสนุนเทคนิคและวิศวกรรม สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน และประธานคณะทำงานจัดการประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีและวิศวกรรมขั้นสูง ครั้งที่ 6 กล่าวว่า การประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีและวิศวกรรมขั้นสูงในครั้งนี้ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 20-21 มีนาคม 2568 ณ สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) และอุทยานวิทยาศาสตร์ภูมิภาค ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง จ. นครราชสีมา มี 4 สถาบันหลักเข้าร่วม ได้แก่ สดร. สซ. สทน. และ สวทช. (สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ) อีกทั้งหน่วยงานวิทยาศาสตร์ สถาบันอุดมศึกษา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอีกหลายหน่วยงาน รวมกว่า 500 คน
งานประชุมดังกล่าว
ภายในงานมีการนำเสนอผลการดำเนินงานด้านการพัฒนาเทคโนโลยีและวิศวกรรมขั้นสูง ของแต่ละหน่วยงาน จัดเสวนา โดยผู้บริหารจาก 4 หน่วยงาน สดร. สซ. สวทช. และ สทน. ในหัวข้อ “วิศวกรรมขั้นสูง กุญแจสู่อนาคตที่ดีกว่า” ร่วมให้นโยบายถึงความสำคัญด้านความร่วมมือเพื่อการพัฒนาเทคโลยีขั้นสูงให้กับประเทศไทย การแลกเปลี่ยนเทคโนโลยีและนวัตกรรมความถนัดเฉพาะด้านของแต่ละหน่วยงาน การสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ดี ให้ก้าวสู่การเป็นบุคลากรด้านเทคโนโลยีระดับโลก มุ่งสร้างเครือข่ายความร่วมมือเพื่อพัฒนาศักยภาพบุคลากร เปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมได้เรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ ๆ แนวทางการประยุกต์ใช้ของงานวิศวกรรมในอนาคต และร่วมกิจกรรมเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับเทคโนโลยีขั้นสูง ได้แก่ เครื่องเร่งอนุภาคสำหรับเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอน เครื่องเร่งอนุภาคเชิงเส้น การทดลองเพื่อประยุกต์ใช้แสงซินโครตรอน ระบบสุญญากาศ เทคโนโลยีการเคลือบฟิล์มบาง ระบบแม่เหล็กสำหรับเครื่องเร่งอนุภาค ระบบความเย็นยิ่งยวด ปฏิบัติการด้านการเชื่อมและควบคุมคุณภาพ และการศึกษาพลศาสตร์ของไหลแม่เหล็กของพลาสมาในเครื่องโทคาแมก เป็นต้น รวมทั้งยังได้เยี่ยมชมการดำเนินงานส่วนต่าง ๆ ของ สซ. เช่น การพัฒนาปั๊มสุญญากาศระดับยิ่งยวดชนิดไอออน ห้องปฏิบัติการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเครื่องเร่งอนุภาค ห้องพัฒนาต้นแบบอุปกรณ์ทัศนศาสตร์ เป็นต้น
นอกจากนี้ ยังมีการจัดอภิปรายความก้าวหน้าการพัฒนากล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด สำหรับศึกษาพื้นผิวของตัวอย่างทางชีวภาพและวัสดุศาสตร์ในรูปแบบภาพ 3 มิติ โดยมีจุดเริ่มต้นจากการเสนอแนวคิดในการร่วมกันพัฒนาเครื่องมือวิทยาศาสตร์ขั้นสูงดังกล่าวมาตั้งแต่การประชุม Advanced Engineering Workshop ครั้งที่ 2 ปัจจุบันมีการพัฒนาชิ้นส่วนที่สำคัญอย่างต่อเนื่อง อาทิ ปืนอิเล็กตรอน ชุดเลนส์รวมแสง อุปกรณ์ตรวจวัดอิเล็กตรอน ปั๊มสุญญากาศ อุปกรณ์สุญญากาศ และซอฟต์แวร์ประมวลภาพ โครงการนี้จึงเป็นตัวอย่างสำคัญ ในการระดมความเชี่ยวชาญทางด้านเทคโนโลยีและวิศวกรรมขั้นสูง เพื่อพัฒนาเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ที่จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศต่อไป รวมถึงรวบรวมงานวิจัย และผลงานการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมของแต่ละหน่วยงานมาจัดแสดงภายในงาน
ทั้งนี้ NARIT ได้นำผลงานการพัฒนาเทคโนโลยีและวิศวกรรมขั้นสูง อาทิ การพัฒนาวงจรผสมสัญญาณด้วยรอยต่อตัวนำยิ่งยวด (Superconductor-Insulator-Superconductor Mixer หรือ SIS Mixer) ระบบรับสัญญาณความถี่วิทยุย่าน L-band, K-band และ CXKu-band สำหรับกล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 40 เมตร และ การพัฒนาเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับด้านอวกาศ ฯลฯ มาร่วมจัดแสดงภายในงานนี้ด้วย
