รู้จัก ดาวพฤหัสบดีและกลุ่มดาวฤกษ์ใกล้เคียงที่น่าสนใจ ในช่วงเวลาที่โคจรใกล้โลกมากที่สุดในรอบปี

ในช่วงนี้ต้นเดือนธันวาคมนี้ จะเป็นช่วงที่ “ดาวพฤหัสบดี” โคจรใกล้โลกมากที่สุดในรอบปี สามารถสังเกตได้ในช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า จะเห็นดาวพฤหัสบดีปรากฏสว่างทางทิศตะวันออกและสามารถดูได้ด้วยตาเปล่าทุกภูมิภาค

ดาวเคราะห์ขนาดใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะจะโคจรเข้ามาอยู่ในตำแหน่งตรงข้ามดวงอาทิตย์ ในวันที่ 7 ธันวาคม ซึ่งทำให้ ดวงอาทิตย์ โลก และดาวพฤหัสบดี จะเรียงตัวอยู่ในแนวเดียวกันโดยมีโลกอยู่ตรงกลาง เป็นตำแหน่งใกล้โลกที่สุดในรอบปี

และนอกจากจะได้ชมความสวยงามของดาวพฤหัสบดีที่มีความสว่างกว่าดาวใดๆ ในท้องฟ้ายามค่ำคืนแล้ว ในปีนี้ ยังมีหมู่ดาวฤกษ์ใกล้เคียงที่น่าสนใจให้ได้ชมความสวยงามไปพร้อมๆ กันด้วย เช่น กลุ่มดาววัว (Taurus) กลุ่มดาวนายพราน (Orion) และ กระจุกดาวลูกไก่ หรือ กระจุกดาวไพลยาดีส (Pleiades)

MGROnline Science ขอพาไปทำความรู้จักกับดาวพฤหัสบดี และ กลุ่มดาวฤกษ์ใกล้เคียง ที่สามารถชมความงดงามได้ตลอดทั้งคืนในช่วงนี้

เริ่มต้นที่ “ดาวพฤหัสบดี” ดาวเคราะห์ขนาดใหญ่ที่มีรวดลายสวยงามดวงนี้ อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์เป็นลำดับที่ 5 ถัดจากดาวอังคาร เป็นดาวเคราะห์ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะของเรา นอกจากขนาดที่ใหญ่ที่สุดแล้ว ยังเป็นดาวเคราะห์ที่หมุนรอบตัวเองด้วยอัตราเร็วสูงที่สุดในระบบสุริยะ รอบหนึ่งใช้เวลาเพียง 9 ชั่วโมง 55 นาที และใช้เวลาในการโคจรรอบดวงอาทิตย์ประมาณ 12 ปี

จุดเด่นเมื่อดูผ่านกล้องโทรทรรศน์ คือชั้นเมฆที่ห่อหุ้มดาวพฤหัส เด่นชัดที่สุดคือ จุดแดงใหญ่ ซึ่งเป็นพายุหมุนที่มีขนาดใหญ่กว่าโลก โดยทั่วไปดาวดวงนี้เป็นวัตถุที่สว่างที่สุดเป็นอันดับที่ 4 ในท้องฟ้า รองจากดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และดาวศุกร์

สำหรับกลุ่มดาวฤกษ์ใกล้เคียงที่น่าสนใจนั้น ได้แก่ “กลุ่มดาววัว” 1 ใน 12 กลุ่มดาวจักรราศีที่เป็นกลุ่มดาวทางผ่านของดวงอาทิตย์ โดยกลุ่มดาวนี้มีความน่าสนใจคือ เป็นกลุ่มดาวที่มีดาวสว่างที่สุดในบรรดาจักรราศี มีดาวฤกษ์เรียงกันเป็นรูปตัววี 9 ดวง มีดาวฤกษ์สีส้มแดงสว่างที่สุดเป็นตาขวาของวัว ชื่อว่า ดาวอัลดิบะแรน ( ALDEBARAN ) หรือ ดาวโรหิณี ( ความสว่าง 0.85 ) มีความหมายว่า ผู้ติดตาม เพราะดาวดวงนี้อยู่ตามหลังกลุ่มดาวลูกไก่ ห่างไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 15 องศา

“กระจุกดาวลูกไก่” หรือ ดาวเจ็ดสาวพี่น้องตามนิทานของกรีก ซึ่งประกอบด้วยดาวฤกษ์นับร้อยดวง แต่สามารถเห็นชัดได้ด้วยตาเปล่าเป็นดาวสว่างประมาณ 7 ดวง ซึ่งดาวที่สว่างที่สุดในกระจุกดาวนี้เป็นดาวฤกษ์สว่างสีขาว ชื่อว่า ดาวอัลซีโยน (ALCYONE )

ใกล้ๆ คือ “กลุ่มดาวนายพราน” เป็นกลุ่มดาวที่มีชื่อเสียง เนื่องจากการที่มีดาวฤกษ์สว่างหลายดวงให้ชมความสวยงาม และมีตำแหน่งอยู่บริเวณเส้นศูนย์สูตรฟ้า ทำให้มองเห็นได้ทั่วโลก และอาจเป็นที่รู้จักกว้างขวางที่สุดในบรรดากลุ่มดาวบนท้องฟ้าเนื่องจากมีดาวสามดวงเรียงกันทำให้สังเกตเห็นได้ง่าย ซึ่งดาว 3 ดวงนี้ คือส่วนประกอบของ "เข็มขัดของนายพราน" กลุ่มดาวนี้ มีดาวไรเจลเป็นดาวสว่างที่สุด แต่ดาวที่มีชื่อเสียงคือดาวบีเทลจุส ดาวยักษ์แดงซึ่งเป็นองค์ประกอบหนึ่งในสามดวงของดาวสามเหลี่ยมฤดูหนาว คือ ดาวบีเทลจุส ดาวซิริอุส และดาวโปรซิออน

นอกจากความสวยงามแล้ว ในการดูดาวบนท้องฟ้ายังสามารถใช้กลุ่มดาวนายพรานสำหรับการชี้พิกัดดาวต่างๆ ได้มากมาย เช่น ลากจากดาวอัลนิลัม ไป ดาวเมสสา จะชี้ตรงทิศเหนือ ใต้กลุ่มดาวนายพรานเป็นกลุ่มดาวกระต่ายป่า ดาวไรเจลอยู่ติดกับกลุ่มดาวแม่น้ำที่มีดาวอะเคอร์นาเป็นดาวเด่น เข็มขัดนายพรานชี้ไปที่ดาวตาวัว (อัลดิบารัน) และถ้าลากจากไรเจลผ่านบีเทลจุสจะได้ดาวคาสเตอร์