องค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติ หรือ องค์การนาซา (NASA) ได้เผยหนึ่งในข้อมูลสำคัญจาก ยาน InSight ที่ได้ส่งไปสำรวจดาวอังคาร ซึ่งพบว่าดาวอังคารกำลังหมุนเร็วขึ้นทุกวัน และอัตราความเร็วที่เพิ่มขึ้นนี้ อาจทำให้ในอีกไม่กี่หมื่นปีข้างหน้าดาวอังคารและโลกจะมีเวลา 1 วันเท่ากัน
ในปัจจุบันโลกของเราและดาวอังคารนั้น มีระยะเวลาการหมุนรอบตัวเองที่ใกล้เคียงกัน คือ หนึ่งวันของโลก เท่ากับ 23 ชั่วโมง 56 นาที และ หนึ่งวันของดาวอังคาร เท่ากับ 24 ชั่วโมง 37 นาที แต่ด้วยข้อมูลใหม่จากการสำรวจจาก ยาน InSight พบว่า ดาวอังคารหมุนเร็วขึ้นด้วยความเร็ว 0.76 มิลลิวินาทีต่อปี
บนยาน InSight นั้นมีอุปกรณ์ชิ้นสำคัญคือ ไรส์ (RISE–Rotation and Interior Structure Experiment) อุปกรณ์นี้ช่วยให้นักดาราศาสตร์ทราบถึงโครงสร้างภายในของดาวอังคาร โดยการวัดการกวัด (nutation) ซึ่งเป็นผลจากการเคลื่อนที่ของของเหลวภายในดาว ข้อมูลจากการวัดคลื่นไหวสะเทือนพบว่า แก่นดาวอังคารมีรัศมี 1,780-1,830 กิโลเมตร ซึ่งถือว่าค่อนข้างใหญ่ มีขนาดกว่าครึ่งของขนาดดาวอังคารเอง (3,390 กิโลเมตร) และพบว่าแกนมีความหนาแน่น 6.2-6.3 กรัมต่อลูกบาศก์เซนติเมตร และยังพบว่าแกนของดาวอังคารมีลักษณะบูดเบี้ยวไม่เป็นทรงกลมอีกด้วย
อุปกรณ์ไรส์ยังมีการทดลองอีกแบบหนึ่งคือ การวัดอัตราการหมุนรอบตัวเองของดาวอังคาร การทดลองนี้ใช้เครือข่ายดีปสเปซของนาซาส่งสัญญาณวิทยุความเข้มสูงไปยังดาวอังคาร ไรส์จะสะท้อนสัญญาณนั้นกลับมา การที่ทั้งโลกและดาวอังคารต่างหมุนรอบตัวเอง ความถี่ของคลื่นวิทยุที่ส่งไปมาระหว่างโลกกับดาวอังคารจึงเลื่อนไปจากเดิมซึ่งเป็นผลจากการเลื่อนดอพเพลอร์ที่เกิดจากการหมุนรอบตัวเองของดาวอังคาร การวิเคราะห์ความถี่ที่เปลี่ยนแปลงนี้ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ทราบอัตราการหมุนรอบตัวเองของดาวอังคารได้อย่างแม่นยำ
จากการทดลองและเก็บข้อมูลของ ยาน InSight ตลอดอายุภารกิจ 900 วัน ของดาวอังคาร ทำให้นักวิทยาศาสตร์พบว่าดาวอังคารหมุนเร็วขึ้น 0.76 มิลลิวินาทีต่อปี และเมื่อวิเคราะห์อย่างละเอียด ก็จะทำให้รู้ความเร็วการหมุนของดาวได้ โดยในทุกวันนี้ดาวอังคารใช้เวลา 24 ชั่วโมง 37 นาที ต่อการหมุน 1 รอบ
สิ่งที่ทำให้นักวิทยาศาสตร์ประหลาดใจคือ การหมุนที่เร็วขึ้นนี้และด้วยการหมนุนอัตรานี้จะทำให้เวลา 1 วันในอนาคตเท่ากันกับโลก และแม้จะเป็นตัวเลขอันน้อยนิด แต่ก็ทำให้นักดาราศาสตร์ต้องงุนงงเพราะอธิบายไม่ได้ว่าดาวอังคารหมุนเร็วขึ้นได้อย่างไร
สำหรับ ยานInSight นั้น เป็นยานสำรวจดาวอังคารขององค์การนาซา ยานได้ลงจอดและปฏิบัติภารกิจบนดาวอังคารตั้งแต่ปี 2561 จนกระทั่งพลังงานหมดและยุติภารกิจลงในเดือนธันวาคม 2565 แม้ภารกิจจะสิ้นสุดไปแล้ว แต่ข้อมูลอันมีค่าจากยานที่เก็บมาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาสี่ปียังคงมีประโยชน์ต่อนักวิทยาศาสตร์ในการศึกษาธรณีวิทยาของดาวอังคาร ภารกิจหลักคือการศึกษาโครงสร้างภายในของดาวอังคาร บันทึกคลื่นไหวสะเทือน ช่วยเปิดเผยถึงโครงสร้างภายในอย่างที่ไม่เคยพบเห็นที่ไหนมาก่อน
ข้อมูล – รูปอ้างอิง
- iflscience.com (Mars Is Spinning Faster Every Year, Making Martian Days Shorter)
- sciencealert.com (Mars Keeps Spinning Faster, And Scientists Don't Know Why)
- nature.com (Spin state and deep interior structure of Mars from InSight radio tracking)
