อพวช. ค้นพบ 5 พันธุ์สัตว์ชนิดใหม่ของโลก “แมลงหางหนีบเดินดงเมืองเหนือ – แมลงหางหนีบเดินดงเมืองจันท์ – แมลงหางหนีบเดินดงสยาม – มดชมภูพวง – มดท็อป” และพืชชนิดใหม่ของโลก “ดอกดินไข่ปลา” ตีพิมพ์เผยแพร่ผลงานในวารสารระดับโลกสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศไทย
เมื่อวันที่ 31 ม.ค. ที่องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.) หรือ NSM ผศ.ดร.รวิน ระวิวงศ์ ผอ.อพวช. แถลงข่าว “การค้นพบพันธุ์พืช - สัตว์ชนิดใหม่ของโลก” ว่า ทีมนักวิจัยของ NSM ได้ค้นพบแมลงชนิดใหม่ของโลก 5 ชนิด ได้แก่ 1.แมลงหางหนีบเดินดงเมืองเหนือ (Mongolabis chiangmaiensis Nishikawa & Jaitrong, 2023) ถูกค้นพบบนที่สูงทางภาคเหนือใน จ.เชียงใหม่ 2.แมลงหางหนีบเดินดงเมืองจันท์ (Mongolabis chantha Nishikawa & Jaitrong, 2023) พบที่ จ.จันทบุรี 3.แมลงหางหนีบเดินดงสยาม (Mongolabis siamensis Nishikawa & Jaitrong, 2023) พบที่อ.ปัว จ.น่าน ทั้ง 3 ชนิดเป็นแมลงหางหนีบที่ไม่มีปีก จึงบินไม่ได้ แตกต่างจากกลุ่มอื่น ๆ ที่มีปีกบินสามารถบินได้ ตัวสีน้ำตาลถึงน้ำตาลดำ อวัยวะเพศผู้ค่อนข้างยาวกว่ากว้าง นอกเหนือจากจะเป็นแมลงหางหนีบชนิดใหม่ของโลกแล้วยังค้นพบชนิดที่รายงานครั้งแรกในประเทศไทยอีก 2 ชนิด ตัวอย่างต้นแบบ (Type specimens) ของแมลงทั้งสามชนิดถูกเก็บรักษาไว้ ณ คลังตัวอย่างแมลงที่ NSM ซึ่งจากการตรวจสอบแล้วพบ่วา NSM เก็บรวบรวมตัวอย่างของแมลงกลุ่มนี้ไว้มากที่สุดของประเทศอีกด้วย
“ล่าสุดเมื่อเดือน ม.ค. 2567 ดร.วียะวัฒน์ ใจตรง นักวิชาการชำนาญการพิเศษ สำนักวิชาการพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา NSM ร่วมกับ นักวิชาการผู้เชี่ยวชาญด้านแมลง กรมอุทยานฯ และอาจารย์จากมหาวิทยาลัยจำปาสัก ได้ค้นพบและตั้งชื่อมดชนิดใหม่ 2 ชนิดในสกุล Plagiolepis โดยได้ถูกตีพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกในวารสาร Fae Eastern Entomologist ฉบับที่ 492 หน้าที่ 1-14 เป็นฉบับแรกและเรื่องแรกของวารสารที่ตีพิมพ์ในปี 2567 ได้แก่ มดชมภูพวง จากประเทศไทย และ สปป.ลาว เพื่อเป็นเกียรติแก่ ผศ.ดร.นรินทร์ ชมภูพวง อาจารย์ประจำสาขากีฏวิทยาและโรคพืชวิทยา คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น หัวหน้าทีมสำรวจความหลากหลายทางชีวภาพแขวงจำปาสัก สปป. ลาว และ มดท็อป เพื่อเป็นเกียรติแก่นายวราวุธ ศิลปอาชา อดีตรมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมและครอบครัวผู้สนับสนุนวงการอนุรักษ์ทรัพยากรชีวภาพของประเทศไทย ทั้งสองชนิดมีรูปร่างหน้าตาคล้ายกันคือหัวมีร่อง และลำตัวมีขนยาว แต่แตกต่างกันที่อกของมดท็อป มีผิวที่หยาบกว่ามดชมภูพวง” ผอ.อพวช. กล่าวและว่า
นอกจากนี้ ยังได้ค้นพบ “ดอกดินไข่ปลา” ชื่อวิทยาศาสตร์ Kaempferia subglobosa Noppornch. & Jenjitt. เป็นพืชวงศ์ขิง-ข่า (Zingiberaceae) สกุลเปราะหอม (Kaempferia L.) ได้รับการบรรยายลักษณะทางสัณฐานวิทยาและระบุให้เป็น “ดอกดินสกุลเปราะชนิดใหม่ของโลก” โดย ดร.ณัฐพล นพพรเจริญกุล นักวิชาการ กองวิชาการพฤกษศาสตร์ สำนักวิชาการพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา NSM ร่วมกับ ผศ.ดร.ทยา เจนจิตติกุล อาจารย์ภาควิชาพฤกษศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารพฤกษศาสตร์นานาชาติ Blumea - Biodiversity, Evolution and Biogeography of Plants (Q2) ปี 2567 ฉบับที่ 69 วันที่ 18 ม.ค.2567 ซึ่งดอกดินไข่ปลาเป็นพืชเฉพาะถิ่นของประเทศไทย (endemic to Thailand) ปัจจุบันพบกระจายพันธุ์ที่อ.บ้านตากและอ.สามเงา จ.ตาก เท่านั้น
“การค้นพบชนิดใหม่ของโลกเฉลี่ยแล้ว NSM ได้ทำการค้นพบสิ่งมีชีวิตในทุก ๆ ปี ซึ่งนำมาสู่ความร่วมมือระหว่างหน่วยงานทั้งในและต่างประเทศ และผลงานหรืองานวิจัยเหล่านี้ถูกนำไปตีพิมพ์ให้เป็นที่รู้จักและเป็นที่ยอมรับของนักวิชาการระดับนานาชาติสร้างชื่อให้กับประเทศไทย” ผศ.ดร.รวิน กล่าว
