NSM ชูแนวคิดการสร้างตระหนักรู้วิทยาศาสตร์สำหรับพลเมือง จับมือ CRISP จากสาธารณรัฐประชาชนจีนสำรวจควาตระหนักรู้ด้านวิทยาศาสตร์ของประชาชนเพื่อนำมากำหนดนโยบายระดับประเทศ
เมื่อวันที่ 6 ต.ค.ดร.กรรณิการ์ เฉิน รอง ผอ.องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ(NSM) กล่าวเปิดการประชุม นานาชาติ จีน-ไทย เรื่อง จากการวิจัยสู่นโยบายการส่งเสริมการสื่อสารวิทยาศาสตร์สู่สังคม(China – Thailand Conference on Research and Policy towards Science Communication and Public Science Literacy) ว่า การเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของโลกในยุคโลกาภิวัฒน์ทำให้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเป็นองค์ความรู้สำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศ และจำเป็นต่อการใช้ชีวิตอย่างมีคุณภาพ ขณะที่ประเทศไทยกำลังมุ่งเป้าการพัฒนาประเทศด้วยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.) เร่งสนับสนุนการวิจัยให้กระจายตัวสู่ภูมิภาคต่างๆ รวมทั้งส่งเสริมให้ประชาชนมีความสนใจเข้าถึงประโยชน์ และนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไปใช้อย่างเหมาะสมหรือมีความตระหนักด้านวิทยาศาสตร์
“องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติหรือ NSM กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม เป็นหน่วยงานที่มีภารกิจในการสร้างความตระหนักด้านวิทยาศาสตร์ให้กับสังคมไทย โดยมีการขับเคลื่อนการสร้างความตระหนักด้านวิทยาศาสตร์ร่วมกับหน่วยงานต่างๆ และให้ความสำคัญกับแนวคิดการตระหนักรู้วิทยาศาสตร์สำหรับพลเมือง (Civic Science Literacy) เพื่อทำให้ประชาชนมีความตระหนักรู้ ซึ่งไม่ได้หมายความถึงแค่ประชาชนที่อยู่ในระบบการศึกษา แต่เป็นการทำให้ประชาชนในทุกช่วงวัยมีความตระหนักในด้านวิทยาศาสตร์” ดร.กรรณิการ์ กล่าวและว่า
จากตัวอย่างแนวทางปฏิบัติของหลายประเทศ การสร้างความตระหนักและส่งเสริมวิทยาศาสตร์สำหรับพลเมือง จำเป็นต้องมีการสำรวจ ติดตามเก็บข้อมูลเกี่ยวกับการตระหนักรู้วิทยาศาสตร์ของประชาชน เพื่อให้ทราบถึงจุดอ่อนและจุดแข็งของประชาชน อันจะนำไปสู่การกำหนดนโยบายและแผนที่มีทิศทาง ทั้งนี้ NSM พิจารณาแล้ว เห็นว่าสาธารณรัฐประชาชนจีน เป็นประเทศที่ประสบความสำเร็จในการสร้างความตระหนักรู้วิทยาศาสตร์สำหรับพลเมืองอย่างมาก โดยสาธารณรัฐประชาชนจีนได้ทำการสำรวจความตระหนักรู้ของประชาชนมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ตลอดจนมีการนำผลการสำรวจมาใช้ในการจัดทำนโยบายในระดับประเทศ
รอง ผอ.NSM กล่าวอีกว่า ในโอกาสนี้ NSM ได้รับความช่วยเหลือจากสาธารณรัฐประชาชนจีน ในการสนับสนุนผู้เชี่ยวชาญด้านการสำรวจความตระหนักรู้ จากสถาบันสถาบันวิจัยและเผยแพร่ทางวิทยาศาสตร์(China Research Institute for Science Popularization (CRISP) ซึ่งเป็นหน่วยงานภายใต้สมาคมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ(China Association of Science and Technology (CAST) มาถ่ายทอดแนวคิดและประสบการณ์ ทั้งในด้านการสำรวจและการนำผลการสำรวจไปกำหนดนโยบายและแผนของประเทศ เพื่อให้หน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องของไทยได้รับทราบ และเป็นเวทีให้เกิดการแลกเปลี่ยนความคิดในการดำเนินการสร้างความตระหนักรู้และการสำรวจในประเทศไทยต่อไป
ด้านศ.ดร. Goa Hongbin ผอ.กองการวิจัยความตระหนักรู้ด้านวิทยาศาสตร์ สถาบันวิจัยและเผยแพร่ทางวิทยาศาสตร์ บรรยายเรื่อง “ความสำคัญของการศึกษาและการสำรวจความตระหนักรู้ด้าน วทน. และการส่งเสริมการพัฒนาประเทศของสาธารณรัฐประชาชนจีน (The Importance of Monitoring Citizens’ Science, Technology and Innovation Literacy and National Development in the People’s Republic of China)” ว่า CRISP มีการดำเนินงานหลักเกี่ยวกับการสำรวจวิเคราะห์ 3 ด้าน ได้แก่ (1) การสำรวจความตระหนักรู้ด้านวิทยาศาสตร์ของประชาชน (Civic Science Literacy Measurement) (2) การสำรวจความตระหนักรู้ด้านวิทยาศาสตร์ของนักเรียน (Student Science Literacy Measurement) และ (3) การสำรวจความตระหนักรู้และทักษะด้านดิจิตัลของประชาชน (Civic Digital Literacy and Skills Measurement)
