สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) ร่วมมือ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ออกแบบ “เช็คฝุ่น” แอพพลิเคชั่น ตรวจวัดคุณภาพอากาศบนภาคพื้นดิน และข้อมูลภูมิสารสนเทศหรือตำแหน่งของผู้ตรวจสอบข้อมูลจากดาวเทียมรายชั่วโมง
“เช็คฝุ่น” นับว่าเป็นอีกหนึ่งนวัตกรรมภูมิสารสนเทศที่จะทำให้คนไทยมีความปลอดภัยมากขึ้น ด้วยการทำงานที่สอดประสานกันระหว่างข้อมูลจากดาวเทียมรายชั่วโมง ข้อมูลจากสถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศบนภาคพื้นดิน และข้อมูลภูมิสารสนเทศหรือตำแหน่งของผู้ตรวจสอบ เพื่อให้ได้ข้อมูลฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM 2.5) ที่บนเปื้อนในอากาศใกล้เคียงกับความเป็นจริงและอัพเดททุกๆ ชั่วโมง
“เช็คฝุ่น” เกิดจากความร่วมมือกันพัฒนาระหว่างสามหน่วยงานภายใต้กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ได้แก่ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) , มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ GISTDA มีการออกแบบให้ผู้ใช้สามารถตรวจสอบค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กได้อย่างง่ายดายด้วยตัวเอง เพียงแค่กดปุ่มเดียว จากนั้นระบบก็จะทำการประมวลผลข้อมูลและแสดงค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กบริเวณตำแหน่งของผู้ตรวจสอบให้ทันที พร้อมบอกถึงระดับความอันตรายด้วยภาษาและเฉดสีที่เข้าใจง่าย อีกทั้งแสดงข้อมูลวัน เวลาและตำแหน่งของผู้ตรวจสอบทั้งในระดับตำบลและค่าพิกัดอีกด้วย
ภายในหน้าเดียวกันเมื่อเลื่อนลงมาก็จะปรากฏข้อมูล ปริมาณฝุ่นย้อนหลัง 24 ชั่วโมง , แผนที่ฝุ่นละอองระดับจังหวัด และ ค่าเฉลี่ยฝุ่นละอองภายในจังหวัด ณ ตำแหน่งของผู้ตรวจสอบในเวลานั้น โดยเฉพาะข้อมูลปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กย้อนหลัง 24 ชั่วโมงที่ให้รายละเอียดค่าฝุ่นทุก 1 ชั่วโมง นำเสนอในรูปแบบกราฟทำให้เข้าใจง่ายเกี่ยวกับช่วงเวลาที่มีฝุ่นละอองกระจายในอากาศสูงของช่วงเวลาหนึ่งวันที่ผ่านมา นับว่าเป็นข้อมูลที่มีประโยชน์สำหรับให้ประชาชนได้ตระหนักถึงการป้องกันเป็นพิเศษในช่วงเวลานั้นของวันต่อไป
สำหรับ “แผนที่ฝุ่นละออง” แสดงถึงการกระจายตัวของฝุ่นละอองขนาดเล็กในอากาศในพื้นที่ระดับจังหวัดของผู้ที่ตรวจสอบในขณะนั้น ทำให้เห็นภาพรวมของความหนาแน่นของปริมาณฝุ่นซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างมากต่อคนที่เดินทางได้รู้ล่วงหน้าถึงปริมาณฝุ่นในพื้นที่ที่กำลังเดินทางไป ในกรณีที่พื้นที่นั้นมีปริมาณฝุ่นปนเปื้อนสูงก็จะทำให้เราสามารถหลีกเลี่ยงหรือเตรียมตัวรับมือได้ทันการณ์
“ตารางค่าเฉลี่ยฝุ่นละอองภายในจังหวัด” แสดงค่าความหนาแน่นของฝุ่นละอองขนาดเล็กในระดับอำเภอของจังหวัดที่ผู้ตรวจสอบในขณะนั้น โดยเรียงลำดับอำเภอด้วยค่าความหนาแน่นฝุ่นจากมากไปหาน้อยภายในพื้นที่จังหวัดนั้นๆ และเพื่อความเข้าใจในภาพรวมสำหรับคนที่ไม่ค่อยถนัดเกี่ยวกับการใช้งานแผนที่
นอกจากนั้น หากเราต้องการตรวจสอบในพื้นอื่นโดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีคนที่เรารู้จักหรือคนที่เรารักและเคารพอาศัยอยู่ แอพลิเคชั่น “เช็คฝุ่น” ก็สามารถทำได้เช่นกัน โดยตรวจสอบผ่านเมนู “เช็คฝุ่นจากดาวเทียม” เป็นการแสดงข้อมูลความหนาแน่นฝุ่นละอองขนาดเล็กในรูปแบบแผนที่ หรือเมนู “เช็คฝุ่นรายจังหวัด” ก็จะแสดงตารางลำดับความหนาแน่นของฝุ่นละอองรายจังหวัดที่มีการจัดเรียงลำดับจากมากไปหาน้อยให้เรียบร้อย เพื่อความเข้าใจเกี่ยวกับจังหวัดที่มีความเสี่ยงสูง ณ เวลาที่ตรวจสอบได้อย่างรวดเร็ว
ทั้งนี้ หากต้องการทราบข้อมูลฝุ่นในระดับตำบลก็สามารถกดที่ชื่อจังหวัด ตามด้วยกดที่ชื่ออำเภออีกครั้ง ก็จะปรากฏลำดับความหนาแน่นฝุ่นในระดับตำบล เท่านี้ยังไม่พอ! หากกดไปที่ชื่อตำบลก็จะปรากฏกราฟความหนาแน่นฝุ่นรายชั่วโมงเช่นกัน นับได้ว่าเป็นการออกแบบการแสดงข้อมูลเพื่อให้ตอบโจทย์การใช้งานที่หลากหลาย
ปัจจุบันแอปพลิเคชั่น “เช็คฝุ่น” สามารถดาวน์โหลดได้ ทั้งระบบไอโอเอส และแอนดรอยด์ การใช้งานไม่มีการลงทะเบียนใดๆ ทั้งสิ้นเพียงแค่เปิดการเข้าถึงตำแหน่งของเราเท่านั้นเอง สามารถตรวจสอบได้ทันทีหลังจากติดตั้งโดยข้อมูลความหนาแน่นของฝุ่นละอองขนาดเล็กที่วิเคราะห์จากข้อมูลดาวเทียมจะมีการอัพเดทอัตโนมัติทุกชั่วโมง
