จังหวัดปทุมธานี เป็นหนึ่งในจังหวัดที่มีการปลูก “กล้วย” มากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย สามารถส่งผลผลิตผลกล้วยขายได้ถึง 4 หมื่นตันต่อปี แม้จะเป็นพืชที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้เกือบทุกส่วน แต่ในบางครั้ง เมื่อเก็บผลผลิตเรียบร้อยแล้ว ต้นกล้วยก็จะถูกตัดทิ้ง กลายเป็นขยะทางการเกษตรจำนวนมาก และด้วยความเสียดายวัตถุดิบทางธรรมชาติ จึงได้เกิดเป็นงานวิจัยในการนำ “กาบกล้วย” ที่เป็นส่วนประกอบของต้นกล้วยที่เหลือทิ้ง มาผลิตเป็น “เส้นใยกล้วย” เพื่อนำมาต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ สร้างมูลค่าได้เป็นอย่างดี
งานวิจัยเรื่อง “เส้นใยกล้วย” นี้ เกิดขึ้นจากแรงบันดาลใจของ อาจารย์โสภิดา วิศาลศักดิ์กุล อาจารย์ประจำสาขาศิลปะประดิษฐ์ในงานคหกรรมศาสตร์ คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี ที่ได้มองเห็นว่าต้นกล้วยที่ตัดทิ้งหลังจากการเก็บเกี่ยวผลผลิต สามารถนำมาต่อยอดได้อีกหลากหลาย หนึ่งในนั้นคือการนำกาบกล้วยมาผลิตเป็นเส้นใย เพื่อนำไปต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ จึงได้มีการร่วมมือกับทาง บริษัท วัน บานาน่า และ ได้รับการส่งเสริมทุนวิจัยจาก สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม(สกสว.) ศึกษาเป็นงานวิจัยในชื่อ “การพัฒนาเส้นใยจากล้วย สำหรับผลิตภัณฑ์งานถักทอ”
จากต้นกล้วยเหลือทิ้ง กลายเป็นผลิตภัณฑ์มูลค่างาม
สำหรับงานวิจัยที่ได้ทำนั้น ได้มีการใช้กาบกล้วยจากกล้วยน้ำว้า โดยการนำมากาบกล้วยมาขูดฟองออก แล้วนำมาตากให้แห้งในโรงอบ เมื่อได้กาบกล้วยที่แห้งตามต้องการแล้วก็นำเข้าสู่กระบวนการปั่นด้าย เส้นได้ที่ได้จากงานวิจัย ได้มีการผลิตออกมาเป็น 2 แบบ คือ “เส้นใยแบบเส้นแบน” ที่เหมาะในการนำมาถักทอเป็นเสื่อ ซึ่งเสื่อที่ได้มานี้ จะถูกนำมาตัดเย็บเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ เช่น กระเป๋า แจกันดอกไม้ ปกสมุดบันทึก และ “เส้นใยแบเส้นกลม” เส้นใยชนิดนี้จะถูกนำมาถักเป็นเกลียวแล้วนำไปถักขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์ อาทิ ดอกไม้ประดิษฐ์เป็นต้น ตะกร้า เครื่องประดับ โดยกระบวนการผลิตต่างๆ ทางงานวิจัยได้มีการถ่ายทอดสู่ชมชนในพื้นที่ จ.ปทุมธานี ทำให้คนในชุมชนที่สนใจในเรื่องนี้ได้ใช้เส้นใยกล้วยผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ชนิดต่างๆ ออกจำหน่าย สร้างรายได้สู่ชุมชนได้เป็นอย่างดี
เส้นใยจาก “กล้วย” หนึ่งในเส้นใยธรรมชาติที่แข็งแรงที่สุด
ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากเส้นใยกล้วยนั้น จะมีลักษณะพิเศษคือมีความมันวาวสวยงาม คงทนแข็งแรง เห็นได้จากเมื่อครั้งอดีตที่เทคโนโลยียังไม่มีในการผลิตเชือก คนสมัยก่อนได้นำกล้วยมาผลิตเป็น “เชือกกล้วย” ที่ความเหนียวทน ที่สามารถนำไปลากจูงเรือในแม่น้ำ หรือใช้ในกิจกรรมอื่นๆ ด้วยความแข็งแรงของเส้นใยนี้ การนำมาผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ถักทอต่างๆ ทำให้ผลิตภัณฑ์นั้นๆ คงทนแข็งแรง และมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน ซึ่งในปัจจุบัน ทางชุมชนสามารถผลิตผลิตภัณฑ์ถักทอ ให้กลายเป็นหนึ่งในสินค้าของฝากประจำจังหวัดปทุมธานี จนได้รับความนิยมอย่างมากในการนำมาเป็นของขวัญในช่วงงานเทศกาลและโอกาสพิเศษ
นอกจากจะเป็นวัตถุดิบในการผลิตถักทอต่างๆ แล้ว เส้นใยกล้วยยังได้กลายมาเป็นวัตถุดิบทางเลือก ในการถูกนำมาใช้เป็นเส้นใยทนแทนจาก “เส้นใยกก” ที่ในปัจจุบันหาได้ยากตามธรรมชาติ และยังนำมาทดแทนเส้นใยสังเคราะห์ในงานถักทออื่นๆ ได้อีกด้วย ด้วยการนำลำต้นกล้วยที่เป็นวัตถุดิบเหลือทิ้ง มาวิจัยจนเกิดเป็นเส้นใยกล้วย หนึ่งในเส้นใยธรรมชาติที่แข็งแรงที่สุด จนสามารถสร้างให้เกิดประโยชน์แก่ชุมชน ทั้งในเรื่องการสร้างอาชีพและการสร้างรายได้เป็นอย่างดี
สนใจติดต่อ : อาจารย์โสภิดา วิศาลศักดิ์กุล
โทร. 089 – 584 - 7952
