สดร.มอบรางวัลสุดยอดภาพถ่ายดาราศาสตร์แห่งปีสวยล้ำจับใจ

สดร.มอบรางวัลสุดยอดภาพถ่ายดาราศาสตร์แห่งปีสวยล้ำจับใจ ดึงคนไทยใฝ่รู้ดาราศาสตร์ เลือกเฟ้นจากผลงานส่งเข้าประกวดกว่า 700 ภาพ สะท้อนความสนใจด้านดาราศาสตร์ที่หลากหลายยิ่งขึ้น

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม จัดพิธีมอบรางวัลประกวดภาพถ่ายทางดาราศาสตร์ ประจำปี 2562 หัวข้อ “มหัศจรรย์ภาพถ่ายดาราศาสตร์” เมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2562 ณ เวทีกลาง งานมหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ 2562 อิมแพ็ค เมืองทองธานี เผยภาพชนะเลิศสุดอลัง

สำหรับพิธีมอบรางวัลในครั้งนี้ ได้รับเกียรติจากรองศาสตราจารย์ ดร.พีรเดช ทองอำไพ ประธานกรรมการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ มาเป็นประธานในพิธี และมอบรางวัลแก่ผู้ชนะในประเภทภาพถ่ายวัตถุในห้วงอวกาศลึก ภาพถ่ายปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ และภาพถ่ายวัตถุในระบบสุริยะ และยังได้รับเกียรติจากรองศาสตราจารย์ ดร.รวิน ระวิวงศ์ ผู้อำนวยการองค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ เป็นผู้มอบรางวัลให้แก่ผู้ชนะในประเภทภาพถ่ายวิวธรรมชาติกับดาราศาสตร์ และภาพถ่ายปรากฏการณ์ที่เกิดในบรรยากาศของโลก

รองศาสตราจารย์ ดร. พีรเดช ทองอำไพ กล่าวแสดงความยินดีแก่ผู้ที่ได้รับรางวัลการประกวดถ่ายภาพทางดาราศาสตร์ประจำปี ทั้ง 5 ประเภทว่า ในปีนี้ มีจำนวนผลงานที่ส่งเข้ามาเป็นจำนวนมาก สะท้อนให้เห็นถึงความสนใจในดาราศาสตร์ที่มีเพิ่มขึ้น ผลงานภาพถ่ายดาราศาสตร์หลายภาพ มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า เป็นสิ่งสะท้อนว่า การถ่ายภาพนอกจากจะช่วยให้เราได้มองเห็น เข้าใจและเข้าใกล้ดาราศาสตร์มากขึ้นแล้ว ยังถือเป็นการถ่ายทอดศิลปะ ถ่ายทอดความจริงออกมาในรูปแบบที่สวยงาม จึงขอชื่นชมทั้งผู้ที่ส่งผลงานเข้าประกวด และผู้ที่ได้รับรางวัลซึ่งมีส่วนช่วยให้คนไทยหันมาสนใจศึกษาดาราศาสตร์มากขึ้น

ด้านนายศุภฤกษ์ คฤหานนท์ หัวหน้างานบริการวิชาการทางดาราศาสตร์ สดร. หนึ่งในคณะกรรมการตัดสิน กล่าวว่า สดร. จัดประกวดภาพถ่ายทางดาราศาสตร์ติดต่อกันเป็นปีที่ 12 ปีนี้มีผลงานส่งเข้าประกวดมากกว่าทุกปีที่ผ่านมา จำนวนทั้งสิ้น 723 ภาพ จากจำนวนคนส่งผลงานเข้าร่วม 320 คน ผลงานมีคุณภาพและพัฒนาขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ทั้งในเรื่ององค์ประกอบภาพ การเก็บรายละเอียดของปรากฏการณ์ คุณภาพของไฟล์ ทั้งหมดนี้ต้องอาศัยทั้งความรู้ด้านการถ่ายภาพ เทคนิคการประมวลผลภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความรู้ด้านดาราศาสตร์ ความเข้าใจในเรื่องปรากฏการณ์ต่างๆ รวมถึงการวางแผนและความมุมานะของผู้ถ่ายด้วย

"ยกตัวอย่างเช่น ภาพถ่ายวัตถุในห้วงอวกาศลึก มีผลงานภาพถ่ายที่หลากหลายมากขึ้น จากเดิมที่ส่วนใหญ่เป็นวัตถุท้องฟ้าช่วงฤดูหนาวซึ่งสังเกตได้ง่าย แต่ปีนี้ มีผลงานภาพวัตถุท้องฟ้าที่ถ่ายในช่วงฤดูฝน และภาพวัตถุท้องฟ้าที่สังเกตการณ์ได้ยากเพิ่มเข้ามาเป็นจำนวนมาก สะท้อนให้เห็นถึงความสนใจ ความพยายามศึกษาวัตถุท้องฟ้า และเฝ้าติดตามปรากฏการณ์ด้านดาราศาสตร์ที่เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด"

นายศุภฤกษ์ กล่าวถึงเกณฑ์การตัดสินว่า นอกจากความสวยงามและองค์ประกอบของภาพถ่ายแล้ว คณะกรรรมการยังต้องพิจารณาภาพถ่ายอย่างพิถีพิถัน ภาพถ่ายที่ได้รับรางวัลต้องสื่อสารเรื่องราวทางดาราศาสตร์และวิทยาศาสตร์ได้อย่างถูกต้อง เช่น ภาพ “พระอาทิตย์ทรงกลดซ้อนหลังองค์พระธาตุพนม” โดยนายทองสุข อติวรรณกุล ชนะเลิศประเภทภาพถ่ายปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในชั้นบรรยากาศของโลก สามารถบันทึกภาพวงแหวนของดวงอาทิตย์ทรงกลด (Sun Halo) ได้ครบถ้วน แสดงรายละเอียดของปรากฏการณ์ได้เป็นอย่างดี แสดงให้เห็นว่า ผู้ถ่ายภาพมีความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ สามารถนำมาใช้สื่อสารหลักการทางวิทยาศาสตร์ได้ ขณะเดียวกันก็จัดวางองค์ประกอบภาพได้งดงาม เสริมให้ภาพดูมีพลังตื่นตายิ่งขึ้น

"หรือภาพ “เจ้าแห่งพญานกอินทรี The Eagle Nebula” โดยนายกีรติ คำคงอยู่ ชนะเลิศประเภทภาพถ่ายวัตถุในห้วงอวกาศลึก เป็นวัตถุท้องฟ้าที่อยู่ใกล้ทางช้างเผือก เห็นได้ชัดในช่วงฤดูฝนของไทย ผู้ถ่ายภาพต้องมีการวางแผน อาศัยทั้งความอดทนและความเชี่ยวชาญอย่างมาก จึงได้ภาพที่สวยงามอลังการเช่นนี้ "

นายกีรติ คำคงอยู่ ผู้กวาดรางวัลชนะเลิศถึง 3 ประเภท ได้แก่ ภาพถ่ายวัตถุในห้วงอวกาศลึก ภาพถ่ายปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ และภาพถ่ายวัตถุในระบบสุริยะ กล่าวว่า ภาพที่ได้รางวัลทั้ง 3 ภาพ เป็นภาพที่ใช้เวลาและเทคนิคในการถ่ายอย่างยิ่ง ผ่านการคัดเลือกมาเป็นอย่างดี ภาพ “เจ้าแห่งพญานกอินทรี The Eagle Nebula” ประเภทวัตถุในห้วงอวกาศลึก บันทึกภาพค่อนข้างลำบาก เนื่องจากสภาพอากาศไม่เอื้ออำนวยนัก ใช้เวลาถ่ายภาพทั้งสิ้น 21 ชั่วโมง จากนั้น อาศัยความชำนาญประมวลผลและแต่งภาพเพื่อให้ได้สีสันที่ต้องการ ผลลัพธ์ที่ได้เป็นที่น่าพอใจกว่าที่คาดไว้

"สำหรับภาพ “ฝนดาวตกเจมินิดส์เหนือม่านหมอก” ประเภทปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ ต้องวางแผนเลือกปรากฏการณ์ จากนั้นจึงเลือกสถานที่ และโชคดีมาก สถานที่ที่เลือกมีทะเลหมอกพอดี ซึ่งปกติบริเวณนั้นไม่เกิดขึ้นบ่อยครั้งนัก จึงถือเป็นโอกาสพิเศษที่ได้บันทึกภาพทั้งทะเลหมอกและฝนดาวตกในเฟรมเดียวกัน"

"ส่วนภาพ “ดาวหาง 252P/LINEAR” ประเภทวัตถุในระบบสุริยะ ต้องวางแผนการถ่ายในช่วงที่ดาวหางโคจรมาใกล้โลก ประกอบกับสภาพอากาศเป็นใจ ฟ้าใสจึงสามารถถ่ายได้อย่างที่เห็น ดังนั้น ภาพถ่ายทั้ง 3 ประเภท จึงต้องอาศัยเทคนิคและการวางแผนที่แตกต่างกันไป" นายกีรติกล่าว

ด้าน นายทองสุข อติวรรณกุล เจ้าของภาพชนะเลิศ “พระอาทิตย์ทรงกลดซ้อนหลังองค์พระธาตุพนม” ประเภทปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในบรรยากาศของโลก กล่าวว่า รู้สึกยินดีและภูมิใจเป็นอย่างยิ่งที่ได้รับรางวัลนี้ เดิมตนชอบถ่ายภาพทิวทัศน์ จากนั้นก็หันมาสนใจถ่ายภาพทางช้างเผือก เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้สนใจถ่ายภาพดาราศาสตร์ สำหรับที่มาของภาพที่ได้รับรางวัลชนะเลิศนี้ เนื่องจากได้เข้าร่วมถ่ายภาพงานรำบูชาพระธาตุพนม ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในวันออกพรรษา ขณะเกิดปรากฏการณ์นั้น เป็นครั้งแรกที่ได้เห็นดวงอาทิตย์ทรงกลดในลักษณะนี้

"ด้วยความชำนาญในพื้นที่ มีประสบการณ์ในการถ่ายภาพทางดาราศาสตร์ อาทิ ทางช้างเผือก แสงเหนือ และรุ้งกินน้ำมาบ้าง บวกกับอุปกรณ์ถ่ายภาพที่ครบมือเหมาะสำหรับการถ่ายภาพประเภทนี้พอดี จึงรีบหามุมรอบพระธาตุฯ ที่เหมาะสม บันทึกภาพปรากฏการณ์ดังกล่าว ซึ่งเกิดขึ้นเพียงสิบนาทีเท่านั้น จากนั้น จึงนำภาพทั้งหมดมาคัดเลือกหามุมภาพที่ได้องค์ประกอบที่สวยงาม มีความคมชัดที่สุด และส่งเข้าประกวดมาในเวทีนี้เป็นเวทีแรก และคิดว่าจะศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับดาราศาสตร์เพิ่มเติมต่อไป

สำหรับภาพถ่ายที่ได้รับรางวัลนั้น สดร. จะนำไปจัดทำสื่อดาราศาสตร์เผยแพร่ต่อสาธารณชนในหลายรูปแบบ อาทิ ปฏิทินดาราศาสตร์ หนังสือเรียนวิชาโลกและดาราศาสตร์ รวมทั้งนำไปจัดแสดงนิทรรศการภาพถ่ายทางดาราศาสตร์ในโอกาสต่าง ๆ เพื่อให้ประชาชนทุกภูมิภาค ได้สัมผัสความสวยงามและความมหัศจรรย์ของท้องฟ้า ดวงดาว รวมถึงปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ต่าง ๆ อย่างทั่วถึงต่อไป"

ประกาศ ผลการตัดสินการประกวดภาพถ่ายทางดาราศาสตร์ ประจำปี 2562
หัวข้อ “มหัศจรรย์ภาพถ่ายดาราศาสตร์”

1. ประเภทภาพถ่าย Deep Sky Objects

รางวัลชนะเลิศ นายกีรติ คำคงอยู่ ชื่อภาพ “เจ้าแห่งพญาอินทรี The Eagle Nebula”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 นายสิทธิ์ สิตไทย ชื่อภาพ “The Sculptor Galaxy (NGC253)”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 นายวชิระ โธมัส ชื่อภาพ “Jupiter in Milky Way Core”

รางวัลชมเชย นายอาณัติ เรืองรัศมี ชื่อภาพ “My Favorite Object”

2. ประเภทภาพถ่ายปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์

รางวัลชนะเลิศ นายกีรติ คำคงอยู่ ชื่อภาพ “ฝนดาวตกเจมินิดส์เหนือม่านหมอก”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 นายพงศ์ ศกุนตนาค ชื่อภาพ “The Diamond Ring”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 นางสาวศศิกานต์ บุญรอด ชื่อภาพ “Super Bloody Lunar Eclipse”

รางวัลชมเชย นายนิรุตน์ แสงเขียว ชื่อภาพ “ฝนดาวตก”

3. ประเภทภาพถ่ายวัตถุในระบบสุริยะ

รางวัลชนะเลิศ นายกีรติ คำคงอยู่ ชื่อภาพ “ดาวหาง 252P/LINEAR”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 นายสิทธิ์ สิตไทย ชื่อภาพ “ดาวเสาร์ใกล้โลก 2019”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 นายธนากร พรมเจดีย์ ชื่อภาพ “Half Leaf”

รางวัลชมเชย นายปวีณ อารยางกูร ชื่อภาพ “ISS Solar Transit”

4. ประเภทภาพถ่ายวิวธรรมชาติกับดาราศาสตร์

รางวัลชนะเลิศ นายวิศณุ บุญรอด ชื่อภาพ “โลกนั้นกลม”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 นายราชันย์ เหมือนชาติ ชื่อภาพ “ผืนดินเคียงคู่แสง...สู่ดวงดาว”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 นายสาธิต ตระกูลพันธุ์เลิศ ชื่อภาพ “ทะเลสาบเขาสามร้อยยอด”

รางวัลชมเชย นายปวีณ อารยางกูร ชื่อภาพ “The Heaven’s Gate”

5. ประเภทภาพถ่ายปรากฏการณ์ที่เกิดในบรรยากาศของโลก

รางวัลชนะเลิศ นายทองสุข อติวรรณกุล ชื่อภาพ “พระอาทิตย์ทรงกลดซ้อนหลังองค์พระธาตุพนม”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 นายชนินทร์ แซ่ฟุ้ง ชื่อภาพ “ดูนั่นซิ”

รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 นายธนัชพงศ์ ไชยธรรมวัฒน์ ชื่อภาพ “ฟ้าคะนอง”

รางวัลชมเชย นายณัฐพล พลบำรุงวงศ์ ชื่อภาพ “กลุ่มเมฆกันชน”