น้ำตา

รอยยิ้มและเสียงหัวเราะสนุกสนานดังขึ้นเมื่อภาพเคลื่อนไหวบนผืนผ้าใบจากเครื่องกำลังฉายภาพวอลลัสจำนวนหนึ่งขยับเคลื่อนที่ขึ้นไปตามแนวเนินเขาสูงชัน ผมเองก็ไม่ได้ต่างกันเมื่อได้รับชมครั้งแรก ใบหน้าของพวกมัน ความอุ้ยอ้ายเล็กสั้นของรยางค์ขาที่แกว่งไปมา กอปรกับความใหญ่โตของลำตัวทำให้การปีนป่ายขึ้นโขดหินขึ้นสูงมองดูเก้ๆ กังๆ น่ารักน่าชังบอกไม่ถูก ภาพบนหน้าจอตัดเข้าสู่ภาพจากมุมสูง ชายหาดทอดตัวไกลยาวคลาคลั่งไปด้วยวอลลัสนับหมื่นตัวนอนเบียดอิงกันจนเป็นเหตุให้พวกมันจำนวนหนึ่งต้องแสดงกายกรรมอย่างที่ได้รับชมไปก่อนหน้า แต่เมื่อวอลลัสบนชายหาดหันกลับลงทะเลเพื่อหากินเหตุการณ์ไม่คาดคิดก็เกิดขึ้น วอลลัสบนหน้าผาพยายามปีนป่ายลงมาด้านล่างเพื่อตามฝูงซึ่งออกนำไปแล้วให้ทัน ไม่เกินการคาดเดา พวกมันพ่ายแพ้ให้กับแรงดึงดูดของโลก

เสียงหัวเราะกลายเปลี่ยนเป็นเสียงหวีดร้องตกใจเมื่อภาพวอลลัสหล่นร่วงกลิ้งกระแทกหินลงสู่ชายหาดเบื้องล่างถูกฉาย ภาพซากวอลลัสนับร้อยตัวทับกองนิ่งบนหาด บางซากถูกน้ำซัดขยับไปมา แต่ภาพที่ก่อให้เกิดความสลดหดหู่เป็นภาพของวอลลัสตัวหนึ่งนอนหายใจรวยรินรอความตายสื่อถึงความทรมานท่ามกลางหมู่โขดหินและกองซากของเพื่อนร่วมชนิด ผมมองกลับไปยังชั้นเรียน หลายคนนิ่งเงียบ หลายคนเบ้เบือนหน้าหนี และบางคนเสียน้ำตาให้กับเหตุการณ์นี้ ก่อนตามมาด้วยความเงียบสงัดในห้องบรรยาย

ความเงียบพักใหญ่ถูกทำลายลงด้วยเสียงของผู้บรรยายอธิบายสาเหตุซึ่งมีความเป็นไปได้สูงสุด แผ่นน้ำแข็งขั้วโลกเหนืออันเคยเป็นที่พักนอนของเหล่าวอลลัสเมื่อหาอาหารเสร็จละลายลดขนาดเร็วกว่าปรกติจากสภาวะโลกร้อนจนไม่สามารถรองรับน้ำหนักมหาศาลของพวกมันได้ พวกมันจึงต้องว่ายน้ำไกลนับร้อยกิโลเมตรเพื่อหาชายหาดที่สามารถพาตัวขึ้นมาพักนอนได้ซึ่งก็มีไม่มากนัก เกิดเป็นความเบียดเสียดยัดเยียดจนทำให้ต้องแสดงพฤติกรรมอันขัดกับวิวัฒนาการของพวกมันเอง ซึ่งท้ายสุดแล้วจบลงด้วยความสูญเสียใหญ่หลวงที่ไม่มีใครอยากให้เกิดขึ้น

สารคดีจบลงด้วยคำชวนเข้าเป็นส่วนหนึ่งของการรักษาสมดุลบนโลกและแนวทางการปฏิบัติตัวถ้าต้องการช่วยสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ หลอดไฟถูกเปิด ผ้าเช็ดหน้าหลายผืนถูกนำมาใช้เช็ดคราบน้ำตาบนแก้มพร้อมเอื้อนเอ่ยเชิงขอโทษที่เขาเหล่านั้นร้องไห้ในคาบเรียน "ไม่ใช่เรื่องน่าอายหรือต้องขอโทษเลยถ้าคุณเสียน้ำตาให้กับเหตุการณ์แบบนี้ นั่นหมายถึงในจิตใจของคุณยังมีความเมตตากรุณาเอาใจใส่ต่อสิ่งมีชีวิตอื่นบนโลกอยู่ ผมภูมิใจเสียด้วยซ้ำ" ผมเอ่ย

"ไม่เพียงแต่วอลลัส สิ่งมีชีวิตอื่นรอบโลกก็ได้รับผลกระทบจากสภาวะโลกร้อนด้วยเช่นกัน หมีขั้วโลกอดตายหรือสะสมพลังงานไม่พอจนต้องมาขุดหาอาหารจากขยะของมนุษย์ ลูกนกเพนกวินจักรพรรดิจมน้ำตายนับพันตัวจากแผ่นน้ำแข็งขั้วโลกใต้ที่ละลายแตกออกจากกัน และไม่ใช่จากวิกฤตินี้เพียงอย่างเดียว การพัฒนามากมายก่อให้เกิดผลกระทบทางด้านลบต่อสภาพแว้ดล้อมทั่วโลกไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาพื้นที่ การสร้างถนน การเปลี่ยนพื้นที่ป่าไปเพื่อวัตถุประสงค์อื่น การปล่อยสัตว์ต่างถิ่น และอีกมากมาย" ผมเสริม

สิ่งมีชีวิตนอกเหนือจากมนุษย์แทบทุกชนิดได้รับผลกระทบทางด้านลบเมื่อมนุษย์เอ่ยคำว่า "พัฒนา" ขึ้นมา เพราะคำนี้มีจุดประสงค์อันถือประโยชน์ของมนุษย์เป็นหนึ่งและเพียงฝ่ายอย่างเดียว โดยไม่คิดคำนึงถึงสิทธิของสิ่งมีชีวิตอื่นซึ่งดำรงชีวิตอาศัยอยู่บนโลกใบนี้เช่นกัน

การต่อสู้เพื่อหยุดยั้งหรือแม้กระทั่งชะลอการพัฒนาอันมีต้นกำเนิดจากกิเลสของมนุษย์นั้นยากและแทบจะเรียกได้ว่าเป็นเรื่องตลกในสายตาความคิดของผม แต่หยดน้ำตาที่ผมเห็นในวันนั้น อย่างน้อยก็ช่วยการันตีได้ว่า

"เรายังไม่ได้สูญสิ้นความหวังกันไปเสียทีเดียว"

เกี่ยวกับผู้เขียน

"แต่เดิมเป็นเด็กบ้านนอกจากจังหวัดจันทบุรี ที่มีความมุ่งมันตั้งใจศึกษาต่อ ณ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จากความสนใจส่วนตัวและการชักชวนจึงเข้าเรียนในสาขาวิทยาศาสตร์สัตว์ป่าและทุ่งหญ้า ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้ จึงได้เข้าไปสัมผัสเรียนรู้เกี่ยวกับสัตว์ป่าหลากหลายประเภทในพื้นที่อนุรักษ์หลากหลายแห่งทั่วประเทศไทย หลังจากสำเร็จการศึกษาได้รับคำแนะนำให้ไปศึกษาต่อ ณ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จนสำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาดุษฎีบัณฑิต กระนั้นก็ยังโหยหาและพยายามนำพาตัวเองเข้าป่าทุกครั้งที่โอกาสอำนวย"


พบกับบทความ "แบกเรื่องป่าใส่บ่ามาเล่า" ของ “จองื้อที” ได้ทุกวันที่ 1 และ 16 ของเดือน