เดินหน้าลุยสร้างเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอน ระดับพลังงาน 3 GeV. รองรับงานวิจัย โดยเฉพาะด้านอุตสาหกรรมที่สามารถสร้างประโยชน์ให้แก่ประเทศ และงานวิจัยทางการแพทย์ชั้นสูง ตลอดจนงานด้านโบราณคดีในเชิงนิติวิทยาศาสตร์ พร้อมดำเนินการก่อสร้าง ณ เขตนวัตกรรมระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก หรือ EECi
ดร.สุวิทย์ เมษินทรีย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กล่าวว่า ภารกิจของรัฐบาลชุดปัจจุบันนี้ คือต้องการปฏิรูปประเทศเพื่อเปลี่ยนผ่านประเทศไทยให้มีความพร้อมไปสู่ศตวรรษที่ 21 ซึ่งกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้แบ่งการดำเนินงานออกเป็น 3 ส่วนตามภารกิจของกระทรวง ได้แก่ วิทย์สร้างคน วิทย์แก้จน และวิทย์เสริมแกร่ง มีเป้าหมายในการนำเอาวิทยาศาสตร์ไปใช้ในการตอบโจทย์สำคัญของประเทศทั้งสามด้าน
“เทคโนโลยีแสงซินโครตรอน จะเป็นหนึ่งในกุญแจสำคัญในการตอบโจทย์ภารกิจนี้ เนื่องจากเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอน เป็นโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ที่จะสร้างสรรค์งานวิจัยต่อยอดสินค้าในเชิงพานิชย์ ช่วยขยายขีดความสามารถในการแข่งขันให้กับประเทศได้ ไม่ว่าจะเป็นการสร้างองค์ความรู้เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิต รวมถึงการวิจัยและพัฒนาเพื่อสร้างเศรษฐกิจไทยให้เข้มแข็งด้วยนวัตกรรม ผลักดันประเทศให้เป็น ไทยแลนด์ 4.0 โดยปรับเปลี่ยนเศรษฐกิจไทยไปสู่ Value – Based Economy หรือการขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรม”
ศาสตราจารย์ นาวาอากาศโท ดร.สราวุฒิ สุจิตจร ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน กล่าวเพิ่มเติมว่า เครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนถือเป็นโครงสร้างพื้นฐานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่สำคัญต่อการพัฒนาประเทศ และเป็นหนึ่งในกลไกสำคัญที่จะช่วยสนับสนุนนโยบายของรัฐบาล โดยเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนระดับพลังงาน 3 GeV ที่ผ่านการอนุมัติในหลักการจากคณะรัฐมนตรีให้ดำเนินการจัดสร้างขึ้นนั้น จะสามารถผลิตผลงานวิจัยที่สร้างคุณประโยชน์มากมายมหาศาล เช่นการวิจัยสารประกอบในพืชและสมุนไพรที่มีสรรพคุณในการรักษาโรค รวมถึงการศึกษาโครงสร้างของโปรตีน ไวรัส และเอนไซม์เพื่อหากลไกของการติดเชื้อ ซึ่งจะเป็นข้อมูลที่นำไปสู่การออกแบบยารักษาโรคใหม่ๆ และที่จะเป็นความหวังต่อวงการแพทย์ของไทย
“อีกอย่างคือ การศึกษากลไลการทำงานในระดับเลกุลของสารสกัดของตัวอย่างต่างๆ ที่จะไปยับยั้งเซลล์มะเร็ง ซึ่งจะนำสู่การหาแนวทางการรักษาได้โรคมะเร็งในอนาคต นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยด้านอุตสาหกรรมวัสดุขั้นสูง เพื่อตอบสนองความต้องการในงานพัฒนาวัสดุก่อสร้าง เช่น คอนกรีตสูตรใหม่ โลหะ หรือวัสดุคอมโพสิทชนิดใหม่ อีกทั้งยังมีงานด้านสิ่งแวดล้อม สำหรับการวิเคราะห์การปนเปื้อน ในสิ่งแวดล้อมได้แม่นยำมากยิ่งขึ้น ตลอดจนการศึกษาความเชื่อมโยงระหว่างโรคพืชและโมเลกุลที่พืชดูดซึมเข้าไปได้ นำไปสู่การหาแนวทางป้องกันการเกิดโรคในพืชและลดความสูญเสียทางเศรษฐกิจ”
“หนึ่งกลุ่มงานวิจัยที่ถือได้ว่ามีความสำคัญยิ่ง คือ การศึกษาโบราณคดีในเชิงนิติวิทยาศาสตร์ ซึ่งเครื่องกำเนิดแสงในระดับพลังงาน 3 GeV จะสามารถหาที่มา ตลอดจนการถ่ายภาพ 3 มิติ ด้วยเทคนิคทางแสงซินโครตรอน เพื่อไขปริศนาข้อมูลโบราณที่ขาดหายไป และการผลิตของใหม่เพื่อการบูรณะ และจากการประเมินมูลค่าทางเศรษฐกิจพบว่า การที่จะมีเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอน ระดับพลังงาน 3 GeV จะสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่ประเทศได้ถึง 6,000 ล้านบาทต่อปี
ศาสตราจารย์ นาวาอากาศโท ดร.สราวุฒิกล่าวว่างานวิจัยที่เกิดจากเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนล้วนเป็นรากฐานการวิจัยและพัฒนาด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม หรือ วทน. ที่จะสามารถช่วยยกระดับคุณภาพการศึกษา องค์ความรู้ ตลอดจนคุณภาพชีวิตของประชาชน ซึ่งการพัฒนาด้าน วทน. นี้จะก่อให้เกิดการสร้างและพัฒนาผู้ประกอบการใหม่ในประเทศ สู่การพัฒนาคุณภาพสินค้า เพิ่มศักยภาพการผลิต ลดการนำเข้าสินค้า และอีกด้านหนึ่งจะก่อให้เกิดการยกระดับผลงานวิจัย พัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ และสร้างนวัตกรรม ถือได้ว่าเป็นแนวทางการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศในอีกมิติหนึ่ง
“เราจึงมั่นใจว่า การมีเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนที่ทันสมัยและมีประสิทธิภาพสูงจะเป็นหนึ่งในตัวชี้วัดสำคัญถึงศักยภาพในการแข่งขันและการพัฒนาประเทศ เพื่อการเตรียมความพร้อมเข้าสู่ศตวรรษที่ 21 ตอบสนองต่อยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี และนโยบายไทยแลนด์ 4.0 ได้อย่างยั่งยืน”
