พบหลักฐานหนุนมนุษย์โบราณ “นีแอนเดอร์ทัล” รู้จักจุดไฟ

แม้จะทราบกันว่า “นีแอนเดอร์ทัล” มนุษย์โบราณอีกสายพันธุ์ที่สูญพันธุ์ไปแล้วนั้นรู้จักใช้ประโยชน์จากไฟ แต่ส่วนใหญ่ก็เข้าใจว่าพวกเขาใช้ไฟที่เกิดจากธรรมชาติ เช่น ปรากฏการณ์ฟ้าผ่า หรือ ไฟที่ปะทุจากภูเขาไฟ แต่รายงานล่าสุดพบหลักฐานว่า พวกเขารู้จักจุดไฟด้วยการใช้หินกระทบกันให้เกิดประกายไฟ

เครื่องมือจุดไฟของมนุษย์นีแอนเดอร์ทัล (Neanderthal) ดังกล่าวถูกค้นพบที่แหล่งสำรวจในฝรั่งเศส ซึ่งรายงานจากเอเอฟพีระบุว่า หลังการวิเคราะห์พบว่าเครื่องมือเหล่านั้นมีอายุถึง 50,000 ปี และทีมวิจัยได้เผยแพร่ข้อมูลการค้นพบนี้ในวารสาร ไซแอนทิฟิกรีพอร์ตส์ (Scientific Reports)

ในรายงานที่เผยแพร่ลงวารสารวิชาการทางด้านวิทยาศาสตร์ดังกล่าวนั้น ระบุว่าเครื่องมือดังกล่าวเป็นหลักฐานโดยตรงที่ยืนยันความสามารถในการจุดไฟของมนุษย์นีแอนเดอร์ทัล

สอดคล้องกับที่ มารี ซอเรสซี (Marie Soressi) ศาสตราจารย์ด้านยุคก่อนประวัติศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัยไลเดน (Leiden University) ในเนเธอร์แลนด์ ซึ่งเป็นหนึ่งในทีมวิจัยเผยผ่านเอเอฟพีว่า พวกเขาได้ค้นพบอุปกรณ์จุดไฟที่มนุษย์นีแอนเดอร์ทัลใช้

ทีมวิจัยพบหินไฟก้อนที่มีร่องรอย 2 ด้านอยู่บนเครื่องมือหินในยุคก่อนประวัตอศาสตร์ ซึ่งเป็นสิ่งที่บ่งชี้ว่าเครื่องมือหินดังกล่าวน่าจะถูกใช้กระทบกันเพื่อจุดประกายแร่ฟอรัสอย่างไพไรต์ (pyrite) หรือมาร์คาไซต์ (marcasite) ที่อยู่ในหิน ซึ่งการเสียดสีแร่ไพไรต์นั้นทำให้เกิดประกายไฟที่มนุษย์นีแอนเดอร์ทัลจะนำไปใส่หญ้าแห้งหรือใบไม้แห้ง แล้วเป่าลมให้เกิดเป็นกองไฟได้

ด้านแอนดรูว์ โซเรนเซน (Andrew Sorensen) หัวหน้าทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยไลเดนเช่นกัน บอกด้วยว่า นักวิทยาศาสตร์ทราบว่าร่องรอยบนเครื่องมือหินนั้นไม่ใช่ร่องรอยที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แต่ถูกสร้างขึ้นโดยมนุษย์ดึกดำบรรพ์ที่อาศัยอยู่ในยุโรปเมื่อช่วงปลายยุคพาลีโอลิธิค (Palaeolithic time) หรือยุคหินเก่า

อย่างไรก็ตาม โซเรนเซนเผยกับเอเอฟพีผ่านทางอีเมลว่า หลักฐานเครื่องมือที่พวกเขาค้นพบนั้น พบร่องรอยเป็นรอยขนานไปตามแกนของเครื่องมือ ซึ่งไม่น่าจะเป็นร่องรอยที่เกิดตามธรรมชาติ ซึ่งหากเป็นไปตามธรรมชาติแล้วร่องรอยน่าจะเกิดทั่วพื้นผิวของเครื่องมือหิน และเป็นไปแบบกระจัดกระจาย

นอกจากนี้เมื่อส่องด้วยกล้องจุลทรรศน์นักวิจัยยังพบลายเป็นเครื่องมือที่บ่งบอกว่าเครื่องมือดังกล่าวถูกนำไปใช้งานเฉพาะทาง ซึ่งการจุดไฟนี้นับเป็นความสามารถที่ส่งผลใหญ่หลวงต่อวิถีชีวิตของมนุษย์นีแอนเดอร์ทัล

“หากมนุษย์โบราณนี้สามารถจุดไฟได้เอง พวกเขาก็จะสามารถจุดไฟได้ทุกที่ทุกเวลาที่พวกเขาต้องการ และยังไม่ต้องค่อยกังวลในการเก็บรวบรวมเชื้อเพลิงเพื่อเลี้ยงไฟให้ติดอยู่เสมอด้วย” โซเรนเซนระบุ และเสริมว่าความสามารถดังกล่าวยังมีความสำคัญยิ่งในช่วงที่ฝรั่งเศสในยุคดึกดำบรรพ์นั้นหนาวเย็นกว่านี้ และปกคลุมไปด้วยทุ่งหญ้าที่ไม่ค่อยมีต้นไม้ไว้เป็นแหล่งเชื้อเพลิง

โซเรนเซนระบุว่า เขาไม่แปลกหากจะเอเครื่องมือหินสำหรับจุดไฟที่เก่าแก่กว่านี้ แต่หากถามว่า งานวิจัยนี้จะพิสูจนได้อย่างแน่ชัดว่า มนุษย์นีแอนเดอร์ทัลสามารถใช้เครื่องมือจุดไฟได้หรือไม่นั้น ยังต้องถกเถียงกันต่อ เพราะการศึกษาของทีมวิจัยครั้งนี้เป็นเพียงการ “ตีความ” เท่านั้น