สดร. เผย 4 จุดสังเกตการณ์หลักและเครือข่ายกว่า 160 แห่งทั่วประเทศ เตรียมส่องดาวพฤหัสบดีใกล้โลกที่สุดในรอบปี 8 เมษายนนี้
สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เตรียมตั้งจุดสังเกตการณ์ดาวพฤหัสบดีใกล้โลกที่สุดในรอบปี 8 เมษายนนี้ 4 แห่ง กรุงเทพฯ เชียงใหม่ โคราช ฉะเชิงเทรา และเครือข่ายโรงเรียนอีกกว่า 160 แห่ง ใน 61 จังหวัด ชวนคนไทยร่วมสัมผัสดาวเคราะห์ยักษ์แบบเต็มตา ชมแถบเมฆ จุดแดงใหญ่ และสุริยุปราคาบนดาวพฤหัสบดี ตั้งแต่เวลา 18:00-22:00 น. พร้อมกันทั่วประเทศ หวังใช้ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์สร้างความตื่นตัวและดึงคนไทยสนใจดาราศาสตร์และวิทยาศาสตร์มากขึ้น
ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เปิดเผยว่า ในวันที่ 8 เมษายน 2560 ดาวพฤหัสบดีจะโคจรมาอยู่ในตำแหน่งตรงข้ามกับดวงอาทิตย์ (ตำแหน่งที่ดวงอาทิตย์ โลก และดาวพฤหัสบดี เรียงอยู่ในเส้นตรงเดียวกัน มีโลกอยู่ตรงกลาง) ส่งผลให้ดาวพฤหัสบดีอยู่ในตำแหน่งใกล้โลกที่สุด เวลาประมาณ 04.28 น. (ตามเวลาประเทศไทย) ที่ระยะทางประมาณ 667 ล้านกิโลเมตร
ในช่วงเวลาดังกล่าว ดาวพฤหัสบดีจะปรากฏสว่างมาก ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ สามารถสังเกตเห็นด้วยตาเปล่าได้อย่างชัดเจน หลังดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้าจนถึงรุ่งเช้า มีค่าความสว่างปรากฏประมาณ -2.5 (ความสว่างปรากฏของดวงจันทร์เต็มดวงประมาณ -12.6) ซึ่งหลังจากนี้ เรายังสามารถชมดาวพฤหัสบดีได้จนถึงเดือนกรกฎาคม
สดร. เตรียมตั้งกล้องโทรทรรศน์และจัดกิจกรรมสังเกตการณ์ “ดาวพฤหัสบดีใกล้โลก” ในวันที่ 8 เมษายน 2560 ตั้งแต่เวลา 18:00-22:00 น. ชวนประชาชนร่วมสัมผัสความยิ่งใหญ่ของดาวพฤหัสบดี “ดาวเคราะห์ที่ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ” พร้อมกันทั่วประเทศ 4 จุดสังเกตการณ์หลัก ดังนี้
1. กรุงเทพฯ : ลานพาร์คพารากอน ศูนย์การค้าสยามพารากอน
- จัดดูดาวกลางกรุง ขนกล้องโทรทรรศน์หลากหลายชนิด มาให้ส่องดาวเคราะห์ยักษ์แบบเต็มตา และสังเกต
วัตถุท้องฟ้าอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
- ติดตามชมปรากฏการณ์สำคัญ “สุริยุปราคาบนดาวพฤหัสบดี” และ “จุดแดงใหญ่” ผ่านจอขนาดยักษ์
- ตื่นตากับภาพยนตร์ดาราศาสตร์ พร้อมเปิดประสบการณ์ใหม่ไปกับ “ท้องฟ้าจำลองเคลื่อนที่”
ระบบฟูลโดมดิจิทัล DX4 เส้นผ่านศูนย์กลาง 8 เมตร
- อัพเดทล่าสุดข้อมูลการสำรวจดาวพฤหัสบดี...ดาวเคราะห์ยักษ์ที่นักดาราศาสตร์เฝ้าติดตาม
กับ พี่ป๋องแป๋ง อาจวรงค์ จันทมาศ
- เก็บภาพ ดาวพฤหัสบดี และหลุมดวงจันทร์ ผ่านมือถือของคุณเอง
2. เชียงใหม่ : หอดูดาวสิรินธร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
3. นครราชสีมา : หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา นครราชสีมา
4. ฉะเชิงเทรา : หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา ฉะเชิงเทรา
นอกจากนี้ ยังระดมเครือข่ายโรงเรียนในโครงการกระจายโอกาสการเรียนรู้ดาราศาสตร์ทั่วประเทศกว่า 160 แห่ง ใน 61 จังหวัด ร่วมจัดกิจกรรมสังเกตการณ์ “ดาวพฤหัสบดีใกล้โลก” ในวันดังกล่าวด้วย โดยทุกกิจกรรมไม่มีค่าใช้จ่าย
ในช่วงค่ำของวันที่ 8 เมษายน 2560 ดาวพฤหัสบดีจะขึ้นจากขอบฟ้าทางทิศตะวันออก บริเวณกลุ่มดาวหญิงสาว (Virgo) ตั้งแต่เวลาประมาณ 18:23 น. (ตามเวลาประเทศไทย) หากฟ้าใส ไม่มีเมฆ เราจะสังเกตเห็นดาวพฤหัสบดีด้วยตาเปล่าอย่างชัดเจนในทุกพื้นที่ของประเทศไทย และจะตกลับขอบฟ้าทางทิศตะวันตก เวลาประมาณ 06:14 น. ของเช้าวันที่ 9 เมษายน 2560
หากสังเกตด้วยกล้องสองตาหรือกล้องโทรทรรศน์ขนาดเล็ก ดร.ศรัณย์ระบุว่าจะสามารถเห็นดวงจันทร์บริวารหลักทั้ง 4 ดวงของดาวพฤหัสบดี หรือที่เรียกว่า ดวงจันทร์ของกาลิเลียน (Galilean Moons) ได้แก่ ไอโอ (Io) ยูโรปา (Europa) แกนิมีด (Ganymead) และคัลลิสโต (Callisto) รวมถึงแถบเมฆบนดาวพฤหัสบดีได้อีกด้วย หรือสังเกตการณ์ด้วยกล้องโทรทรรศน์ที่มีหน้ากล้องตั้งแต่ 8 นิ้ว กำลังขยายตั้งแต่ 50 เท่าขึ้นไป จะสามารถมองเห็นจุดแดงใหญ่บนดาวพฤหัสบดี (Great Red Spot) ได้อย่างชัดเจน
“นอกจากการสังเกตการณ์ดาวพฤหัสบดีที่ใกล้โลกที่สุดในรอบปีแล้ว ในคืนดังกล่าวยังมีปรากฏการณ์อื่นๆ ที่น่าสนใจ ได้แก่ เวลาประมาณ 19:00-20:00 น. ดวงจันทร์ไอโอผ่านหน้าดาวพฤหัสบดี เกิดเป็นปรากฏการณ์สุริยุปราคาบนดาวพฤหัสบดี และเวลาประมาณ 19:00-21:00 น.ร่วมสังเกตการณ์จุดแดงใหญ่บนดาวพฤหัสบดี พร้อมถ่ายทอดภาพทั้งสองปรากฏการณ์นี้ จากกล้องโทรทรรศน์ที่ดอยอินทนนท์มาให้ชมกันสดๆ ณ บริเวณจุดสังเกตการณ์หลักที่ลานพาร์คพารากอน ศูนย์การค้าสยามพารากอน กรุงเทพฯ อีกด้วย นับเป็นปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ที่น่าติดตามเป็นอย่างยิ่ง” ดร.ศรัณย์ กล่าว
นอกจากนี้ สดร. ร่วมกับ อพวช. และ มหาวิทยาลัยแห่งชาติลาว สปป.ลาว นำกล้องโทรทรรศน์ดอปโซเนียนที่ สปป.ลาว รับมอบจาก สดร. ตามโครงการกระจายโอกาสการเรียนรู้ดาราศาสตร์สู่ประเทศเพื่อนบ้าน จัดกิจกรรม “เบิ่งดาวเคราะห์ยักษ์” เชิญชวนครู นักเรียน และประชาชนชาวลาว ร่วมสังเกตการณ์ดาวพฤหัสบดีใกล้โลกและดวงจันทร์ ในช่วงค่ำวันที่ 7 เมษายน 2560 ณ มหาวิทยาลัยแห่งชาติลาว หวังใช้ปรากฏการณ์สำคัญทางดาราศาสตร์ช่วยพัฒนาองค์ความรู้ ฝึกทักษะและพัฒนาเทคนิคการใช้กล้องโทรทรรศน์ อีกทั้งยังเป็นการสร้างแรงบันดาลใจแก่ประชาชนชาวลาวให้เกิดความตื่นตัวด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้อีกทางหนึ่งด้วย
“ตามปกติแล้วดาวพฤหัสบดีจะโคจรมาอยู่ในตำแหน่งตรงข้ามดวงอาทิตย์หรือใกล้โลกมากที่สุดเป็นประจำทุกปี ครั้งล่าสุดคือวันที่ 8 มีนาคม 2559 และครั้งต่อไปในวันที่ 9 พฤษภาคม 2561 ขนาดปรากฏของดาวพฤหัสบดีในช่วงที่โคจรมาใกล้โลกในแต่ละปีมีความแตกต่างกันไม่มากนัก เนื่องจากดาวพฤหัสบดีอยู่ไกลจากโลกค่อนข้างมาก ต่างจากดาวอังคารที่มีขนาดปรากฏใหญ่เล็กแตกต่างกันในแต่ละปี (ระยะห่างเฉลี่ยจากโลกถึงดาวพฤหัสบดี 780 ล้านกิโลเมตร ระยะห่างเฉลี่ยจากโลกถึงดาวอังคาร 78 ล้านกิโลเมตร) แต่การส่องกล้องโทรทรรศน์ชมดาวพฤหัสบดีที่เป็นดาวเคราะห์ที่ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ มีโอกาสเห็นแถบเมฆที่เป็นพายุขนาดใหญ่บนดาวพฤหัสบดี จุดแดงใหญ่ จุดแดงเล็ก รวมทั้งดวงจันทร์บริวารของดาวพฤหัสบดีทั้งสี่ดวง เป็นเรื่องที่น่าตื่นเต้น และสามารถสร้างแรงบันดาลใจให้กับเด็กๆ เยาวชน ได้เป็นอย่างดี” ดร.ศรัณย์กล่าว
ตัวอย่างเครือข่ายโรงเรียนในโครงการกระจายโอกาสการเรียนรู้ดาราศาสตร์ร่วมจัดกิจกรรมสังเกตการณ์ “ดาวพฤหัสบดีใกล้โลก”
