ตั้งชื่อดาวเคราะห์น้อย “สิงห์โต” เป็นเกียรติ “สิงห์โต ปุกหุต” นักดาราศาสตร์ไทยรุ่นบุกเบิก

ตั้งชื่อดาวเคราะห์น้อย “สิงห์โต” เป็นเกียรติ “สิงห์โต ปุกหุต” นักดาราศาสตร์ไทยรุ่นบุกเบิก

สหพันธ์ดาราศาสตร์สากลตั้งชื่อดาวเคราะห์น้อยระหว่างวงโคจรดาวดาวอังคารและดาวพฤหัสบดีด้วยชื่อ “ดาวเคราะห์น้อยสิงห์โต” เพื่อเป็นเกียรติแก่ “สิงห์โต ปุกหุต” นักดาราศาสตร์ไทยรุ่นบุกเบิก

นายอารี สวัสดี นายกสมาคมดาราศาสตร์ไทย แถลงข่าวช่วงเย็นวันที่ 17 ก.พ.60 ณ สมาคมดาราศาสตร์ไทย ว่าทางสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล (ไอเอยู) ได้ประกาศในจดหมายข่าวาวเคราะห์น้อยฉบับวันที่ 12 ก.พ.60 ให้ดาวเคราะห์น้อยหมายเลข 6125 ซึ่งมีชื่อชั่วคราวว่า 1989 ซีเอ็น (1989 CN) มีชื่อว่า “ดาวเคราะห์น้อย 6125 สิงห์โต” (6125 Singto) ตามการเสนอโดยสมาคมดาราศาสตร์ไทย เพื่อเป็นเกียรติแก่ “นายสิงห์โต ปุกหุต” นักดาราศาสตร์ไทยรุ่นบุกเบิก

สำหรับดาวเคราะห์น้อยสิงห์โต ถูกค้นพบเป็นครั้งแรกโดย เซะอิจิ อุเอะดะ และ ฮิโระชิ คะเนะดะ สองนักดาราศาสตร์ชาวญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2532 มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3.96 กิโลเมตร อันดับความสว่างสัมบูรณ์ 13.8 เป็นดาวเคราะห์น้อยแถบหลัก ซึ่งเป็นกลุ่มดาวเคราะห์น้อยที่โคจรรอบดวงอาทิตย์อยู่ระหว่างดาวอังคารกับดาวพฤหัสบดี โคจรรอบดวงอาทิตย์ครบรอบทุก 1210 วัน หรือ 3.31 ปี ตามเวลาบนโลก

ทั้งนี้ ไอเอยูเป็นองค์กรที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการกำหนดชื่อ มาตรฐาน และนิยามต่างๆ ในทางดาราศาสตร์ และก่อนหน้านี้เมื่อ 10 ปีที่แล้วไอเอยูได้นิยามให้ “พลูโต” ซึ่งเคยมีสถานะเป็นดาวเคราะห์ของระบบสุริยะ กลายเป็นเพียง “ดาวเคราะห์แคระ” (dwarf planets)

ส่วนนายสิงห์โต ปุกหุต เป็นนักดาราศาสตร์ไทยรุ่นบุกเบิก นักเขียน เป็นหนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งท้องฟ้าจำลองกรุงเทพ อดีตนายกสมาคมดาราศาสตร์ไทยสองสมัย มีผลงานเขียนด้านดาราศาสตร์มากมาย เช่น พระบิดาวิทยาศาสตร์ไทย, ประวัติดาราศาสตร์, ปรากฎการณ์ธรรมชาติ หนึ่งในนั้นคือหนังสือเรื่องนิยายดาว เป็นหนังสือที่ติดรายชื่อ “หนังสือดี 100 เรื่องที่เด็กและเยาวชนไทยควรอ่าน” โดยสำนักกองทุนสนับสนุนการวิจัย

นายสิงห์โต ปุกหุต เกิดเมื่อวันที่ 15 เม.ย.2458 และถึงแก่กรรมเมื่อปี 2550 โดยเมื่อปี 2506 ได้รับทุนไปดูงานการบริหารท้องฟ้าจำลองในอังกฤษ ยุโรป เอเชีย และสหรัฐ จากนั้นได้ดำรงตำแหน่งที่มีบทบาทสำคัญต่อการวงการดาราศาสตร์ไทย เช่น กรรมการก่อสร้างท้องฟ้าจำลองกรุงเทพ ผู้อำนวยการท้องฟ้าจำลองกรุงเทพ นายกสมาคมสมาคมดาราศาสตร์ไทย และผู้บรรยายพิเศษประจำท้องฟ้าจำลองกรุงเทพ พ.ศ. 2519 – 2537

ส่วนสิทธิในการเสนอชื่อดาวเคราะห์น้อยครั้งนี้ ทางสมาคมดาราศาสตร์ไทยได้รับสิทธิจากไอเอยู เนื่องจากชื่อดาวชาละวัน-ตะเภาทอง-ตะเภาแก้ว ที่ทางสมาคมดาราศาสตร์ฯ เสนอให้เป็นชื่อดาว “47 หมีใหญ่” ได้รับเลือกอย่างเป็นทางการจากไอเอยู ทางสมาคมดาราศาสตร์ฯ จึงได้รับสิทธิตั้งชื่อดาวเคราะห์น้อยได้อีก 1 ดวง

กระทั่งเมื่อ 1 เม.ย.59 สมาคมดาราศาสตร์ฯ ได้เสนอชื่อ “สิงห์โต” เป็นชื่อดาวเคราะห์น้อย โดยเลือกจากกลุ่มผู้บุกเบิกวงการดาราศาสตร์ไทยในอดีต และเมื่อ 14 ก.พ.60 ไอเอยูแจ้งข่าวว่าชื่อที่สมาคมดาราศาสตร์ฯ เสนอได้รับการรับรอง และได้แถลงข่าวพร้อมกันทั่วโลกในเวลา 9.00 น.วันศุกร์ที่ 17 ก.พ.60