สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) ลงพื้นที่ จ.สงขลา เตรียมจัดกิจกรรมฝึกอบรมสังเกตการณ์ดวงจันทร์ เพื่อใช้สังเกตจันทร์เสี้ยวแรกสำหรับกำหนดวันถือศีลอดรอมฏอนปี' 59 คืนวันที่ 5 มิ.ย59 หนึ่งในกิจกรรมนำร่องด้านดาราศาสตร์อิสลามของหอดูดาวเฉลิมพระเกียรติฯ สงขลา
รศ.บุญรักษา สุนทรธรรม ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) กล่าวว่า ดาราศาสตร์เป็นวิชาที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับสังคมมุสลิม เนื่องจากวิถีชีวิตและการปฏิบัติศาสนกิจของชาวมุสลิมมีความเกี่ยวข้องกับดวงจันทร์ ทั้งในส่วนของปรากฏการณ์เกี่ยวกับดวงจันทร์ เฟสและการโคจรรอบโลกของดวงจันทร์ ซึ่งเป็นตัวแปรสำคัญในการกำหนดเดือนตามหลักศาสนาอิสลาม หรือการคำนวณวันเริ่มต้นของเดือน
รศ.บุญรักษา กล่าวว่า ในโอกาสที่ขณะนี้ สดร.กำลังอยู่ในระหว่างการก่อสร้าง “หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบพระชนมพรรษา สงขลา” ซึ่งเป็นหอดูดาวภูมิภาคสำหรับประชาชนเต็มรูปแบบแห่งที่ 3 ของไทย ซึ่งมีเป้าหมายให้เป็นแหล่งเรียนรู้ดาราศาสตร์อิสลามอย่างครบวงจร กำหนดเปิดดำเนินการประมาณปี'61 และแม้ว่าหอดูดาวเฉลิมพระเกียรติฯ สงขลา ยังไม่แล้วเสร็จ แต่ สดร. ก็เผยแพร่ความรู้ทางดาราศาสตร์สู่ชุมชนมุสลิมอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งโอกาสสำคัญทางดาราศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับศาสนาอิสลาม
“ในปีนี้ สดร.จึงกำหนดจัดกิจกรรมเผยแพร่ความรู้ทางดาราศาสตร์ ฝึกปฏิบัติการใช้กล้องโทรทรรศน์สังเกตการณ์ดวงจันทร์ เพื่อใช้กำหนดวันถือศีลอดเดือนรอมฎอนขึ้น ในวันที่ 31 พ.ค. – 2 มิ.ย. 59 ณ หาดแก้วรีสอร์ท อ.สิงหนคร จ.สงขลา ซึ่งมีนักเรียนเข้าร่วมฝึกอบรมประมาณ 150 คน จาก 11 โรงเรียน เพื่อให้เยาวชนที่ผ่านการฝึกอบรมสามารถนำความรู้ไปใช้กับการสังเกตปรากฏการณ์ในวันจริง และเป็นตัวแทนครอบครัวที่จะเผยแพร่ความรู้ไปสู่คนในชุมชนได้” ผอ.สดร.กล่าว
ด้านนายรอยาลี มามะ เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ประจำหอดูดาวเฉลิมพระเกียรติฯ สงขลา ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการสังเกตการณ์ดวงจันทร์ในปีนี้ว่า ที่ผ่านมา สำนักจุฬาราชมนตรีได้ ประกาศให้ชาวไทยมุสลิมร่วมกันสังเกตดวงจันทร์เสี้ยวแรกหลังดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า ในวันที่ 7 พ.ค 59 เพื่อกำหนดวันเริ่มต้นเดือนใหม่ คือ เดือนซะบาน (เดือนที่ 8) และในวันดังกล่าวมีผู้คนที่สามารถสังเกตเห็นจันทร์เสี้ยวแรกหรือฮีลาล สำนักจุฬาราชมนตรีจึงกำหนดให้วันที่ 1 ของเดือนซะบาน ฮิจเราะห์ศักราช 1437 ตรงกับวันที่ 8 พ.ค. 59 และเมื่อเริ่มเข้าสู่เดือนซะบาน ชาวไทยมุสลิมจะเริ่มเตรียมความพร้อมสำหรับเดือนรอมฎอน (เดือนที่ 9) เป็นเดือนที่ชาวไทยมุสลิมจะต้องถือศีลอดกันตลอดทั้งเดือน และการกำหนดวันเริ่มต้นของการถือศีลอดในปีนี้ ชาวมุสลิมจะร่วมกันสังเกตดวงจันทร์เสี้ยวแรก (ฮีลาล) อีกครั้ง ในวันที่ 29 เดือนซะบาน (เดือนที่ 8) ซึ่งจะตรงกับวันที่ 5 มิ.ย. 59 หลังดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า
“ดวงจันทร์ ณ วันสังเกตการณ์ดวงจันทร์เสี้ยวแรก ในวันที่ 5 มิถุนายน 2559 จันทร์ดับ (New Moon) ในเวลาประมาณ 10:00 น. ตามเวลาประเทศไทย และดวงอาทิตย์ตกเวลาประมาณ 18:44 น.หลังดวงอาทิตย์ตกจะเป็นช่วงเวลาของการสังเกตการณ์จันทร์เสี้ยวแรก หากนับอายุดวงจันทร์ตั้งแต่จันทร์ดับถึงช่วงเวลาสังเกตการณ์จันทร์เสี้ยวแรก ดวงจันทร์จะมีอายุประมาณ 8 - 9 ชั่วโมง และในวันดังกล่าวดวงจันทร์จะตกลับขอบฟ้า เวลาประมาณ 18:58 น. ตามเวลากรุงเทพฯ หากมีผู้คนสามารถเห็นจันทร์เสี้ยวแรกในวันดังกล่าว จะนับว่าเวลาหลังจากดวงอาทิตย์ตกลับขอบฟ้าในวันดังกล่าวจะเป็นเวลาเริ่มต้นเดือนใหม่ของชาวมุสลิมหรือเวลาเริ่มต้นของเดือนรอมฎอนของปีนี้ ตรงกับวันที่ 6 มิ.ย. 59 และหากผลของการสังเกตดวงจันทร์ในครั้งนี้ไม่มีผู้ใดสามารถเห็นจันทร์เสี้ยวแรก ชาวมุสลิมในประเทศไทยก็จะเริ่มถือศีลอดกันตั้งแต่วันที่ 7 มิ.ย. 59 จนถึงวันที่ครบรอบเดือนจันทรคติ 29 วัน หรือ 30 วัน ซึ่งจะขึ้นอยู่กับผลการสังเกตการณ์ดวงจันทร์เสี้ยวแรก ในครั้งต่อไป วันที่ 29 เดือนรอมฎอน ฮิจเราะห์ศักราช 1437 เวลาหลังดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า อย่างไรก็ตามผลการสังเกตการณ์ดวงจันทร์เสี้ยวแรก หรือฮีลาล ให้รอฟังคำประกาศจากสำนักจุฬาราชมนตรีเป็นหลัก” นายรอยาลี กล่าว
