ภูเขาไฟใหญ่สุดในระบบสุริยะซ่อนตัวใต้มหาสมุทรแปซิฟิก

แค่บอกว่าใหญ่อาจจินตนาการไม่ออกว่ามหึมาแค่ไหน แต่ภูเขาไฟที่นักวิทยาศาสตร์เพิ่งค้นพบนี้มีขนาดเทียบเท่าภูเขาไฟบนดาวอังคารที่ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ และภูเขาไฟลูกนี้ยังโค่นความยิ่งใหญ่ของภูเขาไฟ “มัวนาโลอา” ในฮาวายที่เคยรั้งตำแหน่ง “ใหญ่ที่สุด”

บีบีซีนิวส์ระบุว่าทีมนักวิทยาศาสตร์รายงานการค้นพบลงวารสารเนเจอร์จีโอไซน์ (Nature Geoscience) ระบุว่าภูเขาไฟขนาดใหญ่ที่สุดในโลกนี้คือ ทามู แมสซีฟ (Tamu Massif) โดยมีพื้นที่ 310,000 ตารางกิโลเมตร เทียบเท่าภูเขาไฟโอลิมปัสมอนส์ (Olympus Mons) บนดาวอังคาร ซึ่งเป็นภูเขาไฟที่ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ และภูเขาไฟที่ซ่อนตัวอยู่ใต้มหาสมุทรแปซิฟิกนี้ยังชิงความใหญ่ที่สุดบนโลกจากภูเขาไฟมัวนาโลอา (Mauna Loa) ในฮาวายด้วย

ทามูแมสซีฟตั้งอยู่ใต้ทะเลลงไป 2 กิโลเมตร บนที่ราบสูงใต้น้ำที่ชื่อว่า แชตสกายไรส์ (Shatsky Rise) ที่อยู่ห่างจากญี่ปุ่นไปทางตะวันออก 1,600 กิโลเมตร และก่อกำเนิดขึ้นมาบนโลกเมื่อ 145 ล้านปีก่อน ขณะที่ลาวาปริมาณมหาศาลไหลปะทุออกจากศูนย์กลางภูเขาไฟ เพื่อก่อตัวเป็นลักษณะคล้ายโล่ ซึ่งนักวิจัยกำลังสงสัยว่าภูเขาไฟใต้น้ำนี้เคยโผล่พ้นระดับน้ำทะเลระหว่างที่ยังครุกรุ่นหรือไม่ แต่ดูเหมือนตอนนี้ภูเขาไฟดังกล่าวจะไม่ปะทุอีกแล้ว

“ขีดเส้นใต้ว่า เราคิดว่าทามูแมสซีฟถูกสร้างขึ้นมาในช่วงเวลาสั้นๆ ในแง่ธรณีวิทยาเมื่อหลายล้านปีก่อน และดับสนิทตั้งแต่นั้น ในมุมหนึ่งที่น่าสนใจคือมีผืนดินที่ราบสูงใต้มหาสมุทรอีกมากที่เคยปะทุขึ้นระหว่างยุคครีเตเชียส เมื่อ 145-65 ล้านปีก่อน แต่เราก็ไม่เห็นที่ราบสูงเหล่านั้นเลย นักวิทยาศาสตร์อยากจะรู้ว่าทำไม” บีบีซีนิวส์ระบุคำพูกของ ศ.วิลเลียม ซาเกอร์ (Prof.William Sager) จากมหาวิทยาลัยฮุสตัน (University of Houston) สหรัฐฯ ผู้ร่วมวิจัยครั้งนี้และได้ให้ความเห็นแก่เอเอฟพี

ศ.ซาเกอร์เริ่มศึกษาโครงสร้างของภูเขาไฟดังกล่าวเมื่อ 2 ทศวรรษก่อน แต่ก็ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าภูเขาไฟลูกนี้เป็นภูเขาไฟลูกเดียวหรือยังมีอีกหลายลูกอยู่ทั่วโลก และเมื่อเทียบกับโอลิมปัสมอนส์บนดาวอังคารที่มีฐานไม่ลึกมาก ทามูแมสซีฟมีฐานที่ลึกลงไปในเปลือกโลก 30 กิโลเมตร ซึ่งเขาเชื่อว่ายังมีภูเขาไฟขนาดมหึมาอีกมาก ซ่อนตัวอยู่ตามที่ราบสูงใต้มหาสมุทรที่มีอยู่อีกหลายสิบแห่งทั่วโลก

“เราไม่มีข้อมูลที่จะเข้าใจถึงภายในและรู้ถึงโครงสร้างของที่ราบสูงเหล่านั้น แต่จะไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจสำหรับผม หากพบว่ายังมีภูเขาไฟเหมือนทามูอยู่ที่อื่นอีก และตามจริงแผ่นที่ราบสูงขนาดใหญ่ที่สุดคือที่ราบสูงออนตงชวา (Ontong Java plateau) ใกล้กับเส้นศูนย์สูตรในแปซิฟิก ทางตะวันออกของหมู่เกาะโซโลมอน ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าทามู และมีขนาดเท่ากับฝรั่งเศส” ศ.ซาเกอร์กล่าว