เด่นกว่าใคร! “แบล็คเบิร์ด” ผลัดขนจากดำเป็นขาวไปทั้งตัว

นกแบล็คเบิร์ดในสวนสาธารณะที่อังกฤษดึงความสนใจจากนักดูนกจำนวนมาก เพราะแทนที่จะมีสีดำทั้งตัวตามสายพันธุ์ปกติ แต่นกตัวพิเศษนี้กลับมีสีขาวไปทั้งตัว หลังจากเริ่มผลัดขนจากสีดำเป็นสีขาวเมื่อ 4 ปีที่แล้ว

เจ้านกแบล็คเบิร์ด (blackbird) ที่กลายเป็นสีขาวทั้งตัวนี้ มีภาวะ “ขาวตาดำ” (leucistic) ซึ่งเป็นการกลายพันธุ์ของยีนที่ขัดขวางสารสีในขนไม่ให้ทำงานได้ตามปกติ ซึ่งบีบีซีนิวส์ระบุว่า มันอาศัยอยู่ในป่าไม้ของสวนสาธารณะรัฟฟอร์ดแอบบีย์ (Rufford Abbey Country Park) ในอังกฤษตั้งแต่ 4 ปีที่แล้ว และทุกปีจะนักดูนกที่เห็นว่าผลัดจนจากสีดำกลายเป็นสีขาว

จนกระทั่งหน้าร้อนเมื่อปี 2011 ที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่ดูแลป่าซึ่งถ่ายภาพของแบล็คเบิร์ดตัวนี้ได้ก็พบว่ามันกลายเป้นนกสีขาวไปทั้งตัวแล้ว

การที่นกกลายเป็นสีขาวไปทั้งตัวนี้ทำให้เสี่ยงต่อการเผชิญนักล่าเพราะสีขนอันเจิดจ้าสะดุดตา ดังนั้น ผู้จัดการสวนสาธารณะจึงขอร้องให้นักดูเลิกจับตาดูนกแบล็คเบิร์ดที่ผิดปกตินี้
“นกตัวนี้ค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีขาวมาในช่วงหลายปีนี้ จนกระทั่งเมื่อหน้าร้อนปีที่แล้วมันก็กลายเป็นสีขาวทั้งตัว และยังค่อนข้างจะเป็นลักษณะพิเศษของสวนสาธารณะในไม่กี่ปีมานี้ ดูเหมอนมันจะปรากฏตัวในช่วงเดือนที่อบอุ่นขึ้น และเราก็ไม่ได้เห็นมันมาหลายเดือนแล้ว แต่หวังว่ามันจะกลับมาที่นี่เร็วๆ นี้” จอห์น เคลกก์ (John Clegg) ผู้จัดการสวนสาธารณะกล่าว

ทั้งนี้ นกที่มีภาวะขาวตาดำส่วนใหญ่จะยังคงมีรอยจุดหรือรอยแต้มตามขนอยู่บ้าง แต่นกตัวนี้เป็นกรณีพิเศษที่ต่างออกไป

***
ข้อเท็จจริงบางประการ
- ภาวะขาวตาดำนี้มักเป็นที่สับสนกับภาวะเผือก (albinism) ที่พบได้ยากกว่า ซึ่งกรณีเผือกนั้นมีลักษณะพันธุกรรมที่ขัดขวางไม่ให้มีการผลิตสารสีเมลานิน (melanin) ในร่างกาย แต่กรณีขาวตาดำนี้ยังคงมีสารสีปรากฏอยู่ในร่างกาย แต่ไม่มีแสดงออกทางขน

- บางสีของขนนกนั้นเกิดจากสารสีชนิดอื่น เช่น แคโรทีนอยด์ (carotenoid) ดังนั้น นกที่มีภาวะเผือกก็มีโอกาสจะมีสีอื่นได้

- นกที่มีภาวะขาวตาดำนั้นอาจเป็นสีขาวทั้งตัวและยังคงมีเมลานินอยู่ในร่างกาย และในกรณีนกแบล็คเบิร์ดนี้ทำให้มันมีขนสีขาวแต่มีตาสีดำ

- นกเผือกและสัตว์เผือกอื่นๆ มีตาเป็นสีชมพูซึ่งเป็นเพียงสีเดียวในร่างกายที่เกิดเส้นเลือดหลังดวงตา