ควายไทยที่ว่าสวยงาม ได้มาตรฐานจะต้องมีรูปร่าง หรือลักษณะอย่างไรกัน
นายกิตติ กุบแก้ว ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาพันธุ์กระบือ กรมปศุสัตว์ ช่วยเราอธิบายขยายความว่า ควายไทยที่มีความสวยงาม และได้มาตรฐานจะต้องมี ลักษณะต่างๆ ดังนี้
- ลำตัวใหญ่และยาว ขาแข็งแรงทั้ง 4 ขา และได้สัดส่วนเหมาะสมกับลำตัว
- ส่วนหัว ควรมีหน้าค่อนข้างยาว
- ตา แจ่มใส ตาหวาน เบ้าตาใหญ่และแข็งแรง ไม่มีจุดฝ้าและสีผิดปกติ
- จมูก รูจมูกใหญ่ จมูกชุ่มชื้นอยู่เสมอ
- เขา นิยมควายเขากรอบหรือเขาโง้ง คล้ายวงพระจันทร์ มีขนาดสวยงาม โคนมเขาใหญ่แข็งแรง ปลายเขาเรียว ตอบรับกับใบหน้า
- คอ จะต้องอวบใหญ่หนาบึกบึน และตรงคอจะต้องมีลายสร้อย 2 จุด เหมือนพระจันทร์
- ขา โคนขาใหญ่ ค่อย ๆ เรียวลงสู่ปลายเท้าถึงกีบ
- กีบ ต้องมีอุ้มกีบใหญ่ อก ใหญ่หรือที่เรียกว่ากะโหลกมะพร้าว
- หลัง แบนและกว้าง สันหลังตรง หากสันหลังนูนแหลมเป็นสันเป็นลักษณะไม่ดี
- ท้อง เหมาะสมกับลำตัว ไม่กางหรือบวมโตจนเกินไป ผิวหนังบางและอ่อนนุ่ม เชื่อว่าส่อลักษณะว่านอนสอนง่าย แต่บางคนชอบหนังหนาเชื่อว่าเลี้ยงง่าย โตเร็ว
- สีผิวหนัง เชื่อว่าควายดำทำงานทนกว่าควายสีเทา
- ขน ยาวและดก โตเร็ว ทนโรค
- หาง โคนหาง เหง้าหางใหญ่ และเรียวลงสู่ปลายทาง ขนหางเป็นพู่ใหญ่
- ฟัน ควายฟันขาวเติบโตและสุขภาพดีกว่าควายฟันเหลือง
- ขวัญ เกษตรกรยังเชื่อเรื่องขวัญมาก ในบางท้องที่จะไม่ยอมซื้อควายที่มีขวัญไม่ดีเข้าบ้าน ควายทุกตัวจะมีอย่างน้อย 1 ขวัญ และมีมากที่สุดเท่าที่พบคือ 9 ขวัญ แต่ชาวนาไทยส่วนใหญ่เชื่อว่าควายมีขวัญทั้งหมด 32 ขวัญ