เหมืองทองแห่งใหม่ ! นักวิจัย มช.สกัดทองคำจากเศษวัสดุทำฟันปลอม

แทบไม่น่าเชื่อ ว่าความเข้มข้นทองคำ ในเศษวัสดุสำหรับฟันปลอม จะมากกว่าที่มีในเหมืองทองคำ และนักวิจัย มช. ก็ได้หาวิธีสกัดโลหะมีค่ามีนี้ออกมา โดยคัดขนาดเศษทราย ที่ใช้ขัดผิววัสดุ เพื่อเพิ่มความเข้มข้นของทองคำ และใช้สารละลายตกตะกอนโลหะผสมทองคำออกมาได้

ระหว่างการประชุมวิชาการ ปรับปรุงกระบวนการผลิตในอุตสาหกรรมด้วยเทคโนโลยีสะอาด ที่จัดขึ้นโดยศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) เมื่อวันที่ 28 ส.ค.51 นายมนัส ใจมะสิทธิ์ อาจารย์สาขาวิชาวัสดุศาสตร์ สำนักวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยนเรศวร พะเยา ได้เปิดเผยกับผู้จัดการวิทยาศาสตร์ว่า  โครงเหล็กซึ่งเป็นวัสดุในอุตสาหกรรมฟันปลอมนั้น มีโลหะมีค่าอย่าง ทองคำ พาลาเดียมและเงินเป็นส่วนผสม

ทั้งนี้ ในกระบวนการหล่อขึ้นรูปด้วยปูนทนไฟ ขัดผิวชิ้นงานด้วยทราย และกรอแต่งฟันปลอมนั้น มีเศษทองคำหลุดออกมาด้วย โดยปกติโรงงานผลิตฟันปลอมสามารถขายเศษจากการกรอแต่งฟันปลอมเพื่อนำไปสกัดทองคำได้อยู่แล้ว แต่ขายเศษปูนและเศษทรายซึ่งมีทองคำปนอยู่ไม่ได้ เนื่องจากมีปริมาณทองคำน้อย

จากการเป็นเครือข่ายในโครงการปรับปรุงกระบวนการผลิต ในอุตสาหกรรมด้วยเทคโนโลยีสะอาดของเอ็มเทค เมื่อครั้งเป็นอาจารย์ประจำภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ นายมนัส ได้ศึกษาความเป็นไปได้ในการแยกโลหะทองคำออกจากของเสียในกระบวนการผลิตฟันปลอมของ บริษัท เอ็กซาซีแลม จำกัด

นายมนัส ได้ใช้วิธีการคัดขนาดเศษทราย ที่ใช้ขัดผิวงานและมีทองคำหลุดออกมา ด้วยตะแกรงที่มีรูเปิดขนาด 90 ไมโครเมตรและ 63 ไมโครเมตร ซึ่งช่วยเพิ่มความเข้มข้นได้ 15 และ 25 เท่าตามลำดับ ส่วนเศษปูนที่มีทองคำปนอยู่นั้น ไม่สามารถใช้วิธีคัดขนาด เพื่อเพิ่มความเข้มข้นได้ เขาจึงได้ใช้สารละลายกรดไนตริกเข้มข้น และกรดไฮโดรคลอริกเข้มข้น ชะทองคำและแพลตินัมออกจากโลหะผสม แล้วใช้โซเดียมซัลไฟด์ ตกตะกอนโลหะผสมระหว่างทองคำและพาลาเดียมออกมาได้

"กระบวนการสกัดโลหะทองคำนี้ เป็นกระบวนการอย่างง่าย ซึ่งโรงงานอาจสกัดเองหรือส่งขายเศษวัสดุเหล่านี้ได้ ทั้งนี้ความเข้มข้นของเศษวัสดุในอุตสาหกรรมฟันปลอมนี้มากกว่าแร่ในเหมืองทองคำ โดยในเหมืองแร่มีปริมาณทองคำเข้นข้น 2 กรัมต่อตัน แต่ในเศษวัสดุโรงงานฟันปลอมมีทองคำ 10 กรัมต่อตัน แต่หากเทียบปริมาณแล้ว ปีหนึ่งเหมืองขุดแร่ขึ้นมาได้หลายพันตัน ขณะที่ในโรงงานอาจมีเศษวัสดุเพียงไม่กี่ตัน" นายมนัสกล่าว

สำหรับการประชุมวิชาการครั้งนี้ เป็นส่วนหนึ่งในโครงการปรับปรุงกระบวนการผลิตในอุตสาหกรรม ด้วยเทคโนโลยีสะอาด ของเอ็มเทค โดย ดร.สมนึก ศิริสุนทร ผู้อำนวยการอาวุโส ฝ่ายพัฒนากำลังคนและถ่ายทอดเทคโนโลยี เอ็มเทค กล่าวว่า การประชุมนี้จัดขึ้นเป็นปีที่ 7 แล้ว ซึ่งเป็นการนำเสนอผลงานของนักศึกษาระดับปริญญาตรีซึ่งได้เข้าไปฝึกงานในโรงงานที่เข้าร่วมโครงการ ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่างเอ็มเทค ภาคการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยและโรงงานในภาคอุตสาหกรรม.