“สะตอ” ผักรสเด็ดเมืองใต้ที่น้อยคนจะไม่รู้จัก เพราะรสชาติหวานมันกรอบ ติดปากติดใจ ยิ่งสะตอผัดหมูสับพริกแกง–พริกสด ด้วยแล้ว ยิ่งเรียกน้ำลายสอได้ไม่ยาก ที่วันนี้เยาวชนไทยจากวิทยาลัยเทคนิคสุราษฏร์ธานี ได้ประดิษฐ์ “เครื่องรีดเมล็ดสะตอ” ใช้งานจริงได้แล้ว
ดำรงรักษ์ สัมฤทธิ์ ปวส.2 วิทยาลัยเทคนิคสุราษฏร์เล่าว่า สะตอเป็นพืชที่ได้รับความนิยมมากในพื้นที่ภาคใต้ซึ่งมีพื้นที่ปลูกมาก เพราะสะตอเป็นพืชที่ไม่ค่อยมีโรคพืชและแมลงรบกวน ทว่าสะตอก็เป็นพืชที่ออกผลให้เก็บเกี่ยวได้เพียงปีละครั้ง ช่วง ก.ค.- ส.ค.ทำให้แม้จะกินสดแล้วยังมีผลผลิตอีกมากที่บริโภคไม่หมดในฤดูกาล ชาวบ้านจึงดองเค็มเก็บไว้บริโภคนอกฤดูด้วย โดยยืดอายุสะตอได้นานนับปี แต่แม้จะเป็นวิธีที่น่าสนใจ และเพิ่มมูลค่าสะตอได้ราว 2 เท่า การเกาะสะตอก็ยังไม่ใช่เรื่อง “หมูๆ”
“สะตอสดเก็บได้ไม่นาน ต้องแปรรูปเป็นสะตอดอง ใช้มือแกะทีละเม็ดๆ จึงแกะได้ช้ามาก แถมอาจทำให้มือลอกและบาดเจ็บด้วย” เยาวชนหนุ่มกล่าว โดยเขาและเพื่อนอีก 4 คน ซึ่งได้รับคำปรึกษาจากอาจารย์นพดล ชูสิทธิ์ และอาจารย์วิวัฒน์ รอดเกิด จากภาควิชาเทคนิคการผลิต จึงออกแบบและสร้างต้นแบบ “เครื่องรีดเมล็ดสะตอ” ขึ้น ซึ่งหลังจากจุดประกายความคิดเพียง 9 เดือน เครื่องรีดสะตอที่สมบูรณ์แบบก็ได้อวดโฉม
เครื่องรีดเมล็ดสะตอที่ประดิษฐ์ได้เป็นเครื่องรีดที่ประกอบด้วยลูกกลิ้ง 2 ลูก หมุนเข้าหากันด้วยความเร็ว 40 รอบ/นาที มีสายพานลำเลียงฝักสะตอป้อนเข้าสู่ลูกกลิ้ง ใช้มอเตอร์ต้นกำลัง 1/3 แรงม้า กระแสไฟฟ้า 220 โวลต์ ซึ่งเครื่องจะมีความกว้าง 60 ซม. ยาว 80 ซม. และสูง 40 ซม. น้ำหนักเบา มีสแตนเลสและพลาสติกเกรดอาหารเป็นส่วนประกอบหลัก ราคาต้นทุนอยู่ที่เครื่องละ 25,000 บาท และกำลังยื่นจดสิทธิบัตร
“เครื่องจะรีดเมล็ดสะตอได้ 1,200 เม็ด/นาที เร็วกว่าแรงงานคน 20 เท่า ซึ่งจะรีบได้อย่างเร็วก็เพียง 60 เมล็ด/นาที แต่ก่อนที่จะนำฝักสะตอเข้าเครื่องรีดได้ต้องนำฝักสะตอไปลวกน้ำร้อนก่อนสัก 10 นาที เพื่อให้ฝักอ่อนรีดเมล็ดได้ง่าย โดยเมล็ดสะตอจะตกลงไปในถาดน้ำเย็นด้านล่างเพื่อเก็บรักษารสชาติและความมันกรอบของสะตอไว้ ซึ่งได้นำไปให้กลุ่มแม่บ้าน จ.สุราษฎร์ฯ ทดลองใช้แล้วก็ได้คำตอบว่าดี สะดวก รวดเร็ว” ดำรงรักษ์ กล่าว
ส่วนการขยายผลใช้งาน อาจารย์นพดล กล่าวว่า วัตถุประสงค์หลักของการประดิษฐ์คือเพื่อช่วยเหลือกลุ่มแม่บ้านในพื้นที่ซึ่งรวมกลุ่มแปรรูปสะตอสดให้เป็นสะตอดองได้ใช้ ดังนั้น หากกลุ่มแม่บ้านรายใดต้องการสั่งซื้อเครื่องรีดเมล็ดสะตอก็สามารถติดต่อได้โดยตรง เพื่อทีมงานจะได้ว่าจ้างโรงงานในท้องถิ่นผลิตตามคำสั่งซื้อต่อไป โดยติดต่อที่วิทยาลัยเทคนิคสุราษฎร์ธานี เบอร์โทรศัพท์ 0-7727-2188 โทรสาร 0-7727-2973 หรืออีเมล msrtc@hotmail.com
นอกจากนี้ ผู้สนใจเครื่องรีดเมล็ดสะตอยังสามารถเยี่ยมชมได้ด้วยตัวเองที่งานถนนเทคโนโลยี 16 -17 มิ.ย.นี้ ที่อิมแพ็ค เมืองทองธานี ในส่วนของสิ่งประดิษฐ์เพื่อชีวิตที่พอเพียง ซึ่งจะประกาศผลสิ่งประดิษฐ์ที่ชนะเลิศในวันสุดท้ายของการจัดงาน
