xs
xsm
sm
md
lg

ฉลอง 300 ปี "ลินเนียส" บิดาแห่งแทกโซโนมี

เผยแพร่:   โดย: MGR Online


เอเอฟพี/บีบีซีนิวส์/นิวส์ไซเอนทิส/ไซน์ออนซานดิเอโกดอทคอม – "พระเจ้าเป็นผู้สร้าง ลินเนียสเป็นผู้จัดระบบ" คำกล่าวอมตะของ "คาร์ล ลินเนียส" นักพฤกษาศาสตร์ชาวสวีดิชผู้บุกเบิกการจำแนกหมวดหมู่ของสิ่งมีชีวิต จนกลายเป็นแนวทางให้แก่นักชีววิทยายุคใหม่ ซึ่งในปีนี้มีวาระพิเศษแห่งการรำลึกถึง ในโอกาสครบรอบ 300 ปีของ "บิดาแห่งอนุกรมวิธาน"

"คาร์ล ลินเนียส" (Carl Linnaeus) นักพฤกษาศาสตร์ผู้โด่งดังที่สุดของสวีเดน และเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก ผู้เป็นทั้งแพทย์และนักธรรมชาติวิทยาในเวลาเดียวกัน ที่สำคัญเขาเป็นผู้คิดค้นระบบการจัดหมวดหมู่ของสิ่งมีชีวิตต่างๆ ในโลกให้เป็นระบบระเบียบมากขึ้น จนได้รับการยกย่องให้เป็น "บิดาแห่งอนุกรมวิธาน" (Father of taxonomy) อีกทั้งยังได้รับการแต่งตั้งให้เป็นแพทย์หลวงประจำราชวงศ์สวีเดน

ในปีนี้ ถือเป็นปีที่ครบรอบ 300 ปีวันคล้ายวันเกิดของเขา รัฐบาลสวีเดนจึงจัดเทศกาลเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่ รวมทั้งการแสดงนิทรรศการ การประชุมสัมมนา และงานแสดงบุพผานานาพรรณ

ลินเนียส เกิดเมื่อวันที่ 23 พ.ค.ค.ศ.1707 ที่เมืองราสฮัลท์ (Raashult) ทางตอนใต้ของสวีเดน บิดาของเขาเป็นบาทหลวงอยู่ที่เมืองนั้น ลินเนียสหลงใหลในต้นไม้และดอกไม้ตั้งแต่วัยเยาว์ กระทั่งเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยลุนด์ (Lund University) ในสาขาวิชาแพทยศาสตร์ ซึ่งในสมัยนั้นแพทย์จะรักษาคนไข้ได้ ต้องปรุงยาจากพืชสมุนไพรต่างๆ ด้วยตนเอง

จากนั้น ลินเนียสได้ย้ายไปศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยอัปป์ซาลา (Uppsala University) ซึ่งในเวลาต่อมาเขาได้เป็นอาจารย์สอนวิชาพฤกษศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยเดียวกัน ทว่าลินเนียสกลับได้รับปริญญาแพทย์ศาสตร์จากเนเธอร์แลนด์ ที่เขาไปศึกษาต่อและใช้ชีวิตอยู่ที่นั่นเป็นเวลา 3 ปี

"ชั้นเรียนไหนที่มีลินเนียสเป็นอาจารย์ผู้สอน ห้องเรียนนั้นจะอัดแน่นไปด้วยกลุ่มคนจำนวนมากเป็นประจำ ซึ่งไม่ได้มีแต่นักเรียนแพทย์เท่านั้นที่สนใจและตั้งใจเรียนในวิชานี้ แต่เป็นนักเรียนทุกคนในมหาวิทยาลัยเลยก็ว่าได้ และแม้แต่คนที่ไม่ได้เป็นนักเรียนก็ยังเข้ามาเรียนในชั่วโมงนี้กับเขาด้วยเหมือนกัน" คาร์ล-โอลอฟ จาค็อบสัน (Carl-Olof Jacobson) กล่าวถึงเมื่อครั้งที่ลินเนียสเคยเป็นอาจารย์สอนอยู่ที่มหาวิทยาลัยอัปป์ซาลา ซึ่งจาค็อบสันเองก็เป็นอาจารย์สาขาวิชาสัตววิทยา ของมหาวิทยาลัยแห่งนี้ด้วย แต่ปัจจุบันเกษียณอายุแล้ว และยังดำรงตำแหน่งประธานสมาคมลินเนียสแห่งสวีเดน (Swedish Linnaeus Society)

จาค็อบสันได้กล่าวเอาไว้ว่า ลินเนียสคือ "ศาสตราจารย์นักปฏิวัติ" (Revolutionary professor) เพราะลินเนียสมักจะนำคณะนักเรียนของเขาออกทัศนาจรในยังที่ต่างๆ อยู่เป็นประจำ เพื่อศึกษาธรรมชาติอย่างใกล้ชิด

ลินเนียส และลูกศิษย์ของเขาหลายคนที่เป็นนักวิทยาศาสตร์ในเวลาต่อมา ได้เดินทางข้ามน้ำข้ามทะเลไปยังสถานที่ต่างๆ ทั่วโลก พวกเขาเดินทางไปยังแอฟริกาใต้ จีน ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย รัสเซีย ไซบีเรีย อเมริกาทั้งเหนือและใต้ และยังมีจุดหมายปลายทางอื่นๆอีก เพื่อศึกษาธรรมชาติและจำแนกหมวดหมู่ของสิ่งมีชิวิตที่ได้พบเห็น

ทั้งนี้ สวนพฤกษศาสตร์ในสวีเดนที่มีส่วนสัมพันธ์กับการทำงานของลินเนียสมีอยู่ 3 แห่งด้วยกัน 2 แห่งอยู่ในเมืองอัปป์ซาลา ได้แก่ "ลินเนียสการ์เดน" (Linnaeus Garden) สวนพฤกษศาสตร์สไตล์บาโรกที่สำคัญที่สุดในสมัยนั้น และอีกแห่งหนึ่งคือ "สวนพฤกษศาสตร์ของมหาวิทยาลัยอัปป์ซาลา" (Botanical Garden at Uppsala University) ที่บรรดาลูกศิษย์ของเขาร่วมกันสร้างขึ้น ส่วนแห่งสุดท้ายอยู่ที่เมืองแฮมมาร์บี (Hammarby)

ในปี ค.ศ. 1735 หนังสือ “ซิสเทมา เนเชอรี” (Systema Naturae) ที่ลินเนียสเขียนขึ้นได้รับการตีพิมพ์ มีเนื้อหาเกี่ยวกับการจัดระบบ พืช สัตว์ และ แร่ธาตุ โดยกำหนดให้มีชื่อเรียกของแต่ละชนิดเป็นชื่อวิทยาศาสตร์ด้วยภาษาลาติน 2 คำ เป็นระบบการตั้งชื่อแบบทวินาม ชื่อแรกแสดงถึงสกุล (Genus) ส่วนชื่อหลัง เป็นชื่อเฉพาะของแต่ละชนิด (Species)

ทั้งนี้ ลินเนียสได้บัญญัติชื่อให้พืชทั้งสิ้น 8,000 ชนิด และสัตว์อีกประมาณ 4,000-5,000 ชนิด รวมทั้งบัญญัติชื่อเรียกมนุษย์ด้วย ว่า โฮโม เซเปียนส์ (Homo sapiens)

ลินเนียส ไม่เพียงแต่สนใจเรื่องการแพทย์ และธรรมชาติเท่านั้น เขายังเห็นความสำคัญของเศรษฐกิจในประเทศอีกด้วย ดังนั้น เมื่อปี ค.ศ. 1739 เขาจึงร่วมกับนักวิทยาศาสตร์คนอื่นๆ ก่อตั้งราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน (Royal Swedish Academy of Sciences) ขึ้น เพื่อสนับสนุนงานวิจัย และส่งเสริมการนำไปใช้ในภาคอุตสาหกรรม

นอกจากนั้น นักวิชาการด้านชาติพันธุ์วิทยาต่างก็ให้ความสนใจในตัวลินเนียสด้วยเช่นกัน ซึ่งเขาก็เคยให้คำวิจารณ์และบรรยายเกี่ยวกับ ขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรมของชาวสวีเดน โดยเฉพาะ การเต้นรำพื้นเมือง

ต่อมาในปี ค.ศ.1757 ลินเนียสได้รับการแต่งตั้งจากพระเจ้าอดอล์ฟ เฟรเดอริก (Adolf Frederick of Sweden) กษัตริย์สวีเดนในสมัยนั้นให้เป็นแพทย์ประจำพระองค์ และได้รับพระราชทานนามใหม่ว่า "คาร์ล ฟอน ลินเน" (Carl von Linne)

ลินเนียส ถือได้ว่าเป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้มีอิทธิพลต่อการศึกษาวิทยาศาสตร์ชีวภาพในเวลาต่อมา อีกทั้งยังเคยเป็นแพทย์หลวงประจำราชวงศ์สวีเดน เชื้อพระวงศ์ทุกพระองค์และชาวสวีเดนทุกคนจึงให้ความสำคัญแก่ลินเนียสเป็นอย่างมาก

ลินเนียสถึงแก่กรรมอย่างสงบ เมื่อวันที่ 10 ม.ค.1778 ขณะมีอายุได้ 71 ปีเศษ และในโอกาสที่ปีนี้เป็นปีครบรอบวันคล้ายวันเกิด 300 ปี ของลินเนียส และเพื่อระลึกถึงบุคคลสำคัญผู้นี้ ชาวสวีเดนเริ่มจัดงานฉลองกันมาตั้งแต่ย่างเข้าสู่ปี 2007 และมีการจัดงานอย่างยิ่งใหญ่ตลอดทั้งสัปดาห์นี้

เนื่องในโอกาสพิเศษเช่นนี้ สมเด็จพระจักรพรรดิอาคิฮิโตะและสมเด็จพระจักรพรรดินีมิชิโกะแห่งญี่ปุ่นเสด็จฯ เยือนสวีเดน เพื่อเข้าเฝ้ากสมเด็จพระราชาธิบดีคาร์ล ที่ 16 กุสตาฟและสมเด็จพระราชินีซิลเวียแห่งสวีเดน พร้อมกับทรงเข้าร่วมงานฉลองครบรอบ 300 ปี ในวันคล้ายวันเกิดของลินเนียสด้วยเช่นกัน ทั้งนี้ สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะ ทรงเป็นนักชีววิทยาทางทะเล ทั้งยังทรงเป็นสมาชิกกิตติมศักดิ์ของสมาคมลินเนียส ประเทศอังกฤษ อีกด้วย

ไม่เพียงแต่ในสวีเดนเท่านั้น ในญี่ปุ่นก็มีการฉลองโอกาสพิเศษนี้เช่นเดียวกัน และยังมีที่อังกฤษ เนเธอร์แลนด์ รัสเซีย อิตาลี และจีน ที่ร่วมจัดงานฉลองครบรอบ 3 ศตวรรษ แด่ลินเนียส เพื่อเป็นการรำลึกถึงนักวิทยาศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ผู้นี้
คาร์ล ลินเนียส นักพฤกษศาสตร์ ผู้เป็นบิดาแห่งการแบ่งหมวดหมู่สิ่งมีชีวิต
หญิงผู้หนึ่งยืนจ้องมองไปที่อนุสาวรีย์ของคาร์ล ลินเนียส ราวกับมีมนต์สะกด
ชายที่เดินผ่านมาหยุดยืนจ้องมองรูปปั้นของคาร์ล ลินเนียส ที่จัดแสดงอยู่ในสวนสาธารณะสแกนเซ็น
ชายผู้นี้ยังคงยืนอยู่หน้ารูปปั้นของลินเนียสอย่างใจจดจ่อ คล้ายกับว่ากำลังอยู่ในชั่วโมงเรียนวิชาพฤกษศาสตร์ของลินเนียส
ระหว่างทางในสวนสาธารณะที่มีการจัดแสดงรูปั้น รูปวาด และข้อมูลของลินเนียส ให้ประชาชนที่เข้ามาเที่ยวชมได้ทำความรู้จักกับนักพฤกษศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ผู้นี้


กำลังโหลดความคิดเห็น