“กะตั๊กๆๆ กะต๊าก...” เสียงไก่ขันที่อาจจะหาฟังได้ยากเต็มทีสำหรับคนเมือง วันนี้เราจึงมาชวนคุณๆ ประดิษฐ์ของเล่นจากภูมิปัญญาไทยที่ใช้หลักการของ “แรงเสียดสี” ที่ทำให้เกิดเสียงคล้ายไก่
“ไก่กะต๊าก” เป็นของเล่นที่ประดิษฐ์จากแก้วกระดาษและมีเชือกผูกกลางถ้วยสำหรับใช้ฟองน้ำถูให้เกิดเป็นเสียงไก่ขันที่ดังคล้ายเสียงไก่ร้อง “กะต๊าก” โดยเสียงที่เกิดขึ้นนั้นมาจากการสั่นสะเทือนของเชือกที่ถูกขัดถู ของเล่นชิ้นนี้อาจจะไม่เห็นบ่อยนัก แต่มีหลักการทำง่ายๆ ที่นำไปสอนเด็กๆ ในเรื่องการกำเนิดเสียงได้
“ผู้จัดการวิทยาศาสตร์” ขอชวนทำของเล่นจากภูมิปัญญาไทยนี้ เริ่มจากเตรียมอุปกรณ์ได้แก่ 1.แก้ว (อาจเป็นแก้วกระดาษหรือแก้วพลาสติก) 2.เชือกว่าวยาว 2 ฟุต 3.ฟองน้ำอเนกประสงค์ ขนาด 2 x 2 เซนติเมตร และ 4.เศษไม้ขนาด 2 เซนติเมตร ส่วนขั้นตอนการประดิษฐ์ง่ายๆ คือเจาะรูตรงกลางก้นแก้วแล้วร้อยเชือกว่าว จากนั้นผูกปลายเชือกที่เศษไม้ วิธีการเล่นก็เพียงชุบฟองน้ำพอหมาดๆ แล้วถูเชือกเป็นจังหวะเสียงไก่ขัน
วิธีการประดิษฐ์ของเล่นชิ้นนี้เรานำมาจาก น.ส.ศิริกุล สนธิสุข อาสาสมัครองค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.) ซึ่งนำไก่กะต๊ากไปเผยแพร่ในงาน “ถนนสายวิทยาศาสตร์” ซึ่งจัดขึ้นโดยกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระหว่างวันที่ 9-13 ม.ค. โดยเธอกล่าวว่าปกติเรานิยมนำแก้วไปประดิษฐ์เป็นโทรศัพท์เล่น สำหรับของเล่นชิ้นนี้ได้รับความสนใจจากเด็กๆ มากเพราะประกอบได้ง่าย
...เป็นวิธีการง่ายๆ กับอุปกรณ์ซึ่งหาได้ไม่ยากสำหรับประดิษฐ์ของเล่นที่ให้ความรู้ฟิสิกส์แก่เด็กๆ ได้...