ใครที่เคยอ่านหนังสือการ์ตูนวิทยาศาสตร์เรื่อง "ลีโอ" คงคุ้นเคยกับใบหน้าจอมทะเล้นของเด็กผู้ชายใส่หมวก กับทรงผมสวอนๆในภาพการ์ตูน ซึ่งเบื้องหลังความสนุกสนานในเนื้อหาการผจญภัยแบบโลดโผนและแฝงไปด้วยความรู้ทางวิทยาศาสตร์นั้น เป็นฝีมือการวาดภาพของ "คัง ชอง ฮู" (Kang Gyung-hyo) นักวาดการ์ตูนชาวเกาหลีที่ผันตัวเองจากนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์ เอกการต่อเรือ มาเป็นนักวาดการ์ตูนตามความฝัน
การ์ตูนเรื่อง“ลีโอ” เป็นเรื่องราวของเด็กชายเซ่อซ่าจอมทะเล้นคนหนึ่ง ที่ไม่เคยคิดฝันที่จะไปติดเกาะร้าง แต่โชคดีที่การผจญภัยครั้งนี้มีคุณปู่ผู้รอบรู้ และแซมมี่น้องสาวสุดที่รักร่วมอยู่ด้วย ซึ่งชีวิตที่นี่ถึงจะไม่สะดวกสบาย แต่ก็มีเรื่องราวให้ลีโอเรียนได้รู้มากมาย ทั้งการหาอาหาร ศึกษาธรรมชาติ การสร้างที่พัก การเอาตัวรอดจากสัตว์ป่าและอันตรายจากเกาะร้าง โดยมีตอนที่สนุกหลายตอน เช่น ตอนลอยคอกลางมหาสมุทร ทำเกลือจากน้ำทะเล ตามหา”ปอด”ของทะเล การสร้างแพอย่างง่าย ฯลฯ ทั้งนี้ “ลีโอ” เป็นการ์ตูนที่ได้รับความนิยมมากในเกาหลีใต้ โดยมียอดขายสูงมากกว่า 5 ล้านเล่ม
ความน่าสนใจของการ์ตูน “ลีโอ” คือ เนื้อเรื่องการผจญภัยที่สนุก มีความรู้รอบตัว มุกตลกขำๆ ที่อ่านแล้วชวนอมยิ้ม และภาพประกอบที่สวยงามน่าสนใจ สำหรับในเมืองไทย สำนักพิมพ์นานมีบุ๊คส์ ได้นำมาตีพิมพ์ และแปลเป็นภาษาไทย โดยจัดให้เป็นหนังสือในชุด "การ์ตูนวิทยาศาสตร์แสนสนุก ช่วยให้เด็กฉลาด" ซึ่งมีทั้งหมด 4 ตอน คือ ตอนเอาชีวิตรอดบนเกาะร้าง เอาชีวิตรอดในป่าอะเมซอน เอาชีวิตรอดในทะเลทรายซาฮาร่า และเอาชีวิตรอดในแดนน้ำแข็ง
โดยสิ่งสำคัญที่เป็นองค์ประกอบให้การ์ตูนประสบความสำเร็จได้นั้น นอกจากนักเขียนบทการ์ตูนแล้ว "นักวาดภาพการ์ตูน" ก็มีความสำคัญที่ไม่แพ้กัน ซึ่ง "ผู้จัดการวิทยาศาสตร์" ได้มีโอกาสพูดคุยกับ "คัง ชอง ฮู" นักวาดภาพประกอบการ์ตูนวิทยาศาสตร์เรื่อง "ลีโอ" ถึงเรื่องราวชีวิตและแรงบันดาลใจสู่การเป็นนักวาดการ์ตูนวิทยาศาสตร์ในประเทศเกาหลี โดยเขาบินตรงจากประเทศเกาหลี มายังเมืองไทย เพื่อแนะนำหนังสือ แจกลายเซ็น และสอนน้องๆวาดการ์ตูนโดยเฉพาะ
หนังสือการ์ตูนคือตำราเรียน
คัง ชอง ฮู (Kang Gyung-hyo) เกิดเมื่อวันที่ 15 มกราคม 1970 อายุ 36 ปี สำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยเทคนิคทงเมียง คณะวิศวกรรมศาสตร์ เอกการต่อเรือ ปัจจุบันสมรสแล้ว โดยมีลูกสาว 2 คน
คัง ชอง ฮู เล่าว่า เขามีความใฝ่ฝันอยากเป็นนักวาดภาพการ์ตูนตั้งแต่เด็ก เมื่อตอนอยู่ในห้องเรียนขณะที่อาจารย์กำลังอธิบายวิชา เขาก็แอบวาดรูปในสมุดเรียน เมื่อถูกครูจับได้ก็จะโดนดุที่ไม่ตั้งใจฟังอาจารย์สอน แต่เขาก็ยังมีความสุขในการวาดรูปขณะอาจารย์สอนมาเรื่อยๆ
"เวลาอาจารย์อธิบายในชั้นเรียน ผมจะชอบวาดรูป ซึ่งหนังสือการ์ตูนก็คือตำราเรียนของผม ส่วนร้านเช่าหนังสือการ์ตูนก็คือห้องสมุด ผมคิดเสมอว่าการวาดการ์ตูนก็เป็นวิชาบังคับสำหรับอนาคตอีกหนึ่งวิชาเลยทีเดียว"
"แม้ผมจะเลือกเรียนทางด้านการต่อเรือ แต่จริงๆ ผมชอบวาดภาพมากกว่า แต่วิชาการต่อเรือก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับการวาดภาพเช่นกัน เพราะต้องเรียนรู้เรื่องกระแสน้ำ เกาะ ภูเขาน้ำแข็ง เส้นขอบฟ้า ซึ่งก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับเนื้อหาการ์ตูนเรื่องลีโอด้วย"
ทางบ้านไม่สนับสนุนเป็นนักวาดการ์ตูน แต่เลือกแล้วต้องทำให้ดีที่สุด
"ในประเทศเกาหลีมีตัวการ์ตูนที่ผมชอบมากชื่อ กัชชี่ ซึ่งเขาจะชอบช่วยเหลือผู้อื่น ในสมัยเริ่มวัยรุ่นผมจึงประทับใจตัวละครตัวการ์ตูนตัวนี้มาก และหัดวาดการ์ตูนเรื่อยมา แต่ทางบ้านไม่เห็นด้วยเท่าไหร่ที่จะเป็นนักวาดภาพการ์ตูน แต่คุณแม่ไว้ใจ และบอกว่าถ้าเลือกแล้วก็ต้องทำให้ดีที่สุด ซึ่งผมก็ไม่อยากทำให้ท่านผิดหวัง เพราะเขาให้โอกาสเราแล้ว ก็เลยตั้งใจทำให้ดีที่สุด โดยตอนนี้ทางบ้านของผมก็อ่านหนังสือการ์ตูนกันเยอะ แต่ไม่ใช่ปล่อยให้เด็กอ่านตามลำพังนะ ผู้ใหญ่ก็จะดูว่าเด็กในวัยนี้ควรอ่านการ์ตูนแบบไหน มีความรุนแรงหรือโป้มากไปหรือไม่ หรือหากเป็นเรื่องที่จินตนาการเพ้อฝันมากไป ก็ต้องดูว่าเด็กรับได้แค่ไหน ซึ่งพ่อแม่มีส่วนสำคัญมากที่จะต้องกรองวินิจฉัยเนื้อหาของการ์ตูนที่เด็กอ่านด้วย"
เรียนรู้จากตำราหาความเป็นเอกลักษณ์ในลายเส้น
คัง ชอง ฮู เล่าว่า ที่เกาหลีใต้จะมีโรงเรียนสอนวาดการ์ตูนตั้งแต่ในระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา และระดับมหาวิทยาลัย แต่สมัยของเขายังไม่มีหลักสูตวาดการ์ตูนอย่างเป็นระบบ จึงต้องอาศัยวิธีการวาดภาพ โดยศึกษาจากตำราต่างๆ และนำมาวิเคราะห์หาความเป็นเอกลักษณ์และแบบอย่างลายเส้นของตนเอง
"ในประเทศเกาหลีมีการ์ตูน 2 แนว คือแนววิทยาศาสตร์และแนวทั่วไป ซึ่งแนวทั่วไปเนื้อหาบางเรื่องอาจจะค่อนข้างรุนแรง บางเรื่องก็น้ำเน่า หรือเป็นความรักกุ๊กกิ้ก ถ้าเป็นแนววิทยาศาสตร์ก็จะตัดความรุนแรงและความไม่เหมาะสมในเนื้อหาออกไป โดยสิ่งสำคัญต้องมีความถูกต้องเกี่ยวกับข้อมูลความรู้ที่แทรกในการ์ตูนด้วย"
"ลีโอ" ตัวการ์ตูนที่ทำผิดบ้าง ถูกบ้าง คล้ายชีวิตจริงของเด็กทั่วโลก
คัง ชอง ฮู ใช้เวลาในการออกแบบตัวการ์ตูนและเรื่องราวต่างๆนานถึง 10 ปี ใช้วลาประมาณ 3 เดือนในการวาดภาพการ์ตูน 1 เล่ม ดังนั้นใน 1 ปี เขาจึงมีการ์ตูนออกมา 4 เล่ม โดยแรงบันดาลใจที่ทำให้เกิดการ์ตูนเรื่อง "ลีโอ" ขึ้น ก็นำมาจากชีวิตจริงของเด็กทุกคนบนโลก ที่มีการเรียนรู้ลองผิดลองถูกในชีวิต เด็กบางคนทำผิดพลาดบ้างก็สมควรที่จะได้รับการให้อภัย ทำผิดแล้วก็ต้องเริ่มต้นใหม่ จึงอยากให้ตัวการ์ตูนตัวนี้เป็นตัวแทนความรู้สึกของเด็กหลายๆคนว่า ลีโอก็มีข้อผิดพลาดเหมือนกับเรา ตรงกันข้ามหากวางคาแร็คเตอร์ให้ลีโอเป็นคนเก่ง มีข้อผิดพลาดน้อย หรือไม่มีข้อผิดพลาดเลย ก็จะทำให้เด็กรู้สึกถึงช่องว่างกับตัวการ์ตูนตัวนั้น
"ตัวการ์ตูนลีโอ มีส่วนที่เปลี่ยนแปลงชีวิตผมเหมือนกัน แม้นิสัยผมจะเป็นคนเงียบๆ แสดงออกทางสีหน้าไม่เก่ง ไม่ได้ซนแบบลีโอ แต่พอวาดการ์ตูนตัวนี้ไปจะรู้สึกซนๆขึ้นมา ปกติเป็นคนเงียบๆ แต่ตัวลีโอจะหัวเราะฮ่าๆ (หัวเราะเสียงดัง) แบบเปิดเผย ผมก็จะมีหัวเราะแบบลีโอบ้าง เวลาเจอปัญหาผมก็จะคิดว่า แม้แต่ลีโอยังเอาชีวิตรอดจากสถานการณ์ต่างๆ ได้ ผมก็ควรสู้และชนกับปัญหานั้นได้เช่นกัน"
เขียนการ์ตูนวิทย์ ต้องรู้วิทย์
คัง ชอง ฮู เล่าว่า เขาสนใจเรื่องเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์มาตั้งแต่เด็ก และคิดว่าจะทำอย่างไรให้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่แข็งๆทื่อๆ มาทำให้เด็กเข้าใจง่ายและน่าสนใจ เขาเคยวางความคิดมาประมาณ 10-20 ปี ว่าสักวันหนึ่ง จะทำเรื่องวิทยาศาสตร์ที่น่าเบื่อมาทำให้เด็กอ่านเข้าใจได้ง่าย ซึ่งเขาก็ต้องหาความรู้เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์เพิ่มเติม ทางอินเทอร์เน็ต หรือในหนังสือ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องและตรงกับความจริงมากที่สุด
"เนื้อหาบางตอนอาจไม่ได้ไปในสถานที่จริง ผู้วาดก็ต้องอาศัยประสบการณ์เมื่อตอนเป็นเด็ก เช่น กริยาตอนวิ่งไล่จับแมลง การเล่นปืนฉีดน้ำ ดังนั้นจึงต้องอาศัยทั้งข้อมูล จินตนาการ และประสบการณ์จริงของตนเองด้วย"
เกาหลีใต้มีการ์ตูนวิทยาศาสตร์ออกปีละ 150 เรื่อง!
สำหรับความสนใจในการอ่านหนังสือของเด็กๆชาวเกาหลีนั้น คัง ชอง ฮู บอกว่า มีค่อนข้างมาก โดยเด็กๆที่นั่นจะชอบอ่านการ์ตูนมาก ซึ่งการ์ตูนวิทยาศาสตร์ก็ได้รับความนิยมเช่นกัน ทำให้แต่ละสำนักพิมพ์มีการแข่งขันกันสูง โดยใน 1 ปี จะมีการออกการ์ตูนวิทยาศาสตร์ถึง 150 เรื่องทีเดียว
นอกจากการ์ตูนเรื่อง "ลีโอ" ที่โด่งดังในประเทศเกาหลีแล้ว เรื่อง “ตามล่าหาสมบัติ” ก็เป็นการ์ตูนอีกเรื่องหนึ่งที่ได้รับความนิยมไม่แพ้กัน และแม้จะเป็นเรื่องที่แต่งสมมติขึ้น แต่ คัง ชอง ฮู ก็ต้องเดินทางไปหาข้อมูลสถานที่จริง เนื่องจากในเนื้อเรื่องมีการเดินทางเพื่อตามหาสมบัติในประเทศต่างๆ ผู้เขียนจึงต้องเข้าใจประเพณี ประวัติศาสตร์ สภาพความเป็นอยู่ของคนในประเทศนั้นด้วย โดยในเรื่องจะมีพ่อมดมาคอยขัดขวางไม่ให้เจอสมบัติ ซึ่งขณะนี้หนังสือการ์ตูน "ตามล่าหาสมบัติ"ออกมา 10 เล่มแล้ว
เด็กชอบ-ผู้ใหญ่อ่านแล้ววางใจ 2 สิ่งช่วยหนุนให้ "ลีโอ"ยอดขายพุ่ง
"การ์ตูนเรื่องลีโอ มันโดนใจทั้งเด็กและผู้ใหญ่ อันดับแรก คือ เป็นนิยายวิทยาศาสตร์รุ่นแรกที่นำเสนอเรื่องราววิทยาศาสตร์ อันดับสองคือ เด็กอ่านแล้วชอบ สนุก เนื้อหามีความเหมาะสมกับวัย เมื่อเด็กอ่านแล้วรู้สึกว่าเขาอยากมีเพื่อนคนนี้ เพราะเด็กสมัยบางคนจะไม่ค่อยมีเพื่อน จะติดอินเทอร์เน็ตเป็นส่วนใหญ่ นอกจากนี้ ความไว้วางใจจากผู้ปกครองก็มีความสำคัญ เมื่อผู้ใหญ่มองว่าเนื้อหาในการ์ตูนไม่มีพิษภัยก็ไม่ห้ามเด็กอ่าน จึงทำให้ยอดขายการ์ตูนเรื่องนี้ไปได้ดี"
อยากเป็นนักวาดการ์ตูนต้องเป็นนักคิด-จินตนาการ-ยอมรับคำวิจารณ์
คัง ชอง ฮู บอกว่า นักวาดการ์ตูนวิทยาศาสตร์ต้องเป็นคนรู้จักคิด มีจินตนาการ โดยเริ่มจากคิดว่า ตัว A B C สามารถวาดต่อเติมเป็นภาพอะไรได้บ้าง หรืออาจเริ่มง่ายๆ โดยคิดว่าในชีวิตประจำวันเราจะทำอะไร แล้วก็นำเรื่องนั้นมาแบ่งเป็นช่อง ใส่คำพูด สร้างตัวละครขึ้นมา แล้วก็ฝึกฝนไปเรื่อยๆ ซึ่งจะทำให้ตัวการ์ตูนมีพัฒนาการ หลังจากนั้นต้องนำการ์ตูนเรื่องดังกล่าวไปให้คนอื่นอ่านเพื่อรับคำวิจารณ์ โดยอาจเริ่มต้นจากคนใกล้ตัวก่อนก็ได้
"เด็กๆ ทั่วโลกจะมีลักษณะคล้ายกันเมื่ออ่านการ์ตูน คือ เวลาเศร้า ดีใจ สนุก เวลาเห็นอุจจาระก็หัวเราะเหมือนกันหมดทั่วโลก แต่สำหรับเนื้อหาในการ์ตูนวิทยาศาสตร์ต้องมีความถูกต้อง สิ่งที่เหมือนกันๆ โดยเด็กทุกคนจะได้เรียนรู้สภาพแวดล้อมจากสถานที่ต่างๆ เช่น การหาวิธีเอาตัวรอดจากสภาพอากาศหนาว ดังนั้น การ์ตูนวิทยาศาสตร์จึงมีส่วนช่วยในการเสริมสร้างให้เด็กฉลาดมากขึ้น คือรู้จักการเอาตัวรอดจากสถานการณ์ต่างๆโดยใช้ไหวพริบและความรู้พื้นฐาน ผมจึงชอบและอยากวาดหนังสือการ์ตูนวิทยาศาสตร์นอกเวลาต่อไป โดยมีความตั้งใจจะให้ตีพิมพ์เป็นหลายๆภาษา เพื่อให้เด็กทั่วโลกอ่านกัน"
นี่คือมุมมองและความรู้สึกของ "คัง ชอง ฮู "นักวาดการ์ตูนวิทยาศาสตร์ชาวเกาหลี ที่บอกเล่าถึงเรื่องราว ความทุ่มเท พยายาม จนกระทั่งก้าวมาเป็นนักวาดการ์ตูนที่ได้รับการยอมรับในเกาหลี ซึ่งแน่นอนว่าทุกเส้นทางเดินย่อมมีอุปสรรค ขึ้นอยู่กับว่า เราจะ"กลัว" หรือ "กล้า" ที่จะเดินต่อไป เหมือนกับตัวการ์ตูนที่ชื่อ "ลีโอ" ที่ลองผิดลองถูกจนสามารถเอาตัวรอดจากเหตุการณ์ร้ายๆไปได้