ครั้งแรกบนสถานีอวกาศ!! ญี่ปุ่นเปิดโอกาสคนไทยร่วมทดลองวิทย์

โอกาสแรกของคนไทยบนสถานีอวกาศ องค์กรอวกาศญี่ปุ่นเปิดโอกาสไทยร่วมทดลองวิทย์บนสถานีอวกาศนานาชาติ พร้อมโปรยความหวังปูเส้นทางสู่การสร้างนักบินอวกาศไทยคนแรก ด้าน สวทช.เปิดรับสมัครโครงงานทดลองบนอวกาศ และสภาพโน้มถ่วงต่ำบนเครื่องบิน

ดร.สวัสดิ์ ตันติพันธ์วดี ผู้อำนวยการโครงการสมองไหลกลับ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เปิดเผยว่าประเทศไทยได้รับโอกาสในการส่งโครงการทดลองทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้าร่วมกับองค์กรสำรวจการบินอวกาศญี่ปุ่นหรือ “แจกซา” (Japan Aerospace Exploration Agency: JAXA) โดยแบ่งเป็น 2 โครงการ คือ 1.การแข่งขันโครงการทดลองวิทยาศาสตร์บนสภาพไร้น้ำหนักโดยใช้เครื่องบินสำหรับนักศึกษาอุดมศึกษา 2.โครงการประกวดโครงงานวิจัยเพื่อนำขึ้นไปทดลองบนสถานีอวกาศนานาชาติโดยยานอวกาศ “คิโบ” (KIBO)

ทั้งนี้ ดร.สวัสดิ์ ได้อธิบายว่าโครงการแรกเป็นการทดลองวิทยาศาสตร์ในสภาพไร้น้ำหนัก โดยใช้เครื่องบินที่บินในเป็นลักษณะ “พาราโบลา” (Parabolic Flight) หรือเป็นลักษณะโค้งขึ้น-ลง จำนวน 10 รอบ ซึ่งจะทำให้เกิดสภาวะแรงโน้มถ่วงต่ำ (Microgravity) รอบละประมาณ 20 นาที ซึ่งจะขึ้นบินในเดือน มี.ค.50 และมีโครงงานที่จะนำขึ้นไปทดลองได้ 6 โครงงาน โดยไทยทำการทดลองได้ 1 การทดลอง และนับเป็นครั้งแรกที่ญี่ปุ่นเปิดโอกาสให้ชาติอื่นเข้าร่วม ซึ่งโครงงานที่ส่งนั้นต้องเป็นผลงานของนักศึกษาระดับอุดมศึกษา ที่รวมกลุ่มไม่เกิน 3 คน และเป็นการทดลองวิทยาศาสตร์ ณ สภาวะแรงโน้มถ่วงต่ำ

สำหรับโครงการนี้การตัดสินจากกรรมการไทยเป็นสิทธิ์ขาด ที่ผู้ชนะการแข่งขันจะได้ร่วมทดลองอย่างแน่นอน โดยทีมนักวิจัยจาก สวทช. จะให้ความช่วยเหลือในการเตรียมความพร้อมของโครงงานวิทยาศาสตร์ก่อนนำไปทดลองจริง และตัวแทนแต่ละทีมจะได้ขึ้นไปบนเครื่องบินขณะทำการทดลองด้วย แต่ต้องตรวจสภาพความแข็งแรงของร่างกายก่อน อีกทั้งทาง “แจกซา” และ สวทช. จะรับผิดชอบในการออกค่าใช้จ่ายในการสร้างอุปกรณ์ทดลอง และค่าเดินทาง ทั้งนี้เปิดรับสมัครตั้งแต่วันนี้- 21 ส.ค.49 และจะเปิดรับสมัครในงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์ด้วย แล้วจะประกาศผลภายในเดือน ก.ย.49

ส่วนโครงการที่ 2 เป็นการประกวดโครงงานวิจัยที่จะนำขึ้นไปทดลองบนสถานีอวกาศนานาชาติด้วยยานอวกาศ “คิโบ” ของญี่ปุ่น ซึ่งจะถูกส่งขึ้นไปในปี 2551 โดยต้องการแนวคิดในการทำโครงงานซึ่งทีมนักวิจัยของ สวทช.จะช่วยเหลือในด้านการทดลองที่เป็นไปได้ ทั้งนี้ทาง “แจกซา” จะร่วมพิจารณางานวิจัยดังกล่าวด้วยว่ามีความเหมาะสมที่จะนำขึ้นไปทดลองบนอวกาศหรือไม่

พร้อมกันนี้ ดร.สวัสดิ์ยังได้ยกตัวอย่างการทดลองในสภาพไร้น้ำหนักบนเครื่องบินและบนสถานีอวกาศ ซึ่งได้มีการทดลองไปแล้ว เช่น การจุดเทียนซึ่งในสภาวะปกติจะเป็นรูปหยดน้ำแต่ในสภาวะแรงโน้มถ่วงต่ำจะเป็นรูปวงกลม หรือการทดลองปลูกผลึกซึ่งมีทำกันมาก ในส่วนของนักวิจัย สวทช.ได้เสนอการทดลองปลูกข้าว ซึ่งเป็นการปูทางในการปลูกข้าวบนดวงจันทร์ เนื่องจากสหรัฐจะขึ้นไปตั้งสถานีทดลองบนดวงจันทร์ในปี 2551 รวมการทดลองเรื่องยาปฏิชีวนะจากแบคทีเรีย ซึ่งมีคนทำสำเร็จแล้ว แต่ไทยจะเข้าไปศึกษาว่ามีความแตกต่างจากบนโลกตรงไหนและอย่างไร ขณะเดียวกันได้แนะนำว่าไม่ควรทดลองเกี่ยวกับการนำสัตว์ขึ้นไป เพราะจะมีปัญหาในการนำสัตว์เข้าประเทศญี่ปุ่น

ทางด้าน มร.โซทาโร อิโต (Mr.Sotaro ITO) ผู้อำนวยการองค์กรสำรวจการบินอวกาศญี่ปุ่น สำนักงานกรุงเทพฯ กล่าวว่าขอบคุณที่ให้ญี่ปุ่นได้ร่วมมือกับไทย ซึ่งทาง “แจกซา” อยากเห็นการร่วมมือกันโดยเฉพาะโครงการการทดลองในสภาวะความโน้มถ่วงต่ำบนเครื่องบน และเชื่อว่าไทยจะเป็นผู้ร่วมงานที่ดีมาก ซึ่งไทยเป็นประเทศแรกที่ได้รับความร่วมมือนี้ และจะเป็นโอกาสให้ประเทศไทยมีมนุษย์อวกาศคนแรก โดยความร่วมมือนี้เป็นเพียงการเริ่มต้น แต่เชื่อว่ายังมีโอกาสที่จะได้ร่วมมือกันในอนาคต

พร้อมกันนี้ มร.โซทาโร ได้แนะนำว่าโครงงานที่จะนำขึ้นไปทดลองบนสถานีอวกาศนานาชาติ ซึ่งจะต้องผ่านการพิจารณาจาก “แจกซา” ก่อนนั้น ควรเป็นโครงงานที่นำไปใช้ได้จริง และเป็นโครงงานที่นำมาต่อยอดและสร้างประโยชน์ได้ ซึ่งการปลูกข้าวบนอวกาศก็เป็นสิ่งที่น่าสนใจ และอุปกรณ์ที่ใช้ทดลองควรเป็นสิ่งที่หาได้

สำหรับความร่วมมือในครั้งนี้เกิดจากการสานต่อความร่วมมือหลังจากที่ไทยได้เชิญนักบินอวกาศชาวญี่ปุ่น โคอิชิ วาคาตะ จากองค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติของสหรัฐฯ หรือ นาซา (National Aeronautics and Space Administration: NASA) มาร่วมกิจกรรมในงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์ ประจำปี 2548 และทาง "แจกซา" ได้เชิญ ดร.สวัสดิ์ไปดูงานที่ญี่ปุ่น จนเกิดความคิดที่จะร่วมมือกันในการทดลองวิทยาศาสตร์บนอวกาศครั้งนี้

ผู้ที่สนใจสร้างประวัติศาสตร์ทางอวกาศของเมืองไทย สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ วลัยพร ศรีสาธิต (โครงการสมองไหลกลับ) โทร.0-2564-7000 ต่อ 1447 หรือเข้าไปดูรายละเอียดเพิ่มเติมและดาวน์โหลดข้อมูลได้ที่ www.tmc.nstda.or.th/jaxa , http://iss.jaxa.jp/education/parabolic/en/index.html และส่งโครงงานเข้าร่วมประกวดได้ตั้งแต่วันนี้-21 ส.ค.49