“ดร.ศรันย์ โปษยะจินดา” ไฮโซแห่งวงการดาราศาสตร์เล่าประสบการณ์ตามล่าหาสุริยุปราคาเต็มดวงในต่างแดน เผยก่อนตายขอดูให้ครบ 1 ชั่วโมง โดยขณะนี้สะสมชั่วโมงบินใต้เงาจันทร์ได้ 12 นาที 34 วินาทีแล้ว
หลายคนที่เกิดก่อน 24 ต.ค.2538 อาจจะยังพอจำภาพความประทับใจกับความมืดมิดเมื่อครั้งเกิดสุริยุปราคาเต็มดวงครั้งนั้นได้ แต่กว่าที่เราจะได้สัมผัสกับปรากฏการณ์นั้นอีกก็คงต้องรอไปจนถึง 11 เม.ย.2613 สุริยันจึงจะดับอีกครั้งในเมืองไทย
อย่างไรก็ดีในฐานะนักดาราศาสตร์อย่าง ดร.ศรันย์ โปษยะจินดา รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ(สวดช.) ซึ่งมีความประทับใจในการชมภาพดวงอาทิตย์ดับในครั้งนั้นจึงได้ออกเดินทางไปชมสุริยุปราคาที่เกิดขึ้นทั่วโลกซึ่งไปมาแล้ว 5 ครั้ง รวมเวลาชมภาพพระอาทิตย์มืดมิดไปต่อหน้าต่อตาแล้ว 12 นาที 34 วินาที และก่อนตายต้องดูให้ได้ 1 ชั่วโมง โดยเผยในการเสวนา “ประสบการณ์ใต้เงาจันทร์ ตามล่าสุริยุปราคาเต็มดวง” ณ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วานนี้ (25 พ.ค.)
“มนุษย์โบราณมีโอกาสได้เห็นสุริยันดับน้อยมาก หากมนุษย์คนนั้นอาศัยอยู่ที่เดิมและไม่ย้ายไปไหนเลย ทั้งนี้โอกาสที่แต่ละพื้นที่จะเกิดเงามืดพาดผ่านนั้นบางที่เป็น 1,000 ปี บางที่ก็มีโอกาสเกิดทุก 300 ปี อีกทั้งมนุษย์ในอดีตก็มีโอกาสการเดินทางน้อยมาก การคมนาคมไม่สะดวก”
ทั้งนี้หลังจากสัมผัสกับปรากฏการณ์ดวงอาทิตย์ดับที่เมืองไทยแล้ว ดร.ศรันย์ได้เดินทางออกไปชมสุริยุปราคาเต็มดวงนอกประเทศครั้งแรกที่ประเทศโรมาเนีย และล่าสุดเมื่อวันที่ 29 มี.ค.2549 เขาได้ไปชมพระอาทิตย์ดับอีกครั้งที่ประเทศตุรกี ซึ่งเป็นการชมท่ามกลางทิวทัศน์ของอารยธรรมโรมันโบราณและชายทะเล
ดร.ศรันย์กล่าวว่าการเกิดสุริยุปราคาแต่ละครั้งไม่เหมือนกัน หากช่วงที่ดวงจันทร์บังดวงอาทิตย์สนิทนั้นสั้นก็จะเกิดปรากฏการณ์ “ลูกปัดเบลีย์”(Bailey’s bead) มาก หรือหากจุดดับบนดวงอาทิตย์มีมากก็จะเห็นชั้นโคโรนาได้กว้างมากด้วย และยังเห็นเมฆบางๆ ซึ่งจะเกิดกับปรากฏการณ์นี้เท่านั้น นอกจากนี้ยังเห็นแสงสนธยาซึ่งปกติจะเห็นที่ขอบฟ้าเมื่อตอนพระอาทิตย์ลับได้รอบตัว
“แสงก็แปลก เป็นแสงที่โพราไรซ์มาก บรรยากาศเหมือนในหนังผี” เป็นคำอธิบายความรู้สึกต่อปรากฏการณ์ธรรมชาติที่ยากจะเข้าใจของ ดร.ศรันย์
หลายคนอาจสงสัยว่าหากจะเดินทางไปดูสุริยุปราคานอกประเทศอย่างดร.ศรันย์ บ้าง จะต้องเตรียมตัวอย่างไร เรื่องนี้เขาได้แนะนำไว้ว่าต้องศึกษาเรื่องการเดินทางก่อนว่าไปลำบากหรือไม่ สถานที่เป็นเป้าหมายนั้นมีสภาพอากาศในช่วงที่เกิดสุริยุปราคาเป็นอย่างไร มีที่พักสะดวกหรือไม่ ซึ่งการเกิดสุริยุปราคานั้นคำนวณได้แม่นยำเป็นวินาที ดังนั้นโรงแรมต่างๆ จึงมักถูกจองเต็มล่วงหน้าเป็น 10 ปี และต้องพิจารณาด้วยว่าจะนำอุปกรณ์อะไรไปบ้าง
ส่วนใครที่คิดจะถ่ายรูป ดร.ศรันย์แนะนำว่าต้องรู้ก่อนว่าจะถ่ายรูปอะไรบ้าง ซึ่งจะช่วยให้เตรียมตัวและอุปกรณ์ได้ถูกต้อง พร้อมทั้งยกตัวอย่างในการถ่ายภาพสุริยุปราคาครั้งล่าสุดที่เมืองไทยว่าเขาใช้เวลาในการซ้อมกดชัตเตอร์เป็นเดือน เพราะช่วงเวลาที่ตะวันมืดมิดนั้นสั้นแค่นาทีกว่าๆ และช่วงเวลานั้นจะเป็นช่วงที่ชุลมุนจึงต้องฝึกให้ทุกอย่างเป็นไปอย่างอัตโนมัติ
...สำหรับใครที่ไม่เข้าใจความหลงใหลในปรากฏการณ์ธรรมชาติที่นานๆ จะมีสักครั้งของ ดร.ศรันย์ คงต้องรอพิสูจน์กันด้วยตัวเองกับปรากฏการณ์สุริยุปราคาเต็มดวงซึ่งจะเกิดขึ้นในเมืองไทยอีก 64 ปีข้างหน้า คงไม่นานเกินรอ...
