นักวิจัยมหิดลซุ่มปลูกถ่ายสเต็มเซลล์ ซ่อมประสาทหูพิการ

นักวิจัยมหิดลเตรียมเดินเครื่องปลูกถ่ายเซลล์ประสาทหูด้วยสเต็มเซลล์จากตัวอ่อน ชี้เป็นครั้งแรกของประเทศไทยแจงต่างประเทศเริ่มทำบ้างแล้ว คาดแก้ปัญหาผู้ป่วยประสาทหูพิการให้กลับมาได้ยินอีกครั้ง

ผศ.ดร.เจริญศรี ธนบุญสมบัติ จากภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เผยในงานการขยายตัวด้านเทคโนโลยีชีวภาพแห่งอาเซียน ครั้งที่ 2 (The 2 nd Asian Reproductive Biotechnology Conference) ในหัวข้อ “นวัตกรรมเพื่อชีวิตอนาคต” (Innovation for future life) วันนี้ (3 พ.ย.) ณ โรงแรมสยามซิตี้ กรุงเทพฯ ว่า ขณะนี้ เธอกำลังเตรียมทำการวิจัยเรื่องการปลูกถ่ายเซลล์ประสาทหูด้วยสเต็มเซลล์จากตัวอ่อน โดยเป็นความร่วมมือระหว่างคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลกับประเทศต่างๆ อาทิ ประเทศสวีเดน

ทั้งนี้ ผศ.ดร.เจริญศรี กล่าวว่า การศึกษาดังกล่าวเป็นการศึกษาการปลูกถ่ายเซลล์ประสาทหูด้วยสเต็มเซลล์จากตัวอ่อนครั้งแรกของประเทศไทย เนื่องจากที่ผ่านมายังไม่มีการวิจัยเรื่องนี้ภายในประเทศ ขณะที่หลายประเทศได้เริ่มทำวิจัยไปบ้างแล้ว เช่น มีการนำเซลล์ตัวอ่อนจากลิง ซึ่งเป็นสัตว์ที่มีสายพันธุ์ใกล้เคียงกับมนุษย์มากที่สุด มาปลูกถ่ายเซลล์ในระบบการได้ยินของหนู เพื่อทดลองว่าเมื่อเสียงผ่านเข้าไปในหูหนู และเปลี่ยนรูปเป็นคลื่นไฟฟ้าแล้ว จะสามารถส่งเข้าไปถึงเซลล์สมองของหนูได้หรือไม่ ซึ่งในการศึกษาดังกล่าว เธอได้ร่วมทำการวิจัยด้วย

ด้านขั้นตอนการทดลอง เธอระบุว่า แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน คือ 1.การทดลองในจานแก้ว ด้วยการใส่ยีนส์ของลิงเข้าไปกระตุ้นให้เกิดเป็นเซลล์ชนิดที่ต้องการนำไปใช้ โดยในการทดลองครั้งนี้จะเป็นการกระตุ้นให้เกิดเซลล์ขน (Hair Cells) ซึ่งเป็นเหมือนตัวรับเสียงจากภายนอกที่ผ่านเข้ามาภายในหู ให้เกิดขึ้นใหม่แทนเซลล์ขนเก่าที่ทรุดโทรมหรือตายแล้ว

“ขั้นตอนการทดลองในจานแก้วนี้ จะช่วยทำให้นักวิจัยเห็นถึงปฏิกิริยาและกระบวนการผลิตเซลล์ว่าเซลล์ที่ได้มานั้นมีความสมบูรณ์ และไม่เป็นเซลล์ที่ตายแล้วหรือเป็นเซลล์ที่ไม่ก่อให้เกิดมะเร็ง ก่อนที่จะนำไปปลูกถ่ายเซลล์ลงในสัตว์ทดลองในขั้นตอนที่ 2 ต่อไป ซึ่งการทดลองในจานแก้วยังสามารถช่วยลดจำนวนการใช้สัตว์ทดลองให้น้อยลงด้วย” ผศ.ดร.เจริญศรี กล่าว

เมื่อกล่าวถึงการทดลองขั้นที่ 2 เธอแจกแจงว่า เป็นการทดลองกับสัตว์ทดลองเพื่อศึกษาปฏิกิริยาในร่างกายของสัตว์ทดลอง และดูความปลอดภัยจากการทดลอง โดยจะทดลองในหนูก่อน เมื่อสำเร็จแล้วจึงจะเปลี่ยนเป็นสัตว์ทดลองที่มีขนาดใหญ่ขึ้น อีกทั้งมีสายพันธุ์ที่ใกล้เคียงกับมนุษย์มากขึ้นตามลำดับ ส่วนการทดลองขั้นสุดท้าย เธอกล่าวว่า คือการทดลองในมนุษย์ ซึ่งยังคงต้องใช้เวลาอีกนาน เพราะขณะนี้ยังอยู่ในขั้นตอนการทดลองในสัตว์เท่านั้น

“ประโยชน์ที่ได้จากการทดลองนี้ จะนำไปใช้เพื่อการรักษาผู้ที่มีปัญหาในเรื่องสูญเสียการได้ยิน เช่น ผู้ที่ประสาทหูถูกทำลาย อันเนื่องมาจากการใช้ยาปฏิชีวนะที่มีผลต่อการได้ยิน เช่น ยานีโอมัยซิน ผู้ที่มีประสาทหูพิการแต่กำเนิด เนื่องจากการกลายพันธุ์ของยีนส์ หรือวัยรุ่นที่ใช้โทรศัพท์มือถือบ่อยและนาน รวมถึงกลุ่มคนที่อยู่ในสถานที่บันเทิงที่มีเสียงดังบ่อยๆ ก็มีโอกาสประสบปัญหาในเรื่องการได้ยินได้เช่นกัน ดังนั้นงานวิจัยเรื่องการปลูกถ่ายเซลล์ประสาทหู เพื่อสร้างเซลล์ประสาทหูขึ้นใหม่นี้ จึงเป็นงานวิจัยที่มีประโยชน์และมีความจำเป็นต่อการรักษาผู้ที่ประสบปัญหาทางประสาทหูในอนาคต” ผศ.ดร.เจริญศรี กล่าวทิ้งท้าย