รอยเตอร์/เอพี – ต่อไปนี้ “ปลาหมึกยักษ์” จะไม่เป็นแค่เพียงจินตนาการในนิยายวิทยาศาสตร์อีกต่อไป เมื่อนักวิทยาศาสตร์ชาวญี่ปุ่นได้จับภาพหนึ่งในสิ่งมีชีวิตที่ลึกลับที่สุดแห่งโลกทะเลลึกได้อย่างไม่น่าเชื่อได้เป็นครั้งแรก
”ปลาหมึกยักษ์” สิ่งมีชีวิตประหลาดลึกลับใต้ทะเลลึก ที่ถ่ายทอดผ่านเรื่องเล่าและจินตนาการตามหนังสือนิทานและภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์ แต่ไม่มีผู้ใดพบตัวเป็นๆ จริงๆ หรือร่องรอยแม้แต่ครั้งเดียว กระทั่งบัดนี้ ข้อมูลปลาหมึกที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่มีบันทึกมาก็คือปลาหมึกที่มีตัวยาว 18 เมตร ซึ่งตายลงและนำมาวัดขนาด โดยปลาหมึกยักษ์ตัวดังกล่าวถูกจับด้วยอวนของเรือประมง
ทว่า สึเนมิ คูโบเดรา (Tsunemi Kubodera) จากพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งญี่ปุ่น (National Science Museum) และเคียวอิจิ โมริ (Kyoichi Mori) จากสมาคมชมวาฬแห่งโอกาซาวารา (Ogasawara Whale Watching Association) ทั้งคู่ได้บันทึกภาพ “หมึกยักษ์” หรือ “อาร์ซิทิวทิส” (Architeuthis) ได้เป็นครั้งแรก ขณะที่เจ้าสัตว์ลึกลับตัวนี้กำลังปะทะเข้ากับเบ็ดที่ยาว 900 เมตร ใต้ผืนน้ำอันเย็นและมืดสนิทในแถบทะเลแปซิฟิกเหนือ (North Pacific)
”พวกเรานำภาพสิ่งมีชีวิตที่ลึกลับที่สุดในธรรมชาติมาแสดงให้ชมกัน” ทั้ง 2 กล่าวหลังจากภาพหมึกยักษ์ลงตีพิมพ์ในวาสารของราชสมาคมวิทยาศาสตร์ของอังกฤษ ทางด้านชีววิทยา (journal Proceedings B of the Royal Society) ในวันนี้ (28 ก.ย.) ซึ่งหมึกยักษ์ที่พบ มีสีม่วงแดงเหมือนปลาหมึกอื่นๆ ในตระกูล นับเป็นครั้งแรกที่ได้เห็นปลาหมึกยักษ์โตเต็มที่ มีสภาพแข็งแรงสมบูรณ์และอยู่ในสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติของตัวมัน
ปัจจุบันนี้เรามีข้อมูลอยู่เพียงน้อยนิดเกี่ยวกับเจ้า “หมึกยักษ์” เพราะสิ่งมีชีวิตที่ไม่มีกระดูกสันหลังใหญ่ที่สุดในโลกชนิดนี้อาศัยอยู่ในแห่งหนใดก็ยากจะระบุแน่ชัดและยังยากที่จะหาตัวเป็นๆ มาศึกษาได้ อีกทั้งการออกเรือใหญ่พร้อมทั้งอุปกรณ์เฉพาะทางในการค้นหานั้นก็ดูเหมือนจะลงทุนมหาศาลและไม่คุ้มกับผลที่ได้มา เพราะอาจคว้าน้ำเหลวเอาได้ง่ายๆ ซึ่งหมึกยักษ์ชนิดนี้จะต้องดำดึ่งลงไปค้นหาที่ใต้ทะเลลึกเท่านั้น
อย่างไรก็ดี นักวิทยาศาสตร์ญี่ปุ่นคู่นี้ได้มีโอกาสพบร่องรอยปลาหมึกยักษ์นั่นก็เพราะ ทางทีมงานได้ติดตาม “วาฬสเปิร์ม” (Sperm Whales) ซึ่งเจ้าวาฬสเปิร์มตัวใหญ่ยักษ์นี้เป็นสัตว์ยอดนักล่าหมึกยักษ์ ที่มารวมตัวกันในทะเลลึกแถวๆ เกาะในย่านโอกาซาวารา แปซิฟิกเหนือ ระหว่างช่วงเดือนกันยายน-ธันวาคมที่ผ่านมา
”ลักษณะเฉพาะที่ดูประหลาดเป็นอย่างยิ่งของปลาหมึกยักษ์นั่นก็คือ หนวดคู่ที่มีความยาวอย่างมาก แยกออกมาจากแขนสั้นๆ อีก 8 แขน ซึ่งเจ้าหนวดแสนแข็งแรงคู่นั้นมีความยาวมากกว่า 2 ใน 3 เท่าของตัวอย่างปลาหมึกตัวที่ยาวที่สุดเท่าที่มีอยู่ในขณะนี้” นักวิทยาศาสตร์ทั้ง 2 ระบุลงในวารสาร และเมื่อนำดีเอ็นเอมาทดสอบเปรียบเทียบ พบว่าเหมือนๆ กับปลาหมึกยักษ์อื่นๆ ที่อาศัยอยู่รอบเกาะญี่ปุ่น
นอกจากนี้ พวกเขายังชี้ว่าปลาหมึกยักษ์ที่ปรากฏตัวมาให้เขาบันทึกภาพนี้มีความเป็นนักล่าสูงกว่าสัตว์ชนิดอื่นๆ ยิ่งนัก โดยจะใช้หนวดและแขนทั้งหมดเข้าไปพันเหยื่อ ก่อนที่จะใช้หนวดอันแข็งแรงทั้ง 2 จัดการกับเหยื่อ
อย่างไรก็ดี นิวซีแลนด์ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญทางด้านปลาหมึกยักษ์ โดยนักวิทยาศาสตร์ทางทะเล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีออคแลนด์ (Auckland University of Technology) ได้แสดงความยินดีกับการบันทึกภาพได้สำเร็จเป็นครั้งแรกของญี่ปุ่น แต่ก็แสดงความเห็นว่าการบันทึกภาพได้ครั้งนี้ก็ไม่ได้ช่วยให้องค์ความรู้เกี่ยวกับหมึกยักษ์ก้าวหน้าอะไรไปมากนัก
ทั้งนี้ นักวิทยาศาสตร์ของนิวซีแลนด์หวังว่าจะจับหมึกยักษ์ในวัยเยาว์มาศึกษาและเพาะเลี้ยง ซึ่งทีมของ ม.ออคแลนด์ก็จับมาได้แล้ว 17 ตัวเมื่อ 5 ปีที่ผ่านมา แต่ทั้งหมดก็ตายในบ่อเลี้ยงทั้งสิ้น
”ปลาหมึกยักษ์” หรือ “อาร์ชิทิวทิส” นับเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดใหญ่ที่สุดในโลก และยังได้ชื่อว่าเป็นสัตว์ลึกลับ เพราะไม่มีใครเคยพบหมึกยักษ์ในทะเลลึกตามธรรมชาติ ที่ผ่านมาหลายคนคาดเดาว่าสัตว์ยักษ์ชนิดนี้อาจมีอายุยืนยาวหลายสิบหรือนับร้อยปี และอาศัยในทะเลลึกหลายร้อยเมตร และปลาหมึกยักษ์ชนิดนี้กลายเป็นที่รู้จักคุ้นเคยกันดีทั้งจากตำนานกรีกโบราณและจากเรื่อง “ใต้ทะเล 20,000 โยชน์” (20,000 Leagues Under the Sea) ผลงานของ จูลส์ เวิร์น (Jules Verne)
คลิกที่ไอคอน Manager Multimedia เพื่อชมภาพเพิ่มเติม
