หลังจากที่ผู้จัดการวิทยาศาสตร์ได้นำบทความแก้ไขความเข้าใจผิดๆ ว่าอัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ (Albert Einstein) เคยเป็นเด็กโง่มาก่อน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในบทความ “7 ความเชื่อผิดๆ เพี้ยนๆ เกี่ยวกับไอน์สไตน์” ของ ดร.บัญชา ธนบุญสมบัติ นักวิชาการศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) ที่ตีพิมพ์ในนิตยสารสารคดีฉบับที่ 243 ประจำเดือนพฤษภาคม 2548 มาเสนอไปแล้วนั้น
สัปดาห์นี้ก็เป็นเรื่องที่น่าจะเรียกได้ว่าเข้าใจผิดกันมากที่สุด เพราะเมื่อใดก็ตามที่เอ่ยถึงไอน์สไตน์บางท่านก็มักจะมองว่าเขาคือฆาตรกรในสมัยสงครามโลกเลยทีเดียว
ความเชื่อผิดเพี้ยน : ไอน์สไตน์เป็นบิดาของระเบิดอะตอม เพราะสมการ E = mc2 เป็นสูตรของระเบิดอะตอม
ข้อชี้แจง: เป็นความจริงที่ว่า สมการ E= mc2 ซึ่งเป็นผลผลิตของทฤษฎีสัมพัทธภาพพิเศษ ได้ทำให้นักฟิสิกส์กลุ่มหนึ่งเชื่อว่าเป็นไปได้ที่จะเปลี่ยนมวลสาร (mass, สัญลักษณ์ m ในสมการ) ให้กลายเป็นพลังงาน (energy, สัญลักษณ์ E ในสมการ)
แต่คำว่า “สูตรของระเบิดอะตอม” นั้นออกจะเป็นการยกย่องสมการนี้มากเกินไปหน่อยหรือเปล่า? เพราะสมการ E= mc2 เพียงแต่ระบุว่ามวลสารสามารถเปลี่ยนไปเป็นพลังงานได้ และกลับกัน คือพลังงานก็อาจเปลี่ยนไปเป็นมวลสารได้เช่นกัน โดยมีแฟกเตอร์การแปลงได้แก่อัตราเร็วของแสงยกกำลังสอง แต่สมการนี้ไม่ได้ระบุขั้นตอนในการสร้างระเบิดอะตอมเลยแม้แต่น้อย!
นอกจากนี้สมการ E= mc2 ยังอาจใช้อธิบายปริมาณพลังงานที่ดวงอาทิตย์ปลดปล่อยออกมา ปริมาณพลังงานที่ใช้ในการผลิตกระแสไฟฟ้าในโรงไฟฟ้าพลังปรมาณู รวมถึงใช้อธิบาย (หรือคำนวณ) มวลของอนุภาคที่เกิดขึ้น หากพลังงานจำนวนหนึ่งเปลี่ยนรูปไปเป็นสสาร เช่น ในกระบวนการสร้างคู่อนุภาค (pair creation) เป็นต้น
สำหรับระเบิดอะตอมนั้นถือกำเนิดขึ้นในโครงการแมนฮัตตัน (The Manhattan Project) และถือกันว่านักฟิสิกส์ชื่อ โรเบิร์ต ออพเพนไฮเมอร์ (J. Robert Oppenheimer) เป็นบิดาของระเบิดอะตอม ส่วนระเบิดที่ทรงอานุภาพร้ายแรงกว่าระเบิดอะตอมคือ ระเบิดไฮโดรเจน (hydrogen bomb) นั้น บิดาคือ เอดเวิร์ด เทลเลอร์ (Edward Teller)
