นักวิจัยหญิงไทยศึกษาฤทธิ์ต้านมะเร็งจากมังคุดด้วยการเหนี่ยวนำให้เซลล์มะเร็งมีการตายคล้ายในกลไกของร่างกายซึ่งไม่ทำให้เซลล์และเนื้อเยื่อรอบข้างเสียหาย ผลจากการศึกษาที่มีประโยชน์ส่งให้ได้รางวัล “สตรีในวิทย์” จากลอรีอัลและยูเนสโก
การต่อสู้กับโรคมะเร็งที่คร่าชีวิตประชากรโลกจำนวนมากและมากเรื่อยๆ ดูจะมีเส้นทางอีกยาวไกล แต่นักวิจัยก็ไม่เคยยอมแพ้ที่จะค้นคว้าทุกวิถีทางมาต่อสู้และป้องกันกับโรคร้ายนี้ นักวิจัยหญิงไทย รศ.ดร.รมิดา วัฒนโภคาสิน จากภาควิชาเคมี คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร เป็นอีกคนที่ต่อสู้อยู่บนหนทางดังกล่าว เธอเป็นนักวิจัยที่หาหนทางรักษาโรคมะเร็งด้วยการนำสารสกัดจากมังคุดมาทดสอบฤทธิ์ของสารธรรมชาติเหล่านี้ว่าสามารถจัดการกับเซลล์มะเร็งได้ดีแค่ไหน
รศ.ดร.รมิดากล่าวว่าเซลล์ในร่างกายของคนเรานั้นมีการตาย 2 แบบคือ การตายแบบอะพอโตซิส (Apoptosis) ซึ่งไม่ทำให้เนื้อเยื่อรอบๆ เซลล์นั้นอักเสบหรือเสียหาย แต่มีการตายอีกแบบหนึ่งคือการตายแบบนีโครซิส (Necrosis) ที่ทำให้เนื้อเยื่อรอบๆ เกิดการอักเสบและเสียหาย ซึ่งปัญหาอย่างหนึ่งของยารักษามะเร็งคือนอกจากจะฆ่าเซลล์มะเร็งแล้วยังทำลายเซลล์ที่ยังดีๆ ในร่างกายไปด้วย
ดังนั้น รศ.ดร.รมิดาจึงเลือกที่จะนำสารสกัดจากสมุนไพรโดยสารสกัดจากเปลือกมังคุดมาทดสอบฤทธิ์ในการฆ่าเซลล์มะเร็งด้วยการเหนี่ยวนำให้เซลล์เกิดการตายแบบอะพอโตซิส ทั้งนี้ผลจากการทดลองที่วัดด้วยค่า IC50 ซึ่งเป็นค่าบอกความเข้มข้นที่สามารถฆ่าเซลล์มะเร็งได้ครึ่งหนึ่งนั้นแสดงให้เห็นว่ามังคุดมีฤทธิ์ในการทำลายเซลล์มะเร็งได้ดี คือประมาณ 4 มิลลิกรัมก็สามารถทำลายเซลล์มะเร็งได้ถึงครึ่งของเซลล์มะเร็งทั้งหมด และผลจากการทดลองยังบอกอีกว่าสารสกัดจากมังคุดนั้นเหมาะแก่การทำงายเซลล์มะเร็งลำไส้และเซลล์มะเร็งตับ
รศ.ดร.รมิดายังทำการศึกษาการรักษามะเร็งด้วยเทคนิคการรักษาด้วยยีน (Gene Therapy) โดยนำสารสกัดจากมังคุดไปเชื่อมต่อ (conjugate) กับเม็ดบีดขนาดนาโน (nanobead) และเชื่อมต่อกับไวรัสที่ถูกทำให้สิ้นฤทธิ์และใส่ยีนที่ต้องการให้เข้าไปต้านมะเร็งลงไปในไวรัส เพื่อว่าหากสารสกัดไม่สามารถเหนี่ยวนำให้เกิดการตายของมะเร็งได้ก็ให้ยีนที่ใส่ไปในไวรัสนั้นทำงานต่อ ซึ่งวิธีนี้ยังสามารถที่จะนำไปประยุกต์ใช้ในการรักษาโรคอื่นๆ เช่น ธาลัสซีเมียได้
นอกจากนี้ รศ.ดร.รมิดายังศึกษาฤทธิ์การทำลายเซลล์มะเร็งด้วยวิธีข้างต้นจากสารสกัดจากสมุนไพรอื่นๆ เช่น ขมิ้นชันและใบพุทธา เป็นต้น ซึ่งให้ผลในการทำลายเซลล์มะเร็งในชนิดที่ต่างกัน ทั้งนี้ รศ.ดร.รมิดาได้ศึกษาเกี่ยวกับการรักษาโรคมะเร็งมาประมาณ 1-2 ปี โดยก่อนหน้านี้ได้ศึกษาเกี่ยวกับการรักษาโรคธาลัสซีเมีย
ผลจากการค้นคว้าเพื่อหาหนทางรักษาโรคมะเร็งดังกล่าวทำให้ รศ.ดร.รมิดาได้รับคัดเลือกจาก บริษัท ลอรีอัล ประเทศไทย จำกัด และสำนักเลขาธิการคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ จึงได้มอบทุนวิจัย “เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์ครั้งที่ 3” ร่วมกับนักวิจัยหญิงอีก 3 ท่าน โดยจะได้รับประทานรางวัลเป็นทุนวิจัย 150,000 บาท จากทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญาฯ
อ่านเพิ่มเติม
ทูลกระหม่อมประทานรางวัล “สตรีในวิทย์” แก่ 4 หญิงนักวิจัย
รายละเอียดการมอบรางวัล : 4 สตรีนักวิทย์ไทยรับทุนวิจัยจากลอรีอัลและยูเนสโก
ผลงาน รศ.ดร. พรทิพย์ เพ็ชรมิตร : ยับยั้งเอนไซน์ในเชื้อมาลาเรีย” แนวคิดใหม่รักษาไข้จับสั่น
คลิกที่นี่เพื่อชมแกลอรี

พิธีมอบรางวัล