นักวิทยาศาสตร์วิจัย "แมลงวัน" พบยีนบกพร่องต้นเหตุ “หลับไม่สนิท”

รอยเตอร์ – นักวิทยาศาสตร์พบยีนที่ผ่าเหล่าในตัวแมลงวันผลไม้ อันเป็นเหตุให้แมลงวันเหล่านั้นนอนน้อยกว่าตัวอื่นๆ โดยกลไกการทำงานของยีนนี้คล้ายกับกลไกในสมองของมนุษย์ เชื่อว่าน่าจะนำไปสู่วิธีการบำบัดโรคแบบใหม่ให้แก่ผู้ที่นอนหลับไม่สนิทในยามกลางคืน

นักวิทยาศาสตร์อเมริกัน เปิดเผยว่า พวกเขาได้ระบุจุดที่เกิดความผิดพลาดของยีนในแมลงที่ทำให้ลดความต้องการนอนหลับลงเหลือเพียง 1 ใน 3 ของความต้องการนอน โดยได้รายงานข้อค้นพบผ่านวารสาร “เนเจอร์” ฉบับเมื่อวานนี้ (27 เม.ย.) ซึ่งการค้นพบดังกล่าวจะกลายเป็นวิธีการใหม่ในการแก้ปัญหาการนอนหลับในมนุษย์

”พฤติกรรมที่อยู่ในข่ายของ ‘การหลับ’ ที่เรามองเห็นในมนุษย์นั้น ช่างเหมือนกับพฤติกรรมการหลับของเหล่าแมลงวันผลไม้ การหลับของแมลงวันพวกนี้คล้ายกับพฤติกรรมของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม” ดร.ชีอารา ไซเรลลี (Chiara Cirelli) จากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยวิสคอนซิล (University of Wisconsin Medical School)

แมลงวันผลไม้ (fruit flies) เป็นสัตว์ตัวอย่างในการศึกษา เพราะว่ายีนของพวกแมลงเหล่านี้คล้ายกับยีนที่สร้างขึ้นในร่างกายมนุษย์ และการนอนหลับก็เหมือนมนุษย์ กล่าวคือแมลงวันผลไม้จะต้องหลับประมาณ 6-12 ชั่วโมงในแต่ละคืน ขณะที่คนส่วนใหญ่จำต้องนอนให้พอเพียงด้วยเวลาประมาณ 8 ชั่วโมง กลไกต่างๆ ในร่างกายจึงจะทำงานได้อย่างสมบูรณ์ แต่ว่าบางคนก็ใช้เวลานอนเพียงแค่ 3-4 ชั่วโมงก็ถือว่าเต็มอิ่มได้เหมือนกัน

”พวกเราต้องการจะวัดหาว่ายีนชนิดไหนที่เป็นรากฐานของปรากฏการณ์นี้ เพื่อที่จะมุ่งศึกษากลไกและระบบการหลับ” ดร.กิวลิโอ โทโนนี (Dr Giulio Tononi) หัวหน้าคณะวิจัยเผย

แทนที่จะโฟกัสไปที่จังหวะการเต้นของหัวใจหรือนาฬิกาภายในร่างกายที่มีหน้าที่ควบคุมเวลาการพักผ่อนนอนหลับ นักวิทยาศาสตร์กลับศึกษาถึงปัจจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการหลับ อีกทั้งยังเป็นปัจจัยที่ไม่ค่อยเข้าใจกันนัก พวกเขาได้คัดกรองแมลงวัน 9,000 ตัวที่มีการกลายพันธุ์ และพบว่าแมลงวันส่วนหนึ่งต้องการนอนเพียงแค่ 1 ใน 3 ของความต้องการหลับปกติ ซึ่งระบบการทำงานของแมลงวันเหล่านี้ไม่มีอะไรผิดแปลก แต่ว่าแมลงวันที่ต้องการนอนน้อยมีชีวิตไม่ยืนยาวเท่ากับแมลงวันผลไม้ตัวอื่นๆ

ในแมลงวันผลไม้ที่มีลักษณะปกติ จะมียีนที่เรียกว่า “เชคเกอร์” (Shaker) ทำหน้าที่สร้างช่องไอออนที่คอยควบคุมการไหลของโพแทสเซียมเข้าสู่เซลล์ โดยการศึกษาก่อนหน้านี้ระบุว่า โพแทสเซียมน่าจะมีส่วนเกี่ยวข้องกับการหลับของมนุษย์ ส่วนในแมลงวันนั้นต้องการหลับเพียงไม่กี่ชั่วโมงนั้น นักวิทยาศาสตร์พบข้อผิดพลาดในยีนเชคเกอร์ โดยยีนดังกล่าวไปปิดกั้นการก่อตัวของช่องทำให้โพแทสเซียมไม่สามารถไหลเข้าสู่เซลล์ได้

”มนุษย์เรามียีนชนิดเดียวกันนี้ แล้วก็มีช่องให้โพแทสเซียมผ่าน” ไซเรลลีเผย พร้อมทั้งอธิบายว่างานวิจัยชิ้นนี้ทำให้เกิดการพัฒนาสารประกอบชนิดใหม่ขึ้น โดยเข้าไปมีผลกับช่องโพแทสเซียมในสมอง มากกว่าการมุ่งกระตุ้นระบบเคมีในระบบสมองเพื่อแก้ปัญหาการนอนหลับไม่สนิท