วันนี้ (9 ก.พ.) ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยา คลินิกภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊กว่า โควิด-19 วัคซีน การตรวจวัดภูมิต้านทานก่อน หรือ หลังการฉีดวัคซีน
โดยหลักการประเทศไทยมีอุบัติการณ์ของโรคโควิด-19 ค่อนข้างต่ำ จึงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องตรวจระดับภูมิต้านทานก่อนฉีดวัคซีน ในทำนองเดียวกันถ้าเราเชื่อมั่นวัคซีน ขณะนี้ก็ยังไม่จำเป็น ที่จะตรวจหลังฉีด ที่ห้องปฏิบัติการที่ทำอยู่ขณะนี้ สามารถตรวจวัดระดับภูมิต้านทานได้ โดยตรวจผู้ที่หายจากโรค covid-19 แล้ว ติดตามมาถึง 9 เดือน
วัดระดับภูมิต้านทานมีหน่วยเป็น IU/ml ได้มีโอกาสวัดระดับภูมิต้านทานของแพทย์ผู้หนึ่งที่กลับจากอเมริกา และได้ฉีดวัคซีน mRNA มาแล้ว 2 เข็มห่างกัน 21 วัน อย่าบอกยี่ห้อเลยนะ
ต้องยอมรับว่าภูมิต้านทานที่ตรวจวัดได้สูงมาก สูงถึง 1830 IU/ml เมื่อเปรียบเทียบกับเกณฑ์ที่วัดได้จากผู้ที่หายป่วยนับว่าสูงทีเดียว เมื่อเห็นแล้วจึงไม่แปลกว่า ทำไมประสิทธิภาพในการป้องกันจึงสูง ผู้ที่ติดเชื้อจะตรวจแอนติบอดี้ได้ทั้งต่อ nucleocapsid และต่อ spike โปรตีน
แต่ผู้ที่ฉีดวัคซีน จะไม่พบแอนตี้บอดี้ต่อ nucleocapsid จะพบแอนติบอดี้เฉพาะ spike โปรตีนเท่านั้น ดังนั้น สามารถแยกกันได้ ว่า ภูมิต้านทานที่ขึ้นเกิดจากวัคซีนหรือเกิดจากการติดเชื้อ เช่นเดียวกับไวรัสตับอักเสบบี ถ้าฉีดวัคซีนจะตรวจพบเฉพาะภูมิต้านทานต่อเปลือกผิว antiHBs จะไม่พบภูมิต้านทานต่อ core หรือ antiHBc ที่หน่วยมีความพร้อมในการตรวจทุกระบบ สามารถวัดระดับภูมิต้านทานได้
ขณะนี้กำลังวางแผนในการทำการศึกษาวัคซีนที่จะมาฉีดในประเทศไทยว่าจะกระตุ้นภูมิต้านทานได้สูงแค่ไหน เมื่อเปรียบเทียบกับภูมิต้านทานที่เกิดขึ้นจากการติดเชื้อ และจะเป็นการดี ถ้ามีวัคซีนหลายชนิด ก็จะได้เปรียบเทียบกัน ในการกระตุ้นภูมิต้านทาน
เมื่อเรามีข้อมูลในการวิจัยเต็มที่ ต่อไปก็คงจะบอกได้ว่าเมื่อฉีดวัคซีนแล้วในอนาคตจะต้องกระตุ้นอีกหรือไม่ ดูระดับภูมิต้านทาน ก็คงจะบอกได้ในทางอ้อมและก็คงเหมือนไวรัสตับอักเสบ บี ที่ต่อไปจะมีระดับภูมิต้านทานที่ต่ำที่สุดในการป้องกันโรคที่เป็นตัวเลขที่แน่นอน
