รศ.นพ.ปารยะ อาศนะเสน
ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา
ในผู้ป่วยที่มีอาการหายใจไม่สะดวก ลองสังเกตในโพรงจมูก หากพบว่ามีก้อนที่สงสัยว่า ก้อนนั้นจะเป็นริดสีดวงจมูกหรือไม่ มาไขข้อสงสัยเหล่านี้
ริดสีดวงจมูกเกิดจากการที่มีการอักเสบของเยื่อบุจมูกและไซนัสทำให้เป็นก้อนยื่นเข้ามาในโพรงจมูกสาเหตุเชื่อว่ามีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ได้แก่
- การอักเสบและการติดเชื้อบ่อย ๆ
- ความผิดปกติของระบบประสาทที่มาควบคุมเส้นเลือด
-ความผิดปกติของลมที่ผ่านเข้าไปในบริเวณของโพรงของรูเปิดของไซนัส
อาการของริดสีดวงจมูก เมื่อมีก้อนมีขนาดใหญ่ขึ้น จะทำให้ผู้ป่วยมีอาการคัดแน่นจมูก หรือหายใจลำบาก เมื่อก้อนมีขนาดโตขึ้นเรื่อย ๆ จะทำให้อากาศไม่สามารถผ่านเข้าไปในโพรงจมูก ไปสู่เซลล์ประสาทรับกลิ่นได้ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการได้กลิ่นน้อยลงหรือเป็นมากขึ้นถึงไม่ได้กลิ่น
ไซนัสมีรูเปิดในโพรงจมูก เมื่อริดสีดวงไปอุดรูเปิดไซนัส ทำให้คนไข้มีปัญหาของไซนัสอักเสบได้ อาจมีอาการของไซนัสอักเสบเรื้อรัง เช่นมีอาการปวดตื้อ ๆ บริเวณสันจมูกหรือบริเวณโหนกแก้ม หรือปวดมึนศีรษะ อาจมีน้ำมูกซึ่งเป็นสีเหลืองเขียวไหลลงคอ ผู้ป่วยอาจมีอาการเจ็บคอเรื้อรัง ไอเรื้อรังได้
การวินิจฉัย แพทย์จะซักประวัติ ตรวจร่างกาย และส่องเข้าไปดูในโพรงจมูก โดยลักษณะของริดสีดวงจมูกที่เห็นจะมีผิวค่อนข้างเรียบ เป็นมันวาว อาจจะมีสีขาวเทาหรือสีเหลือง หากแพทย์สงสัยว่ามีไซนัสอีกเสบร่วมด้วยก็จะพิจารณาเอกซเรย์ไซนัสร่วมด้วย
การรักษาโรคริดสีดวงจมูกแบ่งเป็น 2 วิธี คือ การใช้ยา และการผ่าตัด
การใช้ยา ได้แก่ การใช้ยาสเตียรอยด์พ่นจมูก และยาสเตียรอยด์ชนิดรับประทานหรือชนิดฉีดยาสเตียรอยด์พ่นจมูกจะทำให้ของริดสีดวงจมูกมีขนาดเล็กลง และป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำได้
ส่วนการให้ยาสเตียรอยด์ชนิดรับประทานหรือฉีดร่วมกับยาสเตียรอยด์ชนิดพ่นนั้น จะทำให้เยื่อบุจมูกยุบ
ลงได้เร็ว ริดสีดวงมีขนาดเล็กลงชัดเจน อาจจะลดอัตราการผ่าตัดได้สำหรับการผ่าตัด ใช้ในกรณีที่ใช้ยาเต็มที่และไม่ดีขึ้น
เพื่อให้การรักษาให้ได้ผลดีและไม่กลับมาเป็นซ้ำอีกผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงจากสิ่งกระตุ้นที่ทำให้เกิดอาการ คัดจมูกเช่น ของฉุน ฝุ่น ควัน สิ่งระคายเคือต่าง ๆ ในผู้ป่วยที่เป็นโรคภูมิแพ้ต้องพยายามหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นที่ทำให้เกิดอาการแพ้เช่นกัน
*******
กิจกรรมดี ๆ ที่ศิริราช
#ประชุมวิชาการแพทยศาสตรศึกษาแห่งประเทศไทยครั้งที่ 20หัวข้อ“Educational disruption in medical schools” วันที่ 11-13 ธันวาคม 2562 ขอเชิญอาจารย์ บุคลากรทางการแพทย์ผู้สนใจ เข้าร่วมประชุม ดูรายละเอียดได้ที่ https://www.si.mahidol.ac.th/TMEC2019/สอบถามเพิ่มเติมที่ศูนย์ความเป็นเลิศด้านการศึกษาวิทยาศาสตร์สุขภาพ (ศศว)โทร. 024196422
#จัดบรรยายเรื่อง “เบาหวานที่เคยได้ยิน กับความจริง อาจไม่เหมือนกัน” ในวันที่ 13 ธันวาคม 2562 เวลา 10.00 - 12.00 น. ณ ห้องประชุม 7008 ตึกสยามินทร์ ชั้น 7 รพ.ศิริราชขอเชิญผู้ป่วย ญาติ ตลอดจนประชาชนทั่วไปเข้ารับฟังบรรยาย โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย สอบถามเพิ่มเติมที่ หน่วยพยาบาลด้านป้องกันโรคและส่งเสริมสุขภาพ โทร. 0 2419 7419, 0 2419 8990 (วันและเวลาราชการ)
