บทเรียนจากหวย! แทงหวยหมดตัวผูกคอดับ นักวิชาการชี้สะท้อนระบบแก้ปัญหาพนันอ่อนแอ รัฐเมินการป้องกันแก้ไขหนำซ้ำเพิ่มพื้นที่ - ปลุกนักพนันหน้าใหม่ อึ้ง! อายุ 7 ขวบ เริ่มแทงหวยแล้ว หวังโกยเงินคนจนจี้ รัฐ - นายทุน ร่วมรับผิดชอบต้นตอปัญหาทำสังคมไทยติดหล่มพนัน
วันนี้ (16 มี.ค.) ที่โรงแรมเอเชีย เครือข่ายรณรงค์หยุดพนัน ร่วมกับศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เครือข่ายประชาชนปฏิรูปสลาก และเครือข่ายเด็กรุ่นใหม่ไม่พนัน จัดเวทีเสวนา “แทงหวยผิด คิดฆ่าตัวตายสังคมไทยได้เรียนรู้อะไร” โดย รศ.ดร.นวลน้อย ตรีรัตน์ ผอ.ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า จากการศึกษาพฤติกรรมการเล่นพนันของคนไทย พบว่า ส่วนใหญ่คนไทยซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลเพราะต้องการเสี่ยงโชค และมีความคาดหวังว่าถ้าถูกรางวัลใหญ่ๆ จะสามารถยกฐานะความเป็นอยู่ของตนได้ หรือแก้ปัญหาหนี้สินที่ตนเองมีอยู่ ขณะที่สำนักงานสลากฯ ก็ใช้การมีรางวัลใหญ่ เช่น แจ็กพอต กระตุ้นความคาดหวังของผู้ซื้อ ทั้งนี้ ผลการศึกษายังพบว่าผู้เล่นส่วนใหญ่เป็นผู้มีรายได้น้อย ผลกระทบของการเสี่ยงโชคที่เกิดขึ้น อย่างกรณีที่เป็นข่าวสลดใจล่าสุด ชายวัยกลางคนทุ่มเงินซื้อสลาก แทงผิดจบชีวิตด้วยการฆ่าตัวตาย หรือกรณีหนี้สินที่เพิ่มมากขึ้นจากการเล่นหวย และอื่นๆอีกหลายกรณีที่ไม่ปรากฏเป็นข่าว สะท้อนให้เห็นว่าสำนักงานสลากฯยังขาดความตระหนักถึงปัญหาผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้นได้จากสินค้าที่ตนเองเป็นผู้ผลิต คำนึงถึงอย่างเดียวคือความพยายามในการขยายตลาด เพิ่มจำนวนสินค้า เพิ่มแรงจูงใจให้ผู้คนซื้อสลากฯให้มากขึ้น
“แม้ว่าผู้ซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาล จะถูกเอารัดเอาเปรียบจากการขายสลากฯเกินราคาถึง ยี่สิบสามสิบเปอร์เซ็นต์ คนก็ยังคงซื้อสลากฯอยู่ดี เพราะมีความคาดหวังต่อการถูกรางวัลใหญ่ และจะสามารถเปลี่ยนแปลงชีวิตของคนได้ สำนักงานสลากฯแก้ปัญหาสลากเกินราคา ด้วยการเพิ่มจำนวนสลากให้มากขึ้น อ้างว่าสลากแพง เพราะมีจำนวนไม่พอ แต่ราคาสลากก็ไม่เคยลดลง และยังกระตุ้นด้วยการมีรางวัลแจ็กพอต สิ่งที่เกิดขึ้นคือ คนซื้อสลากมากขึ้น สำนักงานสลากฯ มีรายได้มากขึ้น ผู้ค้าสลากรายใหญ่รวยขึ้น แต่ผู้ซื้อสลากส่วนใหญ่ยังจนเหมือนเดิมหรือแย่ลงไปอีก” รศ.ดร.นวลน้อย กล่าว
ด้าน ดร.ธีรารัตน์ พันธ์ทวี นักวิชาการอิสระ กล่าวว่า จากบทเรียนการฆ่าตัวตายเพราะแทงหวยผิดสะท้อนถึงความอ่อนแอของการแก้ปัญหาพนันทั้งระบบ รัฐไม่ได้เตรียมการรับมือ คนไทยยังไม่ตระหนักว่าการพนันเป็นเรื่องที่เลวร้าย ขณะเดียวกัน กลุ่มคนที่ทุ่มทั้งตัวหรือหมดตัวนำไปสู่การฆ่าตัวตาย เกิดจากทักษะชีวิตและเข้าใจผิดคิดว่ามีโอกาสชนะ งวดนี้เสียงวดหน้าทุ่ม เมื่อโทษชะตากรรม หรือโทษตัวเองก็นำไปสู่การฆ่าตัวตายได้ง่าย หากเกิดในกลุ่มที่เป็นเด็กเล็กเมื่อโตขึ้นจะมีพฤติกรรมที่ฝังอยู่ในยีน สมองส่วนหน้าที่เอาไว้คิดวิเคราะห์จะถูกทำลาย ซึ่งสถิติยังน่าห่วง คือ ขณะนี้เด็กเล่นพนันหรือหวยตั้งแต่อายุเพียง 7 ขวบ มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เมื่อโตขึ้นจะทำให้เลิกยากและมีโอกาสติดการพนันสูง
“รัฐต้องตระหนักรู้ว่าสลากเป็นการพนันชนิดหนึ่งที่ก่อผลกระทบ สร้างค่านิยมที่ผิด โดยเฉพาะกับเด็กและเยาวชน แม้จะกำหนดอายุขั้นต่ำ แต่งานวิจัยยืนยันว่ามีผลน้อยมากหรือไม่ได้ช่วยแก้ปัญหา ดังนั้น เมื่อมีอะไรเกิดขึ้นรัฐ หรือผู้ประกอบการจะต้องมีส่วนร่วมรับผิดชอบต่อการทำให้คนติดพนัน ที่สำคัญ ต้องวางกลไกสร้างความเข้าใจให้กว้างขวาง ให้ความรู้ตั้งแต่เด็กเพื่อพัฒนาให้มีทักษะและปฏิเสธเป็น มีกระบวนการบำบัดเยียวยา เพราะหากเปรียบเทียบในต่างประเทศเขาจะมีศูนย์บริการช่วยเหลือ ให้คำปรึกษาแบบครบวงจร รวมถึงมีงานวิจัยมารองรับเพื่อปกป้องบำบัดเยียวยา ส่วนประเทศไทยยังไม่มีหน่วยงานใดรับเป็นเจ้าภาพ มีเพียงกรมสุขภาพจิตที่คอยให้บริการ ซึ่งยังไม่เพียงพอ” ดร.ธีรารัตน์ กล่าว
นายอนันต์ แสงบุญ ผู้นำชุมชนอำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่า ภาคเหนือเป็นพื้นที่ติดอันดับสูงสุดของการฆ่าตัวตาย พบ 3 สาเหตุหลักสำคัญ ได้แก่ ปัญหาจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ปัญหายาเสพติด และปัญหาการเล่นพนัน เมื่อการใช้จ่ายในครัวเรือนที่ไม่ระมัดระวังจึงมีหนี้สินตามมา อีกทั้งมีค่านิยมในการเสี่ยงดวง เสี่ยงโชคหวังรวยทางรัด จนสุดท้ายคิดสั้นจบชีวิต อย่างกรณีที่ปรากฏเป็นข่าวสะท้อนถึงปมปัญหาที่คนในหมู่บ้านต้องเผชิญกับหนี้สิน การเล่นพนันหวยยังฝังรากลึก คาดว่า เหตุการณ์ฆ่าตัวตายหรือล้มละลายเพราะเล่นหวยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างแน่นอน
“ได้ไปพูดคุยกับญาติผู้เสียชีวิต ซึ่งยังอยู่ในอาการเสียใจเขาระบุว่า หวยทำให้คนตาย หวยทำให้คนหมดตัว จึงหวังว่าความสูญเสียครั้งนี้จะเป็นอุทาหรณ์ให้รัฐ และสำนักงานสลากฯตระหนัก รณรงค์ให้ความรู้สร้างความเข้มแข็ง ไม่เพิ่มพื้นที่พนันเข้ามาอีก เช่น การซื้อสลากผ่านร้านสะดวกซื้อ เพราะในอดีตเราเคยทดลองแล้วว่าไม่ได้แก้ปัญหาสลากแพง ยิ่งจะสร้างนักพนันหน้าใหม่ซ้ำเติมปัญหาเข้าไปอีก แต่ถ้าหากรัฐจำเป็นต้องหาเงินจากหวย ก็ต้องหาแนวทางรับมือ หรือรับผิดชอบต่อเรื่องนี้ ต้องมีมาตรการมาปกป้องคุ้มครองคนส่วนใหญ่ด้วย” นายอนันต์ กล่าว
ติดตาม Instagram และ Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่
