ค่าน้ำนม

โดย...ดร.ฉัตรภา หัตถโกศล

ถ้าจะพูดถึงน้ำนมที่ดีที่สุดสำหรับลูกน้อยก็ไม่มีน้ำนมชนิดไหนที่จะดีได้เท่ากับน้ำนมแม่ของลูกคนนั้น แต่ใช่ว่าน้ำนมแม่ทุกคนจะมีคุณค่าด้านสารอาหารที่เพียงพอสำหรับลูกหากคุณแม่ได้รับสารอาหารที่ไม่เพียงพอ คุณภาพของน้ำนมรวมถึงปริมาณของน้ำนมก็จะไม่เพียงพอต่อลูกน้อย จะส่งผลให้ลูกเมื่อกินนมแม่แล้วมีการเจริญเติบโตที่ไม่ดีและร่างกายไม่แข็งแรง เกิดการแพ้ได้ง่าย

ทารกวัยแรกเกิดต้องการสารอาหารหลายอย่างเพื่อการเจริญเติบโตทั้งทางด้านร่างกาย การเจริญเติบโตของระบบประสาทและสมอง ทางด้านระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย สารอาหารที่สำคัญที่คุณแม่ควรคำนึงถึงเพื่อที่จะให้ได้น้ำนมที่มีคุณค่าได้แก่

•ไขมัน หากต้องการให้น้ำนมแม่มีกรดไขมันที่จำเป็น (กรดโอเมก้า-3 และกรดโอเมก้า-6) อยู่ในปริมาณสูงนั้นแม่จะต้องกินอาหารที่มีกรดไขมันที่มีประโยชน์สูงเช่น ปลาทะเล ไข่ ถั่วเปลือกแข็ง เมล็ดธัญพืช (เมล็ดฟักทอง เมล็ดทานตะวัน งา) หากแม่กินไขมันที่มีประโยชน์น้อยลูกจะมีพัฒนาการช้าโดยเฉพาะการเจริญเติบโตของระบบประสาทส่วนกลาง ซึ่งมีผลต่อการเรียนรู้และการมองเห็น หรือถ้าหากแม่ชอบกินอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวหรือไขมันทรานส์ที่มีอยู่ในอาหารพวกแปรรูป อาหารทอดน้ำมัน ขนมกรุบกรอบ ขนมหวาน เบเกอรี่ ก็จะทำให้น้ำนมมีคุณค่าน้อยลงแต่มีไขมันอิ่มตัวเหล่านั้นมากับน้ำนมด้วยทำให้ลูกไม่แข็งแรงและอ้วนง่าย
•โปรตีน ร่างกายของคุณแม่หลังคลอดต้องมีการบำรุงเนื่องจากสูญเสียเลือดและต้องการสำหรับการผลิตน้ำนม ดังนั้นสารอาหารกลุ่มโปรตีนจึงมีความสำคัญมาก คุณแม่ควรได้รับอาหารที่มีโปรตีนในทุกมื้ออาหาร และควรเลือกโปรตีนชนิด ไขมันต่ำ ไม่ผ่านการแปรรูป และมีความเค็มน้อย เช่น ปลานึ่ง ไก่อกต้ม ไข่ต้ม หมูย่าง นมไขมันต่ำ ถั่วเขียว ถั่วแดง ถั่วเหลือง ถั่วดำ
•คาร์โบไฮเดรต คุณแม่หลายคนอยากที่จะลดน้ำหนักหลังคลอดจึงไม่อยากกินอาหารที่มีแป้งแต่ในช่วงที่ให้นมลูกคุณแม่ไม่ควรจำกัดอาหารจำพวกแป้งมากนัก เพราะจะทำให้ปริมาณน้ำนมออกมาได้น้อยและคุณแม่จะรู้สึกเหนื่อยมากเกินไป คุณแม่ควรเลือกอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตที่ขัดสีน้อยแทนการเลือกแป้งขัดสี อาหารที่ควรเลือกเช่น ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต ลูกเดือย ลูกบัว ขนมปังโฮลวีต เส้นก๋วยเตี๋ยวกล้อง เผือก มัน ฟักทอง กล้วย แทนที่จะเลือกข้าวขาว ขนมปังขัดขาว ก๋วยเตี๋ยว บะหมี่
•ผักและผลไม้ คุณแม่ควรกินผักและผลไม้ทุกวัน อาจกินเป็นอาหารว่างหรือกินหลังมื้ออาหาร ควรเลือกผักและผลไม้ให้หลากหลาย เพื่อให้ได้วิตามินและแร่ธาตุหลายชนิดและได้ใยอาหารที่ช่วยในการขับถ่าย

•แคลเซียม หากต้องการให้น้ำนมมีแคลเซียมสูงคุณแม่ควรกินอาหารที่มีแคลเซียมสูง ซึ่งได้แก่ นม กุ้งแห้ง ปลาตัวเล็กตัวน้อย เต้าหู้ งา ผักสีเขียวเข้ม

•น้ำ ในช่วงที่ให้นมลูก ร่างกายของแม่จะมีการสูญเสียน้ำเป็นจำนวนมาก ดังนั้น แม่จึงควรได้รับน้ำหรือของเหลวให้ได้เพียงพอ หลังจากการให้นมลูกในแต่ละครั้งควรมีการดื่มน้ำหรืออาหารที่เป็นของเหลวเพื่อชดเชยกับน้ำนมที่สูญเสียไป เพื่อให้ร่างกายได้ผลิตน้ำนมมาได้ง่าย อาหารที่มีน้ำสูง เช่น แตงโม แคนตาลุป ฝรั่ง แตงกวา ผักกาด บวบ น้ำเต้า ฟัก แครอท

เมื่อคุณแม่กินอาหารที่ดีและมีประโยชน์ก็จะทำให้คุณค่าของน้ำนมมากขึ้นรวมทั้งปริมาณน้ำนมก็จะเพียงพอต่อความต้องการของลูก สมกับคำว่า “ค่าน้ำนม” ที่ให้ความหมายทั้งในส่วนของลูกว่าน้ำนมแม่มีค่าเพียงใดและแม่ได้พยายามให้น้ำนมมีคุณค่าแก่ลูกมากแค่ไหน

ติดตาม

Instagram และ Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้

ที่